ความชุกของภาวะซึมเศร้าและปัจจัยที่เกี่ยวข้อง ในผู้ดูแลผู้ป่วยจิตเวชสูงอายุ
Main Article Content
บทคัดย่อ
วัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาเพื่อหาความชุกของภาวะซึมเศร้าและปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับภาวะซึมเศร้าในผู้ดูแลผู้ป่วย
จิตเวชสูงอายุ นอกจากนี้ยังศึกษาความรู้สึกเป็นภาระ แรงสนับสนุนทางสังคม และคุณภาพชีวิตด้านสุขภาพของ
ผู้ดูแลผู้ป่วยจิตเวชสูงอายุ
วิธีการศึกษา กลุ่มประชากรที่ศึกษาคือผู้ดูแลผู้ป่วยจิตเวชสูงอายุซึ่งเป็นหลักในการดูแลและรับผิดชอบผู้ป่วย
ที่มารับบริการที่หน่วยตรวจโรคจิตเวชศาสตร์ แผนกผู้ป่วยนอก โรงพยาบาลศิริราช จำนวนทั้งหมด 181 ราย
เครื่องมือที่ใช้ศึกษาคือ แบบสอบถามการรับรู้ภาระในการดูแลผู้ป่วย แบบสอบถามแหล่งประโยชน์ส่วนบุคคล
แบบสอบถามคุณภาพชีวิตด้านสุขภาพ แบบสัมภาษณ์ทางคลินิกเพื่อวินิจฉัยโรคทางจิตเวช โดยเครื่องมือ Mini
International Neuropsychiatric Interview : M.I.N.I. และแบบประเมินความรุนแรงอาการซึมเศร้า (Hamilton
Rating Scale for Depression) วิเคราะห์ปัจจัยที่สัมพันธ์กับภาวะซึมเศร้าในผู้ดูแลผู้ป่วยจิตเวชสูงอายุ
ด้วย chi-square, t-test, multiple logistic regression
ผลการศึกษา ผู้ดูแลผู้ป่วยจิตเวชสูงอายุจำนวน 181 ราย พบมีภาวะซึมเศร้า 9 ราย คิดเป็นความชุกร้อยละ 5
ผู้ดูแลส่วนใหญ่ (จำนวน 6 ราย, ร้อยละ 67) มีความรุนแรงของอาการซึมเศร้าในระดับน้อยกว่า major depression
ปัจจัยที่สัมพันธ์กับภาวะซึมเศร้าในผู้ดูแลผู้ป่วยจิตเวชผู้สูงอายุอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติคือ ผู้ดูแลเป็นเพศหญิง
(p = 0.03) และความมั่นใจในการดูแลผู้ป่วยอยู่ที่ระดับน้อยถึงปานกลาง (p = 0.015) นอกจากนี้ยังพบว่าในกลุ่ม
ผู้ดูแลที่มีภาวะซึมเศร้านั้นมีความรู้สึกเป็นภาระเพิ่มขึ้น (p = 0.03) ในขณะที่แรงสนับสนุนทางสังคม (p = 0.002)
และคุณภาพชีวิตด้านสุขภาพลดต่ำลงในทุกมิติ (p <0.001) โดยแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ การวิเคราะห์
ด้วยสถิติ multiple logistic regression พบว่าคุณภาพชีวิตด้านสุขภาพที่ลดต่ำลงมีความสัมพันธ์กับผู้ดูแลที่มี
ภาวะซึมเศร้าอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p = 0.002, OR 0.889, 95% CI 0.825 - 0.958)
สรุป การศึกษานี้พบความชุกของภาวะซึมเศร้าในผู้ดูแลผู้ป่วยจิตเวชสูงอายุเท่ากับ ร้อยละ 5 โดยปัจจัยที่พบว่า
มีความเกี่ยวข้องกับภาวะซึมเศร้าในผู้ดูแลผู้ป่วยจิตเวชสูงอายุคือ ผู้ดูแลเป็นเพศหญิง และความมั่นใจในการ
ดูแลผู้ป่วยอยู่ที่ระดับน้อยถึงปานกลาง ในกลุ่มผู้ดูแลที่มีภาวะซึมเศร้านั้นมีความรู้สึกเป็นภาระเพิ่มขึ้น ในขณะที่
แรงสนับสนุนทางสังคมและคุณภาพชีวิตด้านสุขภาพลดต่ำลง
Article Details
บทความที่ส่งมาเพื่อพิจารณา ต้องไม่เคยตีพิมพ์หรือได้รับการตอบรับให้ตีพิมพ์ในวารสารฉบับอื่น และต้องไม่อยู่ระหว่างการส่งไปพิจารณาในวารสารอื่น
เอกสารอ้างอิง
He Z, Bian J, Carretta HJ, Lee J, Hogan WR, Shenkman E, et al. Prevalence of multiple chronic conditions among older adults in florida and the United States: comparative analysis of the One Florida Data Trust and National Inpatient Sample. J Med Internet Res 2018; 20: e137. doi:10.2196/jmir.8961
Thaneerat T, Panitangkool Y, Doungyota T, Tooreerach U, Kimsao P. Prevalence of depression, anxiety, and associated factors in caregivers of geriatric psychiatric patients. Journal of the Psychiatric Association of Thailand. 2016;61(4):319-30. (Thai)
Mekawichai P, Saetang S. Caregiver burden among Thai dementia patients’ caregivers. Journal of the Psychiatric Association of Thailand 2013;58: 101-10. (Thai)
Rakkhamnuan S, Lueboonthavatchai P. Behavioral and psychological symptoms of dementia (BPSD) and caregiver burden among caregivers of Alzheimer’s dementia patients at department of psychiatry, King Chulalongkorn Memorial hospital. Journal of the Psychiatric Association of Thailand 2012;57: 335-46. (Thai)
Ondee P, Panitrat R, Pondthavornkamol K, Senanarong V, Harvath TA, Nittayasudhi D. Factors predicting depression among caregivers of persons with dementia. Pacific Rim Int J Nurs Res2013; 17: 167-80.
Molyneux GJ, McCarthy GM, McEniff S, Cryan M, Conroy RM. Prevalence and predictors of carer burden and depression in carers of patients referred to an old age psychiatric service. Int Psychogeriatr 2008; 20: 1193-202.
Eisdorfer C, Czaja SJ, Lowenstein DA, Rubert MP, Arguelles S, Mitrani VB, et al. The effect of family therapy and technology-based intervention on caregiver depression. Gerontologist 2003; 43: 521-31.
Buckwalter KC, Gerdner L, Kohout F, Hall GR, Kelly A, Richards B, et al. A nursing intervention to decrease depression in family caregivers of persons with dementia. Arch Psychiatr Nurs1999;13: 80-8.
Toonsiri C, Sunsern R, Lawang W. Development of the burden interview for caregivers of patients with chronic illness. J Nurs Educ 2011; 4; 62-75. (Thai)
Brandt PA, Weinert C. The PRQ-a social support measure. Nurs Res 1981; 30: 277-80.
Weiss RW. The provisions of social relationships. In Robin Z, editor. Doing unto others. EngleWood Cliffs, NJ:Prentice-Hall.1974.
Kongsakon R, Silpakit C. Thai version of the Medical outcome study 36 items short form health survey (SF-36) : an instrument for measuring clinical results in mental disorder patients. Rama Med J.2000; 23: 8-19. (Thai)
Kittirattanapaiboon P, Khamwongpin M. The validity of the Mini-International Neuropsychiatric Interview (M.I.N.I.)-Thai version. Journal of Mental Health of Thailand 2005; 13: 125-35. (Thai)
Lotrakul M, Sukanit P, Sukying C. The validity and reliability of the Hamilton Rating scale for depression, Thai version. Journal of the Psychiatric Association of Thailand. 1996; 41(4):235-46. (Thai)
Tennstedt S, Cafferata GL, Sullivan L. Depression among caregivers of impaired elders. J Aging Health 1992; 4: 58-76.
Matsuu K, Washio M, Arai Y, Ide S. Depression among caregivers of the frail elderly in urban Japan. Psychiatry Clin Neurosci 2000; 54: 553-7.
Cuijpers P. Depressive disorders in caregivers of dementia patients: a systematic review. Aging Ment Health 2005; 9: 325-30.
Desbiens NA, Mueller-Rizner N, Virnig B, Lynn J. Stress in caregivers of hospitalized oldest-old patients. J Gerontol A Biol Sci Med Sci 2001; 56: M231-5.
Pinquart M, Sörensen S. Differences between caregivers and noncaregivers in psychological health and physical health: a meta-analysis. Psychol Aging 2003; 18: 250-67.
Lutzky SM, Knight BG. Explaining gender differences in caregiver distress: the roles of emotional attentiveness and coping styles. Psychol Aging1994; 9: 513-9.
Miller B, Cafasso L. Gender differences in caregiving: fact or artifact?. Gerontologist. 1992; 32: 498-507.
Fortinsky RH , Kercher K, Burant CJ. Measurement and correlates of family caregiver self-efficacy for managing dementia. Aging Ment Health 2002; 6: 153-60.
de Labra C, Millan-Calenti JC, Bujan A, Nunez-Naveira L, Jensen AM, Peersen MC, et al. Predictors of caregiving satisfaction in informal caregivers of people with dementia. Arch Gerontol Geriatr 2015; 60: 380-8.
Souza ALR, Guimarães RA, de Araújo Vilela D, de Assis RM, de Almeida Cavalcante Oliveira LM, Souza MR, et al. Factors associated with the burden of family caregivers of patients with mental disorders: a cross-sectional study. BMC Psychiatry 2017; 17: 353. doi: 10.1186/ s12888-017-1501-1.
Schaefer C, Coyne JC, Lazarus RS. The health related functions of social support. J Behav Med1981; 4: 381-406.
Chiou CJ, Chang HY, Chen IP, Wang HH. Social support and caregiving circumstances as predictors of caregiver burden in Taiwan. Arch Gerontol Geriatr 2009; 48: 419-24.
Heidari Gorji MA, Bouzar Z, Haghshenas M, Kasaeeyan AA, Sadeghi MR, Ardebil MD. Quality of life and depression in caregivers of patients with breast cancer. BMC Res Notes 2012; 5: 310.
