สถานการณ์การปนเปื้อนของยาฆ่าแมลงในผักและผลไม้ ที่ขายในตลาดไทย
คำสำคัญ:
Food safety, Pesticide residues, Vegetables and fruits, Toxicology, ความปลอดภัยของอาหาร, สารตกค้างยาฆ่าแมลง, ผัก, ผลไม้บทคัดย่อ
การใช้สารกำจัดศัตรูพืช (ยาฆ่าแมลง) ในการเกษตรกรรมได้กระทำกันอย่างแพร่หลาย ถีงแม้ว่าจะรู้ว่าสารเหล่านี้มีพิษต่อสุขภาพ ในประเทศที่เจริญแล้วได้มีการกำหนดค่า MRL (Maximum Residue Limits) เพื่อปกป้องสุขภาพของผู้บริโภค แต่ในประเทศไทยข้อกำหนดเหล่านี้ยังมิได้ใช้กันอย่างมีประสิทธิภาพ บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อนำเสนอหลักฐานมาสรุปว่า การปนเปื้อนด้วยสารตกค้างยาฆ่าแมลงในผักและผลไม้ที่ขายในเมืองไทยมีอยู่จริงหรือไม่ และสถานการณ์ในปัจจุบันรุนแรงแค่ไหน โครงการวิจัยของมหาวิทยาลัยมหิดลได้ดำเนินการ ในเวลา 4 ปีแรกได้ทำการสุ่มตัวอย่างและตรวจวิเคราะห์หาปริมาณของสารตกค้างฯ ในผัก 9 ชนิด และผลไม้ 14 ชนิด โดยใช้วิธี GC-MS ผลการวิจัยพบว่าผักและผลไม้ทุกชนิดที่ทำการศึกษา มีการปนเปื้อนด้วยสารตกค้างยาฆ่าแมลง อัตราการตรวจพบสารตกค้างฯ เท่ากับ 57% ในผักสลัดถึง 100% ในผักและผลไม้หลายชนิด เช่น กะหล่ำปลี ส้ม และฝรั่ง ผลการศึกษานี้แสดงให้เห็นว่า เรามีผลการวิจัยที่มีหลักฐานแน่ชัดว่า ผักและผลไม้ที่ขายอยู่ในเมืองไทยมีการปนเปื้อนของสารตกค้างยาฆ่าแมลงอยู่จริง และยังพบว่าคุณภาพของผักและผลไม้ที่ขายอยู่ในตลาดของเมืองไทยยังต่ำกว่ามาตรฐานมาก เพราะพบว่าผักและผลไม้หลายชนิด มีปริมาณของสารตกค้างฯอยู่มากเกินค่ามาตรฐาน MRL นอกจากนี้ยังตรวจพบว่าผักและผลไม้ที่ซื้อจาก Supermarkets มีสารตกค้างยาฆ่าแมลงปนเปื้อนและมีอยู่ในปริมาณที่ตกมาตรฐาน คล้ายคลึงกับที่พบในผักผลไม้ซึ่งซื้อมาจากตลาดสด ผลการวิจัยนี้ชี้ชัดได้ว่าทางภาครัฐ (อย. และกรมวิชาการเกษตรฯ) จำเป็นต้องให้ความสนใจเรื่องอาหารปลอดภัยของผักและผลไม้ การบริหารงานด้านแผนเฝ้าระวังผักและผลไม้อย่างมีระบบและมีประสิทธิภาพ ย่อมจะช่วยลดความเสี่ยงของผู้บริโภค ส่วนด้านผู้บริโภคควรดูแลตัวเองในเรื่องการลดปริมาณสารตกค้างฯ ที่จะเข้าสู่ร่างกายสามารถกระทำได้โดยการล้างผักและผลไม้ หรือวิธีการหุงต้ม ก็เป็นวิธีการที่จะลดความเสี่ยงได้
เอกสารอ้างอิง
Sapbamrer R, Hongsibsong S. Organophosphorus pesticide residues in vegetables from farms, markets, and a supermarket around Kwan Phayao Lake of Northern Thailand. Arch Environ Contam Toxicol. 2014;67(1):60-67.
Wanwimolruk S, Kanchanamayoon O, Phopin K, Prachayasittikul V. Food safety in Thailand 2: Pesticide residues found in Chinese kale (Brassica oleracea), a commonly consumed vegetable in Asian countries. Sci. Total Environ. 2015; 532:447-55.
Wanwimolruk S, Phopin K, Boonpangrak S, Prachayasittikul V. Food safety in Thailand 4: comparison of pesticide residues found in three commonly consumed vegetables purchased from local markets and supermarkets in Thailand. PeerJ. 2016; 4:e2432.
Wanwimolruk S, Phopin K, Boonpangrak S, Kanchanamayoon O, Prachayasittikul V. Food safety in Thailand: Current situation of pesticide contamination in vegetables and fruits. Abstract book of the 10th Thailand Congress of Nutrition. 2016 October 18-20, Bangkok, Thailand.
ธนพงศ์ ภูผาลี, อรนุช วงศ์วัฒนาเสถียร, สมศักดิ์ อาภาศรีทองสกุล, มาลี สปุนัตี. ความชุกของการมีสารเคมีก าจัดศัตรูพืชตกค้างในผักจากตลาด และห้างสรรพสินค้าในอำเภอเมือง จังหวัดมหาสารคาม. Thai J Pharm Prac. 2016;8(2),399-409.
รัตนา ทรัพย์บำเรอ. สารเคมีป้องกันกำจัดศัตรูพืชและผลกระทบต่อสุขภาพ. กรุงเทพฯ: โอเดียนสโตร์; 2557.
ศรัญญา พัวพลเทพ. สารเคมีที่ใช้ในการกำจัดแมลง (Insecticides). สารกำจัดศัตรูพืช (หนังสือออนไลน์). [เข้าถึงเมื่อวันที่ 2 พฤศจิกายน 2564]. เข้าถึงได้จาก: http://www.pharmaco.vet.ku.ac.th/pdf_file/Pesticide_20161020.pdf
Frigo DE, Burow ME, Mitchell KA, Chiang TC, McLachlan JA. DDT and its metabolites alter gene expression in human uterine cell lines through estrogen receptor-independent mechanisms. Environ Health Perspect. 2002; 110(12):1239–1245.
Snedeker, S.M. Pesticides and breast cancer risk: a review of DDT, DDE, and dieldrin. Environ Health Perspect. 2001;109(Suppl1):35-47.
Rodgers KM, Udesky JO, Rudel RA, Brody JG. Environmental chemicals and breast cancer: an updated review of epidemiological literature informed by biological mechanisms. Environ Res. 2018;160:152-182.
Nicolopoulou-Stamati P, Maipas S, Kotampasi C, Stamatis P, Hens L. Chemical pesticides and human health: the urgent need for a new concept in agriculture. Front Public Health. 2016;4:148.
World Health Organization. Diet and nutrition in the prevention of chronic disease. Geneva. World Health Organization; 2003.
ผลกระทบต่อสุขภาพจากสารเคมีกำจัดศัตรูพืช สำนักโรคจากการประกอบอาชีพ และสิ่งแวดล้อม. [เข้าถึงเมื่อวันที่ 17 กันยายน 2565] เข้าถึงได้จาก: http://odpc7.ddc.moph.go.th/journal/files/06siripangunya.pdf
เช็คด่วน สัญญาณเตือนมะเร็งที่คุณต้องรู้ เข้าถึงเมื่อวันที่ 8 มีนาคม 2565] เข้าถึงได้จาก: https://today.line.me/th/v2/article/89zOjM
ปริมาณและมูลค่าการนำเข้าวัตถุอันตรายทางการเกษตร ปี 2559 – 2563 ข้อมูลจาก กรมวิชาการเกษตร, สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร [เข้าถึงเมื่อวันที่ 8 มีนาคม 2565] เข้าถึงได้จาก: https://www.oae.go.th/view/1/%E0%B8%9B%E0%B8%B1%E0%B8%88%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%A2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9C%E0%B8%A5%E0%B8%B4%E0%B8%95%20/TH-TH#
สำนักควบคุมพืชและวัสดุการเกษตร กรมวิชาการเกษตร. รายงานสรุปการนำเข้าวัตถุอันตรายปี 2559 (หนังสือประกาศออนไลน์). 2559 [เข้าถึงเมื่อวันที่ 18 กันยายน 2565] เข้าถึงได้จาก: https://www.doa.go.th/ard/?page_id=386
Phopin K, Wanwimolruk S, Norkaew C, Buddhaprom J, Isarankura-Na-Ayudhya C. Boiling, blanching, and stir-frying markedly reduce pesticide. Foods. 2022;11,1463.
Srikote R, Jongmeewasna W. Minimizing pesticide residues in fruits and vegetables. Bull Med Sci 2021;63:38–50.
Wanwimolruk S, Kanchanamayoon O, Boonpangrak S, Prachayasittikul V. Food safety in Thailand 1: it is safe to eat watermelon and durian in Thailand. Environ. Health Prev Med. 2015;20:204-15.
Phopin K, Wanwimolruk S, Prachayasittikul V. Food safety in Thailand. 3: Pesticide residues detected in mangosteen (Garcinia mangostana L.), queen of fruits. J Sci Food Agr. 2017;97(3):832–40.
Wanwimolruk C, Phopin K, Wanwimolruk S. Food Safety in Thailand 6: How to eat guava fruits safely? Effects of washing and peeling on removing pesticide residues in guava fruits. J Food Safety. 2019;e.12654.
Wanwimolruk S, Prachayasittikul V, Phopin K. Food safety in Thailand 2: pesticide residues found in Chinese kale (Brassica oleracea). Abstract book of the 8th Thailand Congress of Nutrition. October 6-8, 2014; Bangkok Technology and Exhibition, Bangkok, Thailand.
Wanwimolruk S, Prachayasittikul V, Phopin K. Food safety in Thailand 4: are supermarket vegetables safe from pesticide contamination?. Abstract book of the 9th Thailand Congress of Nutrition. October 21-23, 2015; Bangkok, Thailand.
Syed JH, Alamdar A, Mohammad A, Ahad K, Shabir Z, Ahmed H. et al. Pesticide residues in fruits and vegetables from Pakistan: a review of the occurrence and associated human health risks. Environ. Sci. Pollut Res. 2014;21:13367-93.
เครือข่ายเตือนภัยสารเคมีกำจัดศัตรูพืช (Thailand Pesticide Alert Network, Thai-PAN). ความจริงอันเจ็บปวด ปัญหาสารเคมีกำจัดศัตรูพืชตกค้างในผักและผลไม้ปี 2559 (บทความออนไลน์). 2559 [เข้าถึงเมื่อวันที่ 28 ก.ค. 2560]. เข้าถึงได้จาก: http://www.thaipan.org/node/831
Fujita M, Yajima T, Iijima K and Sato K. Comparison of the variability in the levels of pesticide residue observed in Japanese cabbage and grape units. J Agric Food Chem. 2012;60(6):1516-21.
Wanwimolruk S, Duangsuwan W, Phopin K, Boonpangrak S. Food safety in Thailand 5: the effect of washing pesticide residues found in cabbages and tomatoes. J Consum Prot Food Saf. 2017;12:209–221.
วรรณฤดี ดวงสุวรรณ. การวิเคราะห์หาปริมาณสารตกค้างยาฆ่าแมลงในกะหล่ำปลีและมะเขือเทศ [ภาคนิพนธ์ วท.บ (เทคนิคการแพทย์] คณะเทคนิคการแพทย์ มหาวิทยาลัยมหิดล; 2558.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
เวอร์ชัน
- 09/28/2022 (2)
- 09/21/2022 (1)
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
บทความที่เผยแพร่ในวารสารโภชนาการ เป็นลิขสิทธิ์ของสมาคมโภชนาการแห่งประเทศไทยฯ
