การศึกษาแบบทดลองสุ่มของยา dapagliflozin ต่อการเกิดการแข็งตัวของหลอดเลือดในผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังที่ไม่เป็นเบาหวาน
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทนำ: โรคไตเรื้อรังทำให้กระบวนการทางเมแทบอลิซึม และการควบคุมการทำงานของไตผิดปกติ กระตุ้นให้เกิดการบาดเจ็บของเซลล์ที่บุผนังหลอดเลือดและเซลล์กล้ามเนื้อเรียบผนังหลอดเลือด ส่งผลให้เกิดการแข็งตัวของหลอดเลือดและกลายเป็นชั้นหินปูนในผนังหลอดเลือด ยารักษาโรคเบาหวานกลุ่ม sodium glucose co-transporter type 2 inhibitor (SGLT2i) นอกจากกลไกในการลดระดับน้ำตาลในเลือดแล้วยังได้รับการพิสูจน์ว่ามีคุณสมบัติในการป้องกันโรคหัวใจและชะลอการเสื่อมของไต โดยยาสามารถลดการสร้างและการปล่อยสารก่อการอักเสบ ทำให้ช่วยลดการบาดเจ็บของเซลล์ที่บุผนังหลอดเลือด ลดการแข็งตัวของหลอดเลือด และลดการเกิดชั้นหินปูนในผนังหลอดเลือดได้
วัตถุประสงค์: การศึกษานี้จึงมีจุดประสงค์เพื่อศึกษาผลของยา dapagliflozin ต่อการแข็งตัวของหลอดเลือด และตัวบ่งชี้การอักเสบในผู้ป่วยที่ไม่เป็นเบาหวาน
วิธีการศึกษา: การศึกษาแบบ prospective, double-blinded, randomized placebo-controlled trial ในผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังระยะ 3-4 ซึ่งมิได้เป็นเบาหวานที่โรงพยาบาลวชิรพยาบาลตั้งแต่เดือนกรกฎาคม-ตุลาคม พ.ศ. 2562 ผู้เข้าร่วมวิจัยจะได้รับการสุ่มแบ่งเป็นกลุ่มได้รับยา dapagliflozin ขนาด 10 มก./วัน เทียบกับกลุ่มควบคุมที่ได้รับยาหลอก เป็นระยะเวลา 4 เดือน ทั้งสองกลุ่มจะได้รับการรักษามาตรฐานร่วมด้วย ผลลัพธ์หลักของการศึกษานี้เพื่อประเมินความแตกต่างของการแข็งตัวของหลอดเลือด โดยใช้เครื่องประเมินสภาวะหลอดเลือดแดงแข็ง ankle-brachial index (ABI) และ cardio-ankle vascular index (CAVI) ผลลัพธ์รองประเมินการเปลี่ยนแปลงของค่าบ่งชี้การอักเสบ การเปลี่ยนแปลงของค่าการทำงานของไตและอุบัติการณ์ไม่พึงประสงค์ของยา
ผลการศึกษา: ผู้เข้าร่วมวิจัยทั้งหมด 57 ราย แบ่งเป็นกลุ่ม dapagliflozin 29 ราย และกลุ่มควบคุม 28 ราย ไม่พบความแตกต่างกันระหว่างกลุ่ม dapagliflozin และกลุ่มควบคุม ในการเปลี่ยนแปลงการยืดหยุ่นของหลอดเลือด (ABI ขวา; dapagliflozin 1.01 ± 0.13 เทียบกับ ยาหลอก 1.02 ± 0.15, p = 0.847, ABI ซ้าย; dapagliflozin 0.99 ± 0.14 เทียบกับ ยาหลอก 1.02 ± 0.10, p = 0.244) การแข็งตัวชั้นหินปูนในผนังหลอดเลือดด้านขวาพบว่ากลุ่มควบคุมมีแนวโน้มดีกว่า (CAVI ขวา; dapagliflozin 9.06 ± 1.77 เทียบกับ ยาหลอก 7.81 ± 2.18, p = 0.021, แต่ไม่พบความแตกต่างในด้านซ้าย (CAVI ซ้าย; dapagliflozin 8.96 ± 1.65 เทียบกับ ยาหลอก 9.03 ± 3.40, p = 0.913) ในขณะที่ผู้ป่วยในกลุ่มยา dapagliflozin ไม่มีการเปลี่ยนแปลงของค่าบ่งชี้การอักเสบอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ขณะที่กลุ่มควบคุมแสดงถึงการเพิ่มขึ้นของค่าบ่งชี้การอักเสบ และไม่พบอุบัติการณ์ไม่พึงประสงค์ของยาที่ร้ายแรงในทั้งสองกลุ่ม
สรุป: ไม่พบประโยชน์ของยา dapagliflozin ต่อการเกิดการแข็งตัวของหลอดเลือดและนำไปสู่การกลายเป็นชั้นหินปูนในผนังหลอดเลือด แต่อย่างไรก็ตามยา dapagliflozin สามารถยับยั้งค่าบ่งชี้การอักเสบ ซึ่งในกลุ่มยาหลอกพบการเพิ่มขึ้นของค่าบ่งชี้การอักเสบอย่างเด่นชัด
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความนี้ตีพิมพ์ภายไต้การอนุญาต CC BY-NC-ND 4.0 ซึ่งอนุญาตให้สามารถใช้บทความนี้พื่อวัตถุประสงค์ใดๆ ก็ตามที่ไม่ใช่เชิงพาณิชย์ โดยต้องมีการอ้างถึงที่มาของบทความอย่างครบถ้วน ใครก็ตามสามารถคัดลอกและแจกจ่ายทุกส่วนของบทความนี้โดยไม่ต้องขออนุญาตจากผู้ประพันธ์หรือสมาคมโรคไตแห่งประเทศไทย
References
Ingsathit A, Thakkinstian A, Chaiprasert A, Sangthawan P, Gojaseni P, Kiattisunthorn K, et al. Prevalence and risk factors of chronic kidney disease in the Thai adult population: Thai SEEK study. Nephrol Dial Transplant. 2010; 25(5):1567–75.
Pedraza-Chaverri J, Sanchez-Lozada LG, Osorio-Alonso H, Tapia E, Scholze A. New Pathogenic concepts and therapeutic approaches to oxidative stress in chronic kidney disease. Oxid Med Cell Longev. 2016; 2016:6043601.
Gansevoort RT, Correa-Rotter R, Hemmelgarn BR, Jafar TH, Heerspink HJL, Mann JF, et al. Chronic kidney disease and cardiovascular risk: epidemiology, mechanisms, and prevention. Lancet. 2013; 382(9889):339–52.
Ruiz-Hurtado G, Sarafidis P, Fernández-Alfonso MS, Waeber B, Ruilope LM. Global cardiovascular protection in chronic kidney disease. Nat Rev Cardiol. 2016; 13(10):603–8.
Lekawanvijit S, Kompa AR, Krum H. Protein-bound uremic toxins: a long overlooked culprit in cardio renal syndrome. Am J Physiol Renal Physiol. 2016 01;311(1): F52-62.
Stinghen AEM, Massy ZA, Vlassara H, Striker GE, Boullier A. Uremic toxicity of advanced glycation end products in CKD. J Am Soc Nephrol. 2016; 27(2):354–70.
Giam B, Kaye DM, Rajapakse NW. Role of renal oxidative stress in the pathogenesis of the cardiorenal syndrome. Heart Lung Circ. 2016; 25(8):874–80.
Zewinger S, Schumann T, Fliser D, Speer T. Innate immunity in CKD-associated vascular diseases. Nephrol Dial Transplant. 2016; 31(11):1813–21.
Goligorsky MS. Pathogenesis of endothelial cell dysfunction in chronic kidney disease: a retrospective and what the future may hold. Kidney Res Clin Pract. 2015; 34(2):76–82.
Bidani AK, Polichnowski AJ, Loutzenhiser R, Griffin KA. Renal microvascular dysfunction, hypertension and CKD progression. Curr Opin Nephrol Hypertens. 2013; 22(1):1–9.
Benz K, Hilgers KF, Daniel C, Amann K. Vascular calcification in chronic kidney disease: The role of Inflammation. Int J Nephrol. 2018; 2018:4310379.
Kleemann R, Zadelaar S, Kooistra T. Cytokines and atherosclerosis: a comprehensive review of studies in mice. Cardiovasc Res. 2008; 79(3):360–76.
Davies MJ, D’Alessio DA, Fradkin J, Kernan WN, Mathieu C, Mingrone G, et al. Management of hyperglycaemia in type 2 diabetes, 2018. A consensus report by the American Diabetes Association (ADA) and the European Association for the Study of Diabetes (EASD). Diabetologia. 2018; 61(12):2461–98.
Mudaliar S, Polidori D, Zambrowicz B, Henry RR. Sodium-glucose cotransporter inhibitors: effects on renal and intestinal glucose transport: from bench to bedside. Diabetes Care. 2015; 38(12):2344–53.
Isaji M. SGLT2 inhibitors: molecular design and potential differences in effect. Kidney Int Suppl. 2011; (120):S14-19.
Bailey CJ. Renal glucose reabsorption inhibitors to treat diabetes. Trends Pharmacol Sci. 2011; 32(2):63–71.
Zaccardi F, Webb DR, Htike ZZ, Youssef D, Khunti K, Davies MJ. Efficacy and safety of sodium-glucose co-transporter-2 inhibitors in type 2 diabetes mellitus: systematic review and network meta-analysis. Diabetes Obes Metab. 2016; 18(8):783–94.
Trujillo JM, Nuffer WA. Impact of sodium-glucose cotransporter 2 inhibitors on nonglycemic outcomes in patients with type 2 diabetes. Pharmacotherapy. 2017; 37(4):481–91.
Zinman B, Wanner C, Lachin JM, Fitchett D, Bluhmki E, Hantel S, et al. Empagliflozin, cardiovascular outcomes, and mortality in type 2 diabetes. New Engl J Med. 2015; 373(22):2117–28.
Neal B, Perkovic V, Mahaffey KW, de Zeeuw D, Fulcher G, Erondu N, et al. Canagliflozin and cardiovascular and renal events in type 2 diabetes. New Engl J Med. 2017; 377(7):644–57.
Wiviott SD, Raz I, Bonaca MP, Mosenzon O, Kato ET, Cahn A, et al. Dapagliflozin and cardiovascular outcomes in type 2 diabetes. New Engl J Med. 2019; 380(4):347–57.
Jardine MJ, Mahaffey KW, Neal B, Agarwal R, Bakris GL, Brenner BM, et al. The canagliflozin and renal endpoints in diabetes with established nephropathy clinical evaluation (CREDENCE) study rationale, design, and baseline characteristics. Am J Nephrol. 2018; 46(6):462–72.
Leng W, Ouyang X, Lei X, Wu M, Chen L, Wu Q, et al. The SGLT-2 Inhibitor dapagliflozin has a therapeutic effect on atherosclerosis in diabetic ApoE-/- Mice. Mediators Inflamm. 2016; 2016:6305735.
Oelze M, Kröller-Schön S, Welschof P, Jansen T, Hausding M, Mikhed Y, et al. The sodium-glucose co-transporter 2 inhibitor empagliflozin improves diabetes-in duced vascular dysfunction in the streptozotocin diabetes rat model by interfering with oxidative stress and glucotoxicity. PLoS ONE. 2014;9(11):e112394.
Bosch A, Ott C, Jung S, Striepe K, Karg MV, Kannenkeril D, et al. How does empagliflozin improve arterial stiffness in patients with type 2 diabetes mellitus? Sub analysis of a clinical trial. Cardiovasc Diabetol. 2019; 18(1):44.
FDA Approval: Dapagliflozin for Type 2 Diabetes [Internet]. Medscape. [cited 2019 Feb 3]. Available from: http://www.
medscape.org/viewarticle/818575
Rooke TW, Hirsch AT, Misra S, Sidawy AN, Beckman JA, Findeiss LK, et al. 2011 ACCF/AHA focused update of the guideline for the management of patients With peripher al artery disease (updating the 2005 guideline): a report of the American College of Cardiology Foundation/American Heart Association Task Force on Practice Guidelines. J Am Coll Cardiol. 2011; 58(19):2020–45.
Sun C-K. Cardio-ankle vascular index (CAVI) as an indicator of arterial stiffness. Integr Blood Press Control. 2013; 6:27–38.
Chawla LS, Bellomo R, Bihorac A, Goldstein SL, Siew ED, Bagshaw SM, et al. Acute kidney disease and renal recovery: consensus report of the Acute Disease Quality Initiative (ADQI) 16 Workgroup. Nat Rev Nephrol. 2017;13(4):241–57.
Roy S. Administration of once-daily canagliflozin to a non-diabetic patient in addition to standard aerobic exercise: A Case Report. Cureus. 2019; 11(4):e4352.
Shigiyama F, Kumashiro N, Miyagi M, Ikehara K, Kanda E, Uchino H, et al. Effectiveness of dapagliflozin on vascular endothelial function and glycemic control in patients with early-stage type 2 diabetes mellitus: DEFENCE study. Cardiovasc Diabetol. 2017; 16(1):84.