ความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยส่วนบุคคล พฤติกรรมการดูแลตนเองด้านสุขภาพจิต กับภาวะสุขภาพจิตของผู้สูงอายุในอำเภอเมืองนนทบุรี จังหวัดนนทบุรี

Main Article Content

วิไลพร ขำวงษ์
จตุพร หนูสวัสดิ์
ทานตะวัน แย้มบุญเรือง
ญานิศา เถื่อนเจริญ

บทคัดย่อ

บทนำ : จากสภาพร่างกายและการทำหน้าที่ของอวัยวะต่างๆ ที่เสื่อมถอยลงตามวัย รวมทั้งการเปลี่ยนแปลงด้านสังคมจากการเกษียณอายุการทำงาน หากผู้สูงอายุมีพฤติกรรมการดูแลสุขภาพตนเองไม่เหมาะสม จะส่งผลให้ผู้สูงอายุเกิดปัญหาสุขภาพด้านร่างกายด้วยโรคเรื้อรัง มีภาวะสุขภาพจิตต่ำ และมีความเสี่ยงสูงต่อการเกิดปัญหาด้านสุขภาพจิต


วัตถุประสงค์การวิจัย: เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยส่วนบุคคล พฤติกรรมการดูแลตนเองด้านสุขภาพจิต กับภาวะสุขภาพจิตของผู้สูงอายุในอำเภอเมืองนนทบุรี จังหวัดนนทบุรี


วิธีการวิจัย : การวิจัยเชิงพรรณนาแบบภาคตัดขวาง ตัวอย่าง คือ ผู้สูงอายุที่อาศัยอยู่ในอำเภอเมืองนนทบุรี จังหวัดนนทบุรี จำนวน 385 คน เครื่องมือวิจัย ประกอบด้วย แบบสัมภาษณ์ดัชนีชี้วัดสุขภาพจิตคนไทยฉบับสั้น และแบบสอบถามพฤติกรรมการดูแลตนเองด้านสุขภาพจิต วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา


ผลการวิจัย : ผู้สูงอายุมีค่าคะแนนเฉลี่ยภาวะสุขภาพจิตโดยรวมเท่ากับ 48.70 (SD = 5.38) โดยพบว่า ปัจจัยส่วนบุคคล ได้แก่ สถานภาพสมรส การมีรายได้ การมีโรคประจำตัว ลักษณะการอยู่อาศัย และความสัมพันธ์ในครอบครัว มีความสัมพันธ์กับภาวะสุขภาพจิตของผู้สูงอายุอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ  ส่วนพฤติกรรมการดูแลตนเองด้านสุขภาพจิต พบว่า มีเพียงพฤติกรรมการออกกำลังกายและการติดตามข่าวสารต่างๆ มีความสัมพันธ์ทางบวกกับภาวะสุขภาพจิตของผู้สูงอายุอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ
(r = .112, p< .05, r = .143, p< .01) ตามลำดับ


สรุปผล : พฤติกรรมการดูแลตนเองด้านสุขภาพจิต ได้แก่ การออกกำลังกายและการติดตามข่าวสารมีความสัมพันธ์กับภาวะสุขภาพจิตของผู้สูงอายุ ดังนั้นหน่วยงานด้านสาธารณสุข องค์กรต่างๆ ครอบครัวและชุมชนควรให้ความสำคัญในการนำพฤติกรรมการดูแลตนเองเหล่านี้มาวางแผนและจัดกิจกรรมส่งเสริมภาวะสุขภาพจิตของผู้สูงอายุให้ดียิ่งขึ้นต่อไป

Article Details

บท
นิพนธ์ต้นฉบับ

References

World Health Organization. Ageing and health [Internet]. 2018 [cited 2018 May 9]; Available from: https://www.who.int/ news-room/fact-sheets/detail/ageing-and-health.

National Statistical Office. Report on The 2017 survey of the older persons in Thailand. Bangkok: Text and Journal Publication; 2018. (in Thai).

Mapobsuk W. General psychology. Bangkok: Academic Promotion; 2012. (in Thai).

Department of Health, Ministry of Public Health. 2013 survey of older persons’ well-being in Thailand. Nonthaburi: Wacharin P.P Printing; 2013. (in Thai).

Aekplakorn W, Pukcharoen H, Thaikla K, Sathiennoppakao W. 2016 Thai national health examination survey, NHES V. Bangkok: Aksorn Graphic and Design; 2016. (in Thai).

Department of Mental Health, Ministry of Public Health. Family mental health handbook. Nonthaburi: Udomseuksa Limited Partnership; (2012). (in Thai).

Gray R. Determinants of mental health among older persons. Journal of Thai Population Association. 2012;3(2):45-63. (in Thai).

Hill L, Smith, N. Self-care: Nursing promotion of health. (2nd ed). Norwalk, CA: Appleton& Lange; 1990.

Department of Older Persons, Ministry of Social Development and Human Security. Statistics of older persons in Thailand [Internet]. 2016 [cited 2016 Sep 10]; Available from: http://www.dop.go.th/main/ knowledge_lists.php?id=34. (in Thai).

Department of Provincial dministration. Official Statistics Registration Systems: Population by age, Mueang Nonthaburi District, Nonthaburi Province [Internet]. 2016 [cited 2016 Sep 10]; Available from: http://stat.dopa.go.th/stat/statnew/upstat_ age_disp.php. (in Thai).

Mongkol A, Vongpiromsan Y, Tangseree T, Huttapanom W, Romsai P, Chutha W. The development and testing Thai Mental Health Indicator Version 2007. Journal of the Psychiatric Association of Thailand. 2013;54(3):299-316. (in Thai).

Tanthanapanyakorn P, Sanguanchue A, Arsa R. Factors associated to mental health status of older people in Nang Rong District, Buriram Province. Journal of Nursing and Education. 2019;12:68-85. (in Thai).

Ericson, EH. Childhood and society. 2nd Ed. New York; 1963.

Pawin Thongchai. Mental Health and self care of the elderly in the aging club at Khlong San District, Bangkok [Master’s thesis]. Bangkok: Chulalongkorn University; 2013. (in Thai).

Choorat W, Sawangdee Y, Arunraksombat S. Factors influencing the risk of having mental health problems of Thai elderly. Thai Population Journal. 2012;3(2):87-109. (in Thai).

Wongpoom T. Factors influencing psychological health of Thai elderly population in Chiangmai Province [Master’s thesis]. Bangkok: Ramkhamhaeng University; 2010. (in Thai).

Jongrat K, Ridchuayrod S, Wongmek N, Rattanakhot P. Health status and quality of life of dependent elderly in Thungsong Municipality, Nakhon Si Thammarat Province. Journal of Health Science. 2019;28(6):1013-20. (in Thai).

Deemek P, Chanthiya J. Self-care behaviors of elderly in Ban Mai Seri Tham District Chiang Thong, Wang Chao Tak. The 2nd Kamphaeng Phet Rajabhat University National Conference. 22nd December 2015; Kamphaeng Phet: Kamphaeng Phet Rajabhat University; p.612-19.

Praiwong C, Apinundecha C, Yanggratoke S, Chaisiri K, Satayavongthip W. Factors related to health care behavior among the elderly, Banmai sub-district, mueang district, Nakhon ratchasima province. Journal of Suvarnabhumi Institute of Technology (Humanities and Social Sciences). 2018;4(1):380-39. (in Thai).

Boontoch K, Nuntaboot K. Happiness, distress and mental health of the elderly in a community in the upper north region of Thailand. Journal of the Psychiatric Association of Thailand. 2017;62(3):257-70. (in Thai).

Nitipaiboon J, Thongrin S, Torkaew W. Television programs development for elderly. Journal of Graduate Studies Valaya Alongkron Rajabhat University. 2016;10 (2):21-39. (in Thai).