ความชุกของความเหนื่อยล้าและปัจจัยที่เกี่ยวข้อง ในแพทย์ใช้ทุน แพทย์ประจำบ้าน คณะแพทยศาสตร์ โรงพยาบาลสงขลานครินทร์

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์ ศึกษาความชุกของความเหนื่อยล้าและปัจจัยที่เกี่ยวข้องในแพทย์ใช้ทุน แพทย์ประจำ
บ้านโรงพยาบาลสงขลานครินทร์
วิธีการศึกษา เป็นการศึกษาภาคตัดขวาง เก็บข้อมูลในแพทย์ใช้ทุน แพทย์ประจำบ้าน ที่ศึกษาอยู่ที่
คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ ในช่วงเดือนมกราคมถึงเมษายน พ.ศ.2561 โดยใช้
แบบสอบถาม 3 ส่วนคือ 1) ข้อมูลทั่วไป 2) แบบวัดความเหนื่อยล้า The Maslach Burnout Inventory
(MBI) 16-17 ฉบับภาษาไทย และ 3) แบบสอบถามสุขภาพ (Patient Health Questionnaire-9 Thai
version (PHQ-9)) วิเคราะห์ข้อมูลทั่วไป ข้อมูลความเหนื่อยล้าโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา และวิเคราะห์
ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับความเหนื่อยล้าโดยใช้ chi-square และ logistic regression
ผลการศึกษา แพทย์ใช้ทุน แพทย์ประจำบ้าน 244 ราย ร่วมมือในการตอบแบบสอบถาม เป็นเพศหญิง
ร้อยละ 55.7 และมีภาวะซึมเศร้า ร้อยละ 24.6 มีอายุเฉลี่ย 27.2±2.2 ปี มีจำนวนชั่วโมงในการทำงานต่อ
วันเฉลี่ย 10.3±2.3 ชั่วโมง พบความชุกของอาการเหนื่อยล้าคือ ร้อยละ 100 โดยมีคะแนนความเหนื่อย
ล้าทางด้านความเหน็ดเหนื่อยทางอารมณ์สูงสุด (คะแนนเฉลี่ย 25.3±12.6) และพบปัจจัยที่สัมพันธ์กับ
ความเหน็ดเหนื่อยทางอารมณ์คือ จำนวนชั่วโมงในการทำงานต่อวัน ในขณะที่สาขาที่เชี่ยวชาญและ
การรับรู้ว่ามีความเครียดจากการทำงานมีความสัมพันธ์กับการลดคุณค่าด้านบุคคล ผู้วิจัยไม่สามารถ
วิเคราะห์ปัจจัยในส่วนของผลสัมฤทธิ์ด้านบุคคลได้ เพราะจำนวนประชากรไม่เพียงพอ
สรุป แพทย์เฉพาะทางสาขาหลักและสาขาย่อยมีภาวะเหนื่อยล้า โดยปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับความเหนื่อย
ล้า คือ จำนวนชั่วโมงทำงานต่อวัน ชนิดของสาขาแพทย์เฉพาะทาง และการรับรู้ว่ามีความเครียดจาก
การทำงาน