การศึกษาความเป็นไปได้และผลของโปรแกรมกลุ่มฝึกทักษะทางสังคมในวัยรุ่นออทิสติกที่เข้ารับการรักษาแบบผู้ป่วยนอกที่โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์ เพื่อพัฒนาโปรแกรมฝึกทักษะทางสังคมรูปแบบกลุ่มและศึกษาความเป็นไปได้ รวมถึงผลของโปรแกรมฝึกทักษะทางสังคมรูปแบบกลุ่ม ในผู้ป่วยวัยรุ่นออทิสติก อายุ 11 - 18 ปี ที่มารับการรักษาแบบผู้ป่วยนอกที่โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์

วิธีการศึกษา เป็นการวิจัยนำร่องเพื่อพัฒนาโปรแกรมกลุ่มฝึกทักษะทางสังคมในวัยรุ่นออทิสติก อายุ 11 - 18 ปี จากการผสมผสานระหว่างการฝึกทักษะทางสังคมด้วยหลักการบำบัดความคิดและพฤติกรรม ร่วมกับการฝึกจัดการอารมณ์ด้วยหลักการบำบัดความคิดบนพื้นฐานการฝึกสติ ศึกษาตั้งแต่วันที่ 1 มีนาคม - 30 กันยายน 2567 โดยโปรแกรมใช้ระยะเวลา 90 นาที/ครั้ง/สัปดาห์ ติดต่อกัน 8 สัปดาห์

วัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาความเป็นไปได้ของโปรแกรมจากอัตราการเข้าร่วมโปรแกรม และคะแนนความพึงพอใจของอาสาสมัคร ผู้ปกครองและผู้ฝึกสอน และประเมินผลลัพธ์ของโปรแกรมด้วยแบบประเมินทักษะทางสังคม Social Skill Questionnaire (SSQ) ซึ่งประเมินผล 3 ครั้ง ได้แก่ ช่วงก่อนเข้าร่วมโปรแกรม หลังเข้าร่วมโปรแกรมในสัปดาห์ที่ 4 และสัปดาห์ที่ 8 วิเคราะห์ผลโดยใช้สถิติ Friedman’s two-way analysis of variance by rank test

ผลการศึกษา อาสาสมัครที่เข้าร่วมโครงการวิจัยทั้งหมด 14 คน อายุเฉลี่ย 13.5 ปี อัตราเข้าร่วมกิจกรรมแต่ละครั้งอยู่ในช่วง 78.6% - 100% มีอาสาสมัคร 1 คน ออกจากโปรแกรมระหว่างการศึกษา คะแนนความพึงพอใจเฉลี่ยต่อโปรแกรมจากอาสาสมัคร ผู้ปกครองและผู้ฝึกสอน อยู่ในระดับมากถึงมากที่สุด และเมื่อเทียบการเปลี่ยนแปลงของค่ามัธยฐานคะแนนทักษะทางสังคมก่อนเข้าร่วมกับหลังเข้าร่วมโปรแกรมในสัปดาห์ที่ 4 และสัปดาห์ที่ 8 พบว่าคะแนนเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P = 0.002) โดยผู้ปกครองส่วนใหญ่มีความเห็นว่าทักษะทางสังคมของอาสาสมัครที่พัฒนามากที่สุดหลังการเข้าร่วมโปรแกรม ได้แก่ การรับรู้และควบคุมอารมณ์ การสื่อสารด้วยภาษาท่าทาง และการเข้าหาเพื่อน

สรุป โปรแกรมฝึกทักษะทางสังคมรูปแบบกลุ่มสำหรับวัยรุ่นออทิสติกมีความเป็นไปได้ และอาจมีผลช่วยเพิ่มทักษะทางสังคมให้กับวัยรุ่นออทิสติกในระยะสั้นได้จริง