ความชุกของภาวะซึมเศร้าและปัจจัยที่เกี่ยวข้องในเด็กนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 อำเภอบรบือ จังหวัดมหาสารคาม
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
วัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาชุกของภาวะซึมเศร้า ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ และปัจจัยทำนายภาวะซึมเศร้า ในเด็กนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 อำเภอบรบือ จังหวัดมหาสารคาม
วิธีการศึกษา การวิจัยเชิงพรรณนา (descriptive study) แบบตัดขวาง (cross-sectional analytic study) โดยใช้แบบประเมินภาวะซึมเศร้าในวัยรุ่น The Patient Health Questionnaire for Adolescents (PHQ-A) เป็นแบบประเมินตนเอง self-report ประกอบด้วยข้อคำถาม 9 ข้อ มีความเที่ยงแบบความสอดคล้องภายในอยู่ในระดับดี (Cronbach’s alpha coefficient = 0.88) ในกลุ่มนักเรียนชายและหญิง อายุ 15 - 18 ปีบริบูรณ์ ที่ศึกษาในระดับมัธยมศึกษาปีที่ 4 ในปีการศึกษา 2567 ของโรงเรียนมัธยมศึกษาเขตพื้นที่อำเภอบรบือ จังหวัดมหาสารคาม จำนวน 7 แห่ง ทั้งหมด 960 คน คำนวณขนาดตัวอย่าง ได้เท่ากับ 220 คน และสุ่มตัวอย่างแบบกลุ่ม (cluster sampling) สุ่มเลือกโรงเรียน ห้องเรียน คํานวณขนาดกลุ่มตัวอย่างตามสัดส่วนต่อประชากรของแต่ละโรงเรียน และสุ่มตัวอย่างอย่างง่าย (simple random sampling) ด้วยการจับฉลากแบบไม่คืนที่ ตามเลขประจําตัวนักเรียน ให้ได้ตามจำนวนขนาดตัวอย่าง เก็บรวบรวมข้อมูลด้วยตนเอง การวิเคราะห์ข้อมูลใช้สถิติพื้นฐาน ได้แก่ จำนวน ร้อยละ (percentage) ค่าเฉลี่ย (mean) และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (standard deviation) และสถิติเชิงอนุมาน ได้แก่ ค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์แบบเพียร์สัน (Pearson Product - moment correlation coefficient) การวิเคราะห์การถดถอยพหุคูณ (multiple regression analysis)
ผลการศึกษา ความชุกของภาวะซึมเศร้าในนักเรียนมัธยมศึกษาปีที่ 4 ในเขตพื้นที่อำเภอบรบือ จังหวัดมหาสารคาม ร้อยละ 15.45 ปัจจัยส่วนบุคคลที่มีผลต่อระดับภาวะซึมเศร้า ได้แก่ เพศ (r = 0.224) ความพึงความพึงพอใจรูปร่าง (r = -0.439) รายได้ครอบครัว (r = -0.226) การใช้สารเสพติด (r = -1.460) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ p < 0.01 ปัจจัยด้านจิตใจคือ ความสูญเสียสิ่งมีค่าในชีวิต (r = -0.303) เหตุการณ์สำคัญที่กระทบการดำเนินชีวิต (r = -0.277) เคยถูกลวนลามทางเพศ (r = -0.233) เคยถูกทำร้ายร่างกาย (r = -0.288) พยายามฆ่าตัวตาย (r = -0.223) เคยคิดทำร้ายตัวเอง (r = -0.404) มีความสัมพันธ์กับภาวะซึมเศร้าอย่างมีนัยสำคัญ p < 0.001 และปัจจัยด้านครอบครัวและสังคม ความสัมพันธ์ระหว่างพี่น้องหรือญาติพี่น้อง ความสัมพันธ์ของบิดา/มารดา มีความสัมพันธ์ระดับต่ำมากกับภาวะซึมเศร้าอย่างมีนัยสำคัญ p < 0.05 ปัจจัยทำนายภาวะซึมเศร้าได้ร้อยละ 39.60 , p < .001 ด้านจิตใจทุกตัวแปร (ß = -0.427, p < 0.01) รองลงมา คือ ความพึงพอใจรูปร่าง (ß = -0.340, p < 0.01) และเพศ (ß = 0.125, p < 0.05) ตามลำดับ โดยสมการทำนายภาวะซึมเศร้าในรูปคะแนนมาตรฐาน คือ Z (ภาวะซึมเศร้า) =0.427 (ปัจจัยด้านจิตใจ) -0.340 (พึงพอใจในรูปร่าง) +0.125 (เพศ)
สรุป ความชุกของภาวะซึมเศร้าในนักเรียนมัธยมศึกษาปีที่ 4 ในเขตพื้นที่อำเภอบรบือ จังหวัดมหาสารคาม แสดงให้เห็นถึงขนาดของปัญหาภาวะซึมเศร้าและแนวโน้มการฆ่าตัวตายของวัยรุ่นในบริบทโรงเรียนมัธยมปลาย และพบปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับระดับภาวะซึมเศร้าทั้งปัจจัยส่วนบุคคล ปัจจัยด้านจิตใจ และปัจจัยด้านครอบครัวและสังคม ซึ่งควรให้ความสำคัญกับระบบคัดกรองด้านสุขภาพจิตในโรงเรียนอย่างจริงจัง เพื่อให้การดูแลช่วยเหลืออย่างเร่งด่วนและการส่งต่อสถานบริการสาธารณสุขในพื้นที่ใกล้เคียง
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ส่งมาเพื่อพิจารณา ต้องไม่เคยตีพิมพ์หรือได้รับการตอบรับให้ตีพิมพ์ในวารสารฉบับอื่น และต้องไม่อยู่ระหว่างการส่งไปพิจารณาในวารสารอื่น
เอกสารอ้างอิง
Evans-Lacko S, Aguilar-Gaxiola S, Al-Hamzawi A. Socio-economic variations in the mental health treatment gap for people with anxiety, mood, and substance use disorders: results from the WHO World Mental Health (WMH) surveys. Psychol Med 2018;48(9):1560-71.
Sindhuprama S. Seeing the numbers, can't see the heart: Thai mental health statistics that need to be reviewed [Internet]. 2023 [cited 2024 Mar 5]. Available from: https://www.the101.world/child-mental-health-missing-out-number/.
World Health Organization. World Health Day 7th April 2017 [Internet]. 2017. [cited 2024 Mar 5] Available from: http://www.who.int/campaigns/world-health-day/2017/en/.
Sindhuprama S. Health Data Repository (HDC), Ministry of Public Health [Internet]. 2023 [cited 2024 Mar 5]. Available from: https://kidforkids.org/improve-access-to-mental-health-care/.
Woody CA, Ferrari AJ, Siskind DJ, Whiteford HA, Harris MG. A systematic review and meta-regression of the prevalence and incidence of perinatal depression. J Affect Disord 2017;219: 86-92.
Department of Mental Health. Guidelines for enhancing suicide prevention measures 2020-2021. Ministry of Public Health; Government of Thailand; 2020.
GBD 2015 Disease and Injury Incidence and Prevalence Collaborators. Global, regional, and national incidence, prevalence, and years lived with disability for 310 diseases and injuries, 1990-2015. Lancet 2016;388 :1545-602.
Jones PB. Adult mental health disorders and their age at onset. Br J Psychiatry Suppl 2013; 54:5-10.
Wartberg L, Kriston L, Thomasius R. Depressive symptoms in adolescents. Dtsch Arztebl Int 2018;115(33-34):549-55.
Weerapat A. Adolescents at risk of depression and first aid. [Internet]. 2020 [cited 2024 Mar 8]. Available from: https://mwi.anamai.moph.go.th/th/hrd/download/?did=178933&id=78876&reload=.
World Health Organization. Health for the world’s adolescents: a second chance in the second decade. Geneva: World Health Organization; 2014.
Department of Mental Health. Annual report 2019. Ministry of Public Health; 2020.
National Suicide Prevention Center. Suicide rate Khon Kaen Province during the year 2022. [Internet]. 2022 [cited 2024 Mar 9]Available from: https://suicide.dmh.go.th/report/suicide/s_stat.
Medical and Health Data Warehouse System, Ministry of Public Health. [Internet]. 2023 [cited 2024 Mar 9].Available from: https://hdcservice.moph.go.th/hdc/reports/.
Erin H. Mental health of children and young people in England 2019. Department for Education; 2019. [Internet]. 2019 [cited 2024 Mar 5]. Available from: https://www.gov.uk/government/publications/.
Child and Adolescent Health Measurement Initiative (2022). “Child and Family Health Measures Content Map, 2020-2021 National Survey of Children’s Health (two years combined)”. Data Resource Center for Child and Adolescent Health supported by the U.S. Department of Health and Human Services, Health Resources and Services Administration (HRSA), Maternal and Child Health Bureau (MCHB). Retrieved [10/10/24] from [www.childhealthdata.org].
Bingqing Lu, Lixia Lin, Xiaojuan Su. Global burden of depression or depressive symptoms in children and adolescents: a systematic review and meta-analysis. J Affect Disord 2024; 354:553-62.
Jiamjaroenkul J, Limsuwan N. Prevalence and associated factors of depression among junior high school students in Muang District, Chiang Mai Province. J Psychiatr Assoc Thailand 2015;60(4):253-63.
Panyawong W, Santitadakul R, Pavasuthipaisit C. Prevalence of depression and suicidal risks in Thai adolescents: a survey in schools from 13 Public Health Region. J Ment Health Thai 2020;28(2):136-49.
Sukhawaha S, Kenbubpha K, Saguanrum K, Pianthong K, Thongbenjamas S, Hasook P. Prevalence of depression and its association with suicide risk in junior high school students of Ubon Ratchathani Province. J Psychiatr Assoc Thai 2020;65(1):15-24.
Wilasinee S. Prevalence and related factors of depression among junior high school students in Nam Phong District Khon Kaen Province. J Psychiatr Assoc Thai 2021;66(4):403-16.
Santapan P, Booshong S, Sriserm C. Depression in adolescents: the role of nurses. Kuakarun J Nurs. 2019;26(1):187-99.
Chitmongkol R, Muennadon R, Kwaema S. Depression and mental health literacy of adolescents in Muang District, Udon Thani Province. J Nurs Public Health Educ 2020;21(2):40-51.
Kongprapan N. Factors affecting depression in adolescents case study: Rajamangala University of Technology Suwanbhumi. J Buddhist Soc Sci Anthropol 2020;5(11):302-15.
Boutelle KN, Hannan P, Fulkerson JA, Crow SJ, Stice E. Obesity as a prospective predictor of depression in adolescent females. Health Psychol 2010;29(3):293-8.
Hoare E, Skouteris H, Fuller-Tyszkiewicz M, Millar L, Allender S. Associations between obesogenic risk factors and depression among adolescents: a systematic review. Obes Rev 2014;15(1):40-51.
Sangkool J, Mosikanon K. Depression in hearing-impaired high school students in Sodsuksasongkhla School, Thailand. Songklanagarind Med J 2016;34(5):281-8.
Sananuea B, Kummon A. The relationship between substance literacy and risk behavior in substance use high school students in Bueng Kan Province [Internet]. 2024. [cited 2024 Jan 15]. Available from: https://bkpho.moph.go.th/ssjweb/bkresearch/require/files/post-doc/20240212131954.pdf.
Muangkwa P, Klumgdee K, Chaneng S. Depression in Thai students: an important role for educational institutions. J Nurs Siam Univ 2021;21(14):104-16.
Watthanasin D, Choopan S, Deachchaiyos P. Social solutions and depression of nursing students. J Nurs Ministry Public Health 2019;29(1):1-12.
Srijan P, Kaesornsamut P, Thanoi W. Factors correlated with depression among adolescents in foster homes. Nurs Sci J Thai 2020;38(1):86-98.
Engel GL. The need for a new medical model: a challenge for biomedicine. Science 2013;196(4286):129-36.
Sodthineum K, Kongkhum C, Rattanapolsan C, Sodthineum U. Relationship model of available factors effects on depression and suicidal ideation of adolescents in higher education. J Somdet Chaopraya Inst Psychiat 2022;15(1):1-20.
