ตัวแปรที่มีอิทธิพลต่อคุณภาพน้ำในแหล่งน้ำ: กรณีศึกษาคุณภาพน้ำในแม่น้ำท่าจีนตอนกลาง
คำสำคัญ:
คุณภาพน้ำ, ดัชนีคุณภาพน้ำ, แม่น้ำท่าจีนตอนกลาง, สุขภาวะบทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาวิเคราะห์ข้อมูลดัชนีคุณภาพน้ำ (WQI) และปัจจัยที่มีผลต่อคุณภาพน้ำ เพื่อการยกระดับคุณภาพน้ำในแม่น้ำท่าจีนตอนกลาง ข้อมูลตรวจวัดคุณภาพน้ำจาก 8 สถานีในแม่น้ำท่าจีนตอนกลาง พ.ศ. 2554-2563 ถูกนำมาใช้ โดยเป็นข้อมูลราย 4 เดือนต่อครั้ง ในรอบ 1 ปี ตัวแปรที่สำคัญ ได้แก่ ปริมาณออกซิเจนละลายน้ำ (DO) ค่าความสกปรกในน้ำในรูปสารอินทรีย์ (BOD) แอมโมเนีย-ไนโตรเจน (NH3-N) โคลิ-ฟอร์มแบคทีเรีย (TCB) ฟิคัลโคลิฟอร์มแบคทีเรีย (FCB) ข้อมูลปริมาณน้ำฝนเฉลี่ย และอัตราการไหลของน้ำในแม่น้ำท่าจีน ปี พ.ศ. 2559-2563
ผลการศึกษา พบว่า ค่าดัชนีคุณภาพน้ำทั่วไปของแม่น้ำท่าจีนตอนกลางในภาพรวมในรอบ 10 ปีอยู่ในเกณฑ์ไม่เปลี่ยนแปลง ซึ่งส่วนใหญ่จัดอยู่ในเกณฑ์เสื่อมโทรม เมื่อคำนวณค่า WQI ร่วมกับวิเคราะห์ทางสถิติถดถอยพหุคูณ พบว่า ค่า BOD NH3-N และ TCB มีค่าสูงมาก WQI จะมีค่าลดลง ส่วน WQI จะเพิ่มสูงขึ้นเมื่อค่า DO เพิ่มมากขึ้น นอกจากนี้ ในช่วงฤดูแล้งปริมาณฝนเฉลี่ยในเดือนพฤษภาคมและเดือนธันวาคม และช่วงฤดูฝนในเดือนตุลาคม จะส่งผลต่อ WQI ในเชิงแปรผันตรง ส่วนเดือนกรกฎาคมจะส่งผลในเชิงแปรผกผัน และอัตราการไหลของแม่น้ำท่าจีนในเดือนมิถุนายน กรกฎาคม และกุมภาพันธ์ มีอิทธิพลต่อคุณภาพน้ำ ซึ่งค่า WQI จะเปลี่ยนแปลงในเชิงแปรผันตรง ส่วนเดือนพฤศจิกายน จะเปลี่ยนแปลงในเชิงแปรผกผัน สมการทำนายสามารถทำนายผลความแม่นยำได้ ร้อยละ 100.0 ที่ระดับนัยสำคัญทางสถิติ 0.05 และควรมีการเฝ้าระวังทั้ง 5 พารามิเตอร์เพื่อป้องกันปัญหามลพิษทางน้ำของแม่น้ำท่าจีนตอนกลาง
References
Amphanthong, P. (2019). An analysis of water quality in Suphanburi river with extreme value Theorem. RMUTSB Academic Journal, 7(1), 1-19. (in Thai)
Environment and Pollution Control Office 5. (2021). Report of Environmental Quality Situation Fiscal Year B.E. 2564. Retrieved August 17, 2023, from https://epo05.pcd.go.th/th/information/more/92/page/2 (in Thai)
Environment and Pollution Control Office 5. (2021). Tha Chin River Water Quality Monitoring included Canal Branch and Related Waterway. Retrieved February 10, 2022,from https://epo05.pcd.go.th/th/information/more/92/page/2 (in Thai)
Environment and Pollution Control Office 5. (2022). Report of Operation Report of Government Fiscal Year B.E. 2565. Retrieved August 17, 2023, from https://epo05.pcd.go.th/th/information/more/92/page/1 (in Thai)
Intaboot, N., & Taesomba, W. (2014). A study on salinity intrusion and control measure in Tha Chin River. The Engineering Journal of Research and Development, 25(4), 45-57. (in Thai)
Karatnaiyaraviwong, T. (2022). Department of Disease Control. Recommends adherence to the principle of “cooked, hot, clean” to prevent diarrhea during floods. Retrieved November 2, 2022, from https://datariskcom-ddc.moph.go.th/download/กรมควบคุมโรค-แนะยึดหลัก/ (in Thai)
Phra Maha Sompan Chakharo. (2014). Water. Journal of Buddhist Studies Vanam Dongrak, 1(1), 33-46. (in Thai)
Pimpunchat, B. (2010). Monitoring water quality index with less parameter using genetic algorithm. Journal of Science Ladkrabang, 19(2), 69-83. (in Thai)
Pimpunchat, B. (2011). Water quality indices: WQI. Journal of Science Ladkrabang, 20(1), 70-82. (in Thai)
Pitakwinai, P., Khanitchaidech, W., Ratananikom, K. & Nakaruk, A. (2019). Statistical analysis of water quality parameters in downstream of Nan river, Thailand. Naresuan University Engineering Journal,14(2), 14-23. (in Thai)
Pollution Control Department. (B.E. 2537). Announcement of Pollution Control Department in Determination for Type of Water Resources in Tha Chin River. Vol 111, Part 62 ngor, Page 294-296, dated 7th June B.E. 2537. (in Thai)
Rongjapo, W. (2019). Study of physical, chemical, and biological properties of water in natural resources protection area of RSPG-Sirindhorn Dam EGAT, UbonRatchathani Province. [Unpublished manuscript]. Suranaree University of Technology. (in Thai)
Sanchez, E., Colmenarejo, M. F., Vicente, J., Rubio, A., Garcia, M. G., Travieso, L., & Borja, R. (2007). Use of the water quality index and dissolved oxygen deficit as simple indicators of watersheds pollution. Ecological Indicators, 7(2), 315-328.
Sriket, J., Prommanee, P., & Sriket, T. (2016). Contamination of total coliform bacteria in water source for water supply and village water supply system Dong bang sub district, Prachantakham district, Prachin Buri province. EAU Heritage Journal Science and Technology 10(2): 180-198. (in Thai)
Teechapichetwong, J., & Pasukphun, N. (2023). Application of pollution flow analysis in water quality management at Saen Saep Canal, Bangkok. The Public Health Journal of Burapha University, 18(1), 82-100. (in Thai)
Temam, M. K., Rao, P. P., & prasad, C. (2019). Microbial qualities of drinking water and its public health implication in the case of Adama City, Ethiopia. Ethiopian Journal of Science and Sustainable Development, 6(1), 1-13.
Thai Meteorological Department. (n.d.). Season of the World. Retrieved August 17, 2023, from https://tmd.go.th/info/ฤดกาล-ฤดกาลของโลก-ฤดกาลของประเทศไทย (in Thai)
Thongsri, T., Petchkasem, S., & Muangkaew, K. (2014). An assessment of coliform and fecal coliform bacteria levels in surface water resources of Bangkok and vicinity area. Bulletin of Applied Sciences, 3(3), 59-67. (in Thai)
The Federation of Thai Industries. (2018). The evaluation guidelines for industrial water used in Thailand. Bangkok: Neo Digital Co., Ltd. (in Thai)
Xue, Y., Ma, Y., Long, G., He, H., Li, Z., Yan, Z., et al. (2023). Evaluation of water quality pollution and analysis of vertical distribution characteristics of typical rivers in the Pearl rivers Delta, South China. Journal of Sea Research, 193, 102380.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
Copyright (c) 2024 วารสารวิจัยสาธารณสุขและวิทยาศาสตร์สุขภาพ
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของวารสารวิจัยสาธารณสุขและวิทยาศาสตร์สุขภาพ
ข้อความที่ปรากฏในบทความแต่ละเรื่องบทความในวารสารวิชาการและวิจัยเล่มนี้เป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียนแต่ละท่านไม่เกี่ยวข้องกับมหาวิทยาลัยนเรศวร และคณาจารย์ท่านอื่นๆในมหาวิทยาลัยฯ ความรับผิดชอบเกี่ยวกับบทความแต่ละเรื่องผู้เขียนจะรับผิดชอบของตนเองแต่ละท่าน
