ความรอบรู้ด้านอาหารและโภชนาการ: นิยาม และการประยุกต์ใช้
คำสำคัญ:
ความรอบรู้ด้านโภชนาการ, ความรอบรู้ด้านสุขภาพ, ความรอบรู้ด้านอาหารบทคัดย่อ
ความรอบรู้ด้านอาหารและความรอบรู้ด้านโภชนาการ เป็นแนวคิดที่มีพื้นฐานมาจากแนวคิดความรอบรู้ด้านสุขภาพ โดยแนวคิดความรอบรู้ด้านอาหารและโภชนาการมีผลลัพธ์ที่สำคัญเพื่อมุ่งเน้นการพัฒนาทักษะทางปัญญาและความสามารถของบุคคลในประเด็นที่เกี่ยวข้องกับอาหารและโภชนาการ เพื่อให้บุคคลมีความรู้ด้านอาหารและโภชนาการ ทักษะด้านอาหาร พฤติกรรมการบริโภคอาหาร และผลลัพธ์เชิงบวกขอสุขภาพ
บทความนี้ได้รวบรวมการทบทวนวรรณกรรมที่เกี่ยวกับแนวคิดความรอบรู้ด้านอาหารและโภชนาการจากบทความวิจัยและบทความวิชาการที่ได้รับการยอมรับทั้งในระดับประเทศและนานาชาติ ตั้งแต่ปี ค.ศ. 2001 ถึง 2022 มีวัตถุประสงค์เพื่ออธิบายความหมาย องค์ประกอบ และการประยุกต์แนวคิดความรอบรู้ด้านอาหารและความรอบรู้ด้านโภชนาการในการส่งเสริมสุขภาพ และป้องกันโรคไม่ติดต่อเรื้อรังที่มีสาเหตุสัมพันธ์กับพฤติกรรมการบริโภคอาหาร บทความนี้จะเป็นประโยชน์ต่อหน่วยงานด้านสุขภาพ สถานศึกษา และหน่วยงานที่เกี่ยวข้องได้นำแนวคิดดังกล่าวไปประยุกต์ใช้สำหรับส่งเสริมความรอบรู้ด้านอาหารและโภชนาการ ทักษะด้านอาหารพฤติกรรมการบริโภคอาหาร เพื่อส่งเสริมให้ประชาชนมีสุขภาพและคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น
เอกสารอ้างอิง
Azevedo, P. E., Thomas, H., Samra, H. R., Edmonstone, S., Davidson, L., Faulkner, A. et al. (2017). Identifying attributes of food literacy: A scoping review. Public Health Nutrition, 20(13), 2406-2415.
Bedoyan, J., McNamara, J., Olfert, M., Byrd- Bredbenner, C., & Greene, G. (2019). Role of critical nutrition literacy in making informed decisions about dietary behavior (OR08-07-19). Current Developments in Nutrition, 3(Suppl 1), nzz050.OR08-07-19. https://doi.org/10.1093/cdn/nzz050.OR08-07-19
Begley, A., Paynter, E., & Butcher, L. M. (2019). Effectiveness of an adult food literacy program. Nutrients, 11(4). 797. doi:10.3390/nu11040797
Boontanon, N., Kaenork, S., & Surapatthanachart, N. (2019). The effectiveness of nutritional literacy promotion for elderly in outpatient unit, Health Promoting Hospital, Regional Health Promotion Center 9, Nakhon Ratchasima. Regional Health Promotion Center 9 Journal: The Journal for Health Promotion and Environmental Health, 12(30), 1-14. (in Thai)
Boonyoung, P., & Boonchuaythanasit, K. (2021). Causal factors model of fruit and vegetable consumption behavior of university students: Self-efficacy and health literacy. Journal of Health Science Research, 15(1), 151-163. (in Thai)
Doustmohammadian, A., Keshavarz Mohammadi, N., Omidvar, N., Amini, M., Abdollahi, M., Eini-Zinab, H. et al. (2018). Food and Nutrition Literacy (FNLIT) and its predictors in primary schoolchildren in Iran. Health Promotion International, 34(5), 1002-1013.
Frisch, A. L., Camerini, L., Diviani, N., & Schulz, P. J. (2012). Defining and measuring health literacy: How can we profit from other literacy domains? Health Promotion International, 27(1), 117-126.
Grea Krause, C., Beer-Borst, S., Sommerhalder, K., Hayoz, S., & Abel, T. (2018). A Short Food Literacy Questionnaire (SFLQ) for adults: Findings from a Swiss Validation Study. Appetite, 120, 275-280.
Hajat, C., & Stein, E. (2018). The global burden of multiple chronic conditions: A narrative review. Preventive Medicine Reports, 12, 284-293.
Joulaei, H., Keshani, P., & Kaveh, M. (2018). Nutrition literacy as a determinant for diet quality amongst young adolescents: A cross sectional study. Progress in Nutrition, 20, 455-464.
Kaeodumkoeng, K. (2021). Health literacy: Process practice evalation tools. Bangkok: Ideol digital print. (in Thai)
Kalkan, I. (2019). The impact of nutrition literacy on the food habits among young adults in Turkey. Nutrition Research and Practice, 13 (4), 352-357.
Kolasa, K. M., Peery, A., Harris, N. G., & Shovelin, K. (2001). Food literacy partners program: A strategy to increase community food literacy. Topics in Clinical Nutrition,16(4), 1-10.
Krause, C., Sommerhalder, K., Beer-Borst, S., & Abel, T. (2018). Just a subtle difference? Findings from a systematic review on definitions of nutrition literacy and food literacy. Health Promotion International, 33(3), 378-389. doi: 10.1093/heapro/daw084
Natason, A. (2016). Handbook of nutrition and diet therapy. Ubon Ratchathani: Faculty of Nursing, Ubon Ratchathani University. (in Thai)
Nutbeam, D. (2000). Health literacy as a public health goal: A challenge for contemporary health education and communication strategies into the 21st century. Health Promotion International, 15(3), 259-267.
Nutbeam, D. (2008). The evolving concept of health literacy. Social Science and Medicine, 67(12), 2072-2078.
Nutbeam, D., & Kickbusch, I. (1998). Health promotion glossary. Health Promotion International, 13(4), 349–364.
Park, D., Shin, M. J., & Song, S. (2019). Food literacy in South Korea: Operational definition and measurement issues. Clinical Nutrition Research, 8(2), 79-90.
Public Health Ontario. (2017). A call for action to healthy eating: Using a food literacy framework for public health program planning, policy, and evaluation. Retrieved November 10, 2021, from https://nutritionconnections.ca/resources/a-call-to-action-for-healthy-eatingusing-a-food-literacy-framework-for-publichealth-program-planning-policy-and-evaluation/
Renwick, K., Powell, L. J., & Edwards, G. (2021). ‘We are all in this together’: Investigating alignments in intersectoral partnerships dedicated to K-12 food literacy education. Health Education Journal, 80(6), 699-711. doi: 10.1177/00178969211011522
Rosas, R., Pimenta, F., Leal, I., & Schwarzer, R. (2019). FOODLIT-PRO: Food literacy domains, influential factors and determinants-A qualitative study. Nutrients, 12(1). doi: 10.3390/nu12010088
Simonds, S. K. (1974). Health education as social policy. Health Education Monograph, 2,1-25.
S0rensen, K., Van den Broucke, S., Fullam, J., Doyle, G., Pelikan, J., Slonska, Z., et al. (2012). Health literacy and public health: A systematic review and integration of definitions and models. BMC Public Health, 12, 80. https://doi.org/10.1186/1471-2458-12-80
Thomas, H., Azevedo Perry, E., Slack, J., Samra, H. R., Manowiec, E., Petermann, L. et al. (2019). Complexities in conceptualizing and measuring food literacy. Journal of the Academy of Nutrition and Dietetics, 119(4), 563-573.
Truman, E., Lane, D., & Elliott, C. (2017). Defining food literacy: A scoping review. Appetite, 116, 365-371.
Vaitkeviciute, R., Ball, L. E., & Harris, N. (2015). The relationship between food literacy and dietary intake in adolescents: A systematic review. Public Health Nutrition, 18(4), 649-658.
Vidgen, H. A., & Gallegos, D. (2014). Defining food literacy and its components. Appetite, 76, 50-59.
Visedkaew, K., & Muktabhant, B. (2020). Association between nutrition literacy and the consumption of snacks and sweetened beverages among undergraduate students in the Health Sciences Faculties of Khon Kaen University. Srinagarind Medical Journal, 35(2), 183-192. (in Thai)
Youngiam, W. (2021). Effect of the “I see right sodium” program on sodium consumption behavior among university students in lower northern region, Thailand. Dissertation of Doctor of Philosophy Program in Health Education and Health Promotion, Burapha University, Chonburi. (in Thai)
Youngiam, W., Abdullakasim, P., & Maharachpong, N. (2022). Health literacy regarding sodium consumption of undergraduate students in the Lower Northern Region, Thailand. Naresuan University Journal: Science and Technology, 30(4), (October-December), (in press)
Yuen, E. Y. N., Thomson, M., & Gardiner, H. (2018). Measuring nutrition and food literacy in adults: A systematic review and appraisal of existing measurement tools. Health Literacy Research and Practice, 2(3), e134-e160. doi:10.3928/24748307-20180625-01
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2021 วารสารสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของวารสารวิจัยสาธารณสุขและวิทยาศาสตร์สุขภาพ
ข้อความที่ปรากฏในบทความแต่ละเรื่องบทความในวารสารวิชาการและวิจัยเล่มนี้เป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียนแต่ละท่านไม่เกี่ยวข้องกับมหาวิทยาลัยนเรศวร และคณาจารย์ท่านอื่นๆในมหาวิทยาลัยฯ ความรับผิดชอบเกี่ยวกับบทความแต่ละเรื่องผู้เขียนจะรับผิดชอบของตนเองแต่ละท่าน
