ความชุกและปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการเกิดภาวะปวดศีรษะในผู้ป่วยที่ได้รับการรักษาทางจิตเวชด้วยไฟฟ้า
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
วัตถุประสงค์ การรักษาทางจิตเวชด้วยไฟฟ้า (electroconvulsive therapy: ECT) เป็นการรักษาที่เป็นที่ยอมรับและโดยทั่วไปมีความปลอดภัย อย่างไรก็ตาม ภาวะปวดศีรษะเป็นผลข้างเคียงที่พบได้บ่อย ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการเกิดภาวะนี้ยังคงไม่แน่ชัด และไม่ได้รับการศึกษามากนัก ดังนั้นงานวิจัยนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความชุกและปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการเกิดภาวะปวดศีรษะในผู้ป่วยที่ได้รับการรักษาทางจิตเวชด้วยไฟฟ้า
วิธีการศึกษา ทบทวนเวชระเบียนย้อนหลังของผู้ป่วยจิตเวช จำนวน 101 ราย ที่เข้ารับการรักษาทางจิตเวชด้วยไฟฟ้า แบบผู้ป่วยใน ณ โรงพยาบาลรามาธิบดี ระหว่างเดือนกันยายน 2560 ถึงเดือนกุมภาพันธ์ 2566 เพื่อศึกษาความชุกและปัจจัยที่เกี่ยวข้อง โดยภาวะปวดศีรษะในการศึกษานี้นิยามว่าเป็นอาการที่เกิดขึ้นภายใน 24 ชั่วโมง หลังการรักษาด้วยไฟฟ้า ซึ่งอาจเป็นอาการที่ผู้ป่วยรายงานด้วยตนเองหรือสอบถามโดยพยาบาล และได้รับยาบรรเทาปวดเป็นการรักษา
ผลการศึกษา ความชุกของภาวะปวดศีรษะในผู้ป่วยที่ได้รับการรักษาทางจิตเวชด้วยไฟฟ้าเท่ากับ ร้อยละ 52.5 (53/101 ราย) โดยปัจจัยที่เกี่ยวข้องอย่างมีนัยสำคัญ ได้แก่ อายุน้อย (อายุเฉลี่ย 40 ปี เทียบกับ 49 ปี; p = 0.01) และการวางขั้วไฟฟ้าแบบ right unilateral (ร้อยละ 68 เทียบกับ ร้อยละ 32; p = 0.001) กลุ่มที่มีอาการปวดศีรษะมีค่าปริมาณไฟฟ้าที่ได้สูงสุดเฉลี่ยต่ำกว่ากลุ่มที่ไม่มีปวดศีรษะ (333 ± 138.7 mC เทียบกับ 413 ± 154.5 mC; p = 0.01) โดยจากการวิเคราะห์พบว่าความเสี่ยงของภาวะปวดศีรษะลดลงเล็กน้อย แต่มีนัยสำคัญทางสถิติเมื่อค่าปริมาณไฟฟ้าเพิ่มขึ้น (adjusted OR = 0.99, p = 0.01)
สรุป ภาวะปวดศีรษะหลังการรักษาทางจิตเวชด้วยไฟฟ้าพบได้ร้อยละ 52.5 ของผู้ป่วยในงานวิจัยนี้ โดยมีปัจจัยที่สำคัญคืออายุที่น้อยกว่า และการใช้ขั้วไฟฟ้าแบบ right unilateral ความชุกที่สูงของอาการดังกล่าวแสดงถึงความจำเป็นในการศึกษาเพิ่มเติม เพื่อหาแนวทางป้องกันในกลุ่มประชากรที่มีความเสี่ยงสูงต่อไป
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ส่งมาเพื่อพิจารณา ต้องไม่เคยตีพิมพ์หรือได้รับการตอบรับให้ตีพิมพ์ในวารสารฉบับอื่น และต้องไม่อยู่ระหว่างการส่งไปพิจารณาในวารสารอื่น
เอกสารอ้างอิง
Fink M. Convulsive therapy: a review of the first 55 years. J Affect Disord 2001;63(1–3):1–15.
Munk-Olsen T, Laursen TM, Videbech P, Mortensen PB, Rosenberg R. All-cause mortality among recipients of electroconvulsive therapy: register-based cohort study. Br J Psychiatry 2007;190(1):435–9.
UK ECT Review Group. Efficacy and safety of electroconvulsive therapy in depressive disorders: a systematic review and meta-analysis. Lancet 2003;361(9360):799–808.
Ding Z, White PF. Anesthesia for electroconvulsive therapy. Anesth Analg 2002;94(5):1351–64.
Weiner SJ, Ward TN, Ravaris CL. Headache and electroconvulsive therapy. Headache 1994;34(3):155–9.
Charernboon T, Tangwongchai S, Karnjanathanalers N. Prevalence of adverse events and related factors from electroconvulsive therapy among psychiatric inpatients at King Chulalongkorn Memorial Hospital. Chula Med J 2008;52(1):43–58.
Andrade C, Arumugham S, Thirthalli J. Adverse effects of electroconvulsive therapy. Psychiatr Clin North Am 2016;39(3):513–30.
Dinwiddie SH, Huo D, Gottlieb O. The course of myalgia and headache after electroconvulsive therapy. J ECT 2010;26(2):116–20.
Kramer BA, Kadar AG, Clark K. Use of the neuro-wrap system for severe post-electroconvulsive therapy headaches. J ECT 2008;24(2):152–5.
Sackeim HA, Prudic J, Devanand DP, et al. A prospective, randomized, double-blind comparison of bilateral and right unilateral electroconvulsive therapy at different stimulus intensities. Arch Gen Psychiatry 2000;57(5):425–34.
Sackeim H, Decina P, Prohovnik I, Malitz S. Seizure threshold in electroconvulsive therapy: effects of sex, age, electrode placement, and number of treatments. Arch Gen Psychiatry 1987;44(4):355–60.
Haghighi M, Sedighinejad A, Naderi Nabi B, Emiralavi C, Biazar G, Mirmozaffari K, et al. The incidence and predictors of headache and myalgia in patients after electroconvulsive therapy (ECT). Anesth Pain Med 2016;6(3): e33724.
Rasmussen KG. A randomized controlled trial of ketorolac for prevention of headache related to electroconvulsive therapy. Pain Stud Treat 2013;2:33,862.
American Psychiatric Association Committee on Electroconvulsive Therapy. The practice of electroconvulsive therapy: recommendations for treatment, training, and privileging. 2nd ed. APA Press; 2001. p. 62–5.
Isuru A, Rodrigo A, Wijesinghe C, et al. A randomized, double-blind, placebo-controlled trial on the role of preemptive analgesia with acetaminophen (paracetamol) in reducing headache following electroconvulsive therapy (ECT). BMC Psychiatry 2017;17(1):1–7.
Leung M, Hollander Y, Brown GR. Pretreatment with ibuprofen to prevent electroconvulsive therapy-induced headache. J Clin Psychiatry 2003;64(5):551–3.
Kertesz D, Trabekin O, Vanetik M. Headache treatment after electroconvulsive treatment: a single-blinded trial comparator between eletriptan and paracetamol. J ECT 2015;31(2):105–9.
Markowitz J, Kellner C, DeVane C, et al. Intranasal sumatriptan in post-ECT headache: results of an open-label trial. J ECT. 2001;17(3):280–3.
White PF, Purdue L, Downing M, et al. Intranasal sumatriptan for prevention of post-ECT headaches. Headache 2006;46(4):692–7.
Poulet E, Auriacombe M, Tignol J. Seizure threshold and electroconvulsive therapy: importance for good clinical practice of ECT. Encephale 2003;29(2):99–107.
Mulder H, Grootens KP. The incidence of post-electroconvulsive therapy headache: a systematic review. J Affect Disord 2020;272(1):109–15.
Zottmann C, editor. EKT und unerwünschte Ereignisse – eine retrospektive Analyse an der Universitätsmedizin Göttingen. 2017.
Karaaslan E, Akbas S, Ozkan AS, Zayman EP. Effects of preemptive intravenous paracetamol and ibuprofen on headache and myalgia in patients after electroconvulsive therapy: A placebo-controlled, double-blind, randomized clinical trial. Medicine (Baltimore) 2019;98(51):e18473.
