ความชุกและปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับภาวะเพ้อสับสนจากการถอนแอลกอฮอล์ในผู้ป่วยอุบัติเหตุ ณ โรงพยาบาลศูนย์ภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนล่าง
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
วัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาความชุกและปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการเกิดภาวะเพ้อสับสนจากการถอนแอลกอฮอล์ในผู้ป่วยอุบัติเหตุที่มีประวัติดื่มแอลกอฮอล์
วิธีการศึกษา เป็นการศึกษาเชิงพรรณนาแบบตัดขวางย้อนหลัง (retrospective cross-sectional study) ในผู้ป่วยอุบัติเหตุที่มีประวัติดื่มแอลกอฮอล์ และได้รับการรักษาแบบผู้ป่วยใน ณ โรงพยาบาลสรรพสิทธิประสงค์ จังหวัดอุบลราชธานี จำนวน 365 ราย ระหว่างวันที่ 1 มิถุนายน พ.ศ. 2564 ถึง 1 มิถุนายน พ.ศ. 2567 ใช้วิธีการสุ่มตัวอย่างแบบเฉพาะเจาะจง (purposive sampling) เก็บข้อมูลจากเวชระเบียน และวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนาและสถิติเชิงวิเคราะห์ ได้แก่ Pearson’s chi-square test หรือ Fisher exact test, Independent Sample T-test และ Mann-Whitney U test รวมถึงใช้การวิเคราะห์ถดถอยโลจิสติกสองขั้นตอน และวิเคราะห์ถดถอยโลจิสติกพหุคูณ (bivariate และ multivariate logistic regression) โดยกำหนดระดับนัยสำคัญทางสถิติที่ p-value < 0.05
ผลการศึกษา ผู้ป่วยที่เข้าร่วมการศึกษามีจำนวนทั้งสิ้น 365 ราย โดยมีอายุเฉลี่ย 48.8 ± 13.15 ปี และเป็นเพศชาย ร้อยละ 95.1 ส่วนใหญ่มีการบาดเจ็บระบบเดียว (ร้อยละ 67.7) ขณะที่ร้อยละ 32.3 มีการบาดเจ็บหลายระบบ ความชุกของภาวะเพ้อสับสนจากการถอนแอลกอฮอล์ (delirium tremens; F10.4) ในผู้ป่วยอุบัติเหตุที่มีประวัติดื่มแอลกอฮอล์อยู่ที่ร้อยละ 41.1 ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์เชิงเสี่ยงต่อการเกิดภาวะนี้ ได้แก่ ประวัติเคยมีเพ้อสับสนจากภาวะถอนแอลกอฮอล์มาก่อน (aOR = 6.04, 95% CI 3.06 – 11.91) และระยะเวลานอนโรงพยาบาลตั้งแต่ 7 วันขึ้นไป (aOR = 3.59, 95% CI 1.91 – 6.75) ขณะที่ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์เชิงปกป้อง ได้แก่ ประวัติเคยชักจากภาวะถอนแอลกอฮอล์มาก่อน (aOR = 0.34, 95% CI 0.19 – 0.62) และประวัติการได้รับยาที่ออกฤทธิ์ต่อจิตประสาท (aOR = 0.28, 95% CI 0.12 – 0.63) นอกจากนี้ยังพบว่าผู้ป่วยที่มีภาวะเพ้อสับสนจากการถอนแอลกอฮอล์มีค่าความผิดปกติของผลตรวจทางห้องปฏิบัติการมากกว่ากลุ่มถอนแอลกอฮอล์ที่ไม่มีภาวะเพ้อสับสน (F10.3) ได้แก่ ค่า Blood Urea Nitrogen (BUN) (p-value = 0.039), Creatinine (p-value = 0.037), และ Potassium (p-value = 0.041) สูงกว่า ขณะที่ค่า Bicarbonate (HCO₃) ต่ำกว่า (p-value = 0.041) อีกทั้งผู้ป่วยกลุ่มนี้ยังมีระยะเวลานอนโรงพยาบาลยาวนานกว่า (มัธยฐาน 11 วัน, IQR 7 – 17)
สรุป ภาวะเพ้อสับสนจากการถอนแอลกอฮอล์พบได้บ่อยในผู้ป่วยอุบัติเหตุที่มีประวัติดื่มแอลกอฮอล์ และสัมพันธ์กับหลายปัจจัยเสี่ยง การคัดกรองและติดตามผู้ป่วยกลุ่มนี้อย่างใกล้ชิดจึงมีความสำคัญ เพื่อลดภาวะแทรกซ้อนและผลกระทบต่อระบบสุขภาพ
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ส่งมาเพื่อพิจารณา ต้องไม่เคยตีพิมพ์หรือได้รับการตอบรับให้ตีพิมพ์ในวารสารฉบับอื่น และต้องไม่อยู่ระหว่างการส่งไปพิจารณาในวารสารอื่น
เอกสารอ้างอิง
Heath DB. Alcohol and its role in the evolution of human society. Alcohol Res Health 2000; 24(4): 223-9.
McGovern PE, Zhang J, Tang J, Zhang Z, Hall GR, Moreau RA, et al. Fermented beverages of pre- and proto-historic China. Proc Natl Acad Sci U S A 2004; 101(51): 17593–8.
Chusak Phatrakulvanich. Alcohol in Thai society. Chiang Mai Univ J Soc Sci 2000;21(1):1-18.
Mirijello A, Sestito L, Antonelli M, Gasbarrini A, Addolorato G. Identification and management of acute alcohol intoxication. Eur J Intern Med 2023; 108: 1–8.
D’Angelo A, Petrella C, Greco A, Ralli M, Vitali M, Giovagnoli R, De Persis S, Fiore M, Ceccanti M, Messina MP. Acute alcohol intoxication: a clinical overview. Clin Ter 2022; 173(3): 280–91
Vonghia L, Leggio L, Ferrulli A, Bertini M, Gasbarrini G, Addolorato G; Alcoholism Treatment Study Group. Acute alcohol intoxication. Eur J Intern Med 2008; 19(8): 561–7.
Sakkrin Niyomsilp; Institute for Population and Social Research, Mahidol University. Drinking and driving and road traffic accidents [Internet]. Thai Health Report. 2021 [cited 2024 Sep 6]. Available from: https://www.thaihealthreport.com/th/articles_detail.php?id=26.
Sunpasitthiprasong Hospital, Ministry of Public Health. History of the hospital [Internet]. [cited 2025 Jul 7]. Available from: https://www.sunpasit.go.th/history.php.
Schuckit MA. Alcohol-use disorders. Lancet 2009; 373(9662): 492–501.
National Statistical Office. Report on the survey of alcohol drinking behavior 2021 [Internet]. Bangkok: National Statistical Office; 2022. [cited 2024 Jul 1]. Available from: https://www.nso.go.th/sites/2014/Pages/Alcohol-Drinking.aspx.
National Statistical Office. Survey on the situation of smoking and alcohol drinking among the population 2024 [Internet]. Bangkok: National Statistical Office; 2025. [cited 2025 Jul 07]. Available from: https://www.nso.go.th/nsoweb/storage/survey_detail/2025/20250401100215_15169.pdf.
Acharayasawath T. Prevalence of alcohol withdrawal syndrome in male orthopedic ward patients. Mahasarakham J Soc Sci Behav Health (MJSSBH) 2013;28(3):149-58.
Inchum W, Suwan P, Sirijantra N, Chaymikhiao N, Thanomsap R, Chanaboon S. Factors associated with alcohol withdrawal syndrome among risky alcohol drinkers in the Metta combined ward, Orthopedic Department, Udon Thani Hospital. J Nurs Ther Care 2021;39(1):78-87.
World Health Organization. Global status report on alcohol and health 2018 [Internet]. Geneva: World Health Organization; 2018. [cited 2025 Jul 07]. Available from: https://www.who.int/publications/i/item/9789241565639.
Jawa RS, Stothert JC, Shostrom VK, Yetter DL, Templin HR, Cemaj SK, et al. Alcohol withdrawal syndrome in admitted trauma patients. Am J Surg 2014; 208: 781-7.
Ahmed N, Kuo Y. Risk of alcohol withdrawal syndrome in hospitalized trauma patients: a national data analysis. Injury 2022; 53(1): 44-48.
Jones TJ, Bhattacharya B, Schuster KM, Becher RD, Kodadek LM, Davis KA, et Al. Alcohol withdrawal syndrome in trauma patients: a study using the Trauma Quality Program Participant User File. Trauma Surg Acute Care Open 2023; 8: e001082.
Thai Association for the Study of Alcoholism. Academic document on strategic plan for solving alcohol beverage problems. Bangkok: Department of Disease Control; 2013.
Centers for Disease Control and Prevention. Alcohol and Public Health: Frequently Asked Questions [Internet]. Atlanta: CDC; [cited 2025 Jul 07]. Available from: https://www.cdc.gov/alcohol/faqs.htm.
Chen YC, Lu RB, Peng GS, Wang MF, Wang HK, Ko HC, et al. Alcohol metabolism and cardiovascular response in an alcoholic patient homozygous for the ALDH2*2 variant gene allele. Alcohol Clin Exp Res 1999; 23(12): 1853–60.
Seitz HK, Becker P. Alcohol metabolism and cancer risk. Alcohol Res Health 2007; 30(1): 38–41,44–7.
Kim K, Johnson JA, Derendorf H. Differences in drug pharmacokinetics between East Asians and Caucasians and the role of genetic polymorphisms. J Clin Pharmacol 2004; 44(10): 1083–105.
Farrokh S, Roels C, Owusu KA, Nelson SE, Cook AM. Alcohol withdrawal syndrome in neurocritical care unit: assessment and treatment challenges. Neurocrit Care 2021; 34(2): 593–607.
Maldonado JR. Novel algorithms for the prophylaxis and management of alcohol withdrawal syndromes-beyond benzodiazepines. Crit Care Clin 2017; 33(3): 559–99.
Maldonado JR, Sher Y, Ashouri JF, Hills-Evans K, Swendsen H, Lolak S, et al. The “Prediction of Alcohol Withdrawal Severity Scale” (PAWSS): systematic literature review and pilot study of a new scale for the prediction of complicated alcohol withdrawal syndrome. Alcohol 2014; 48(4): 375–90.
Manasco A, Chang S, Larriviere J, Hamm LL, Glass M. Alcohol withdrawal. South Med J 2012; 105(11): 607–12.
Balian J, Cho NY, Vadlakonda A, Curry J, Chervu N, Ali K, et al. A national analysis of alcohol withdrawal syndrome in patients with operative trauma. Surg Open Sci 2024; 19: 199-204.
Salottolo K, McGuire E, Mains CW, van Doorn EC, Bar-Or D. Occurrence, predictors, and prognosis of alcohol withdrawal syndrome and delirium tremens following traumatic injury. Crit Care Med 2017; 45(5): 867-74.
American Association for the Surgery of Trauma (AAST). Clinical consensus on screening and management of alcohol withdrawal syndrome in surgical ICU patients. J Trauma Acute Care Surg 2020; 88(1): 133-44.
Mayo-Smith MF. Pharmacological management of alcohol withdrawal. A meta-analysis and evidence-based practice guideline. JAMA 1997; 278(2): 144–51.
Becker HC. Kindling in alcohol withdrawal. Alcohol Health Res World 1998; 22(1): 25–33.
Trevisan LA, Boutros N, Petrakis IL, Krystal JH. Complications of alcohol withdrawal: pathophysiological insights. Alcohol Health Res World 1998; 22(1): 61–6.
Sachdeva A, Choudhary M, Chandra M. Alcohol withdrawal syndrome: Benzodiazepines and beyond. J Clin Diagn Res 2015; 9(9): VE01-7.
