ผลของโปรแกรมการพัฒนาศักยภาพอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน ต่อความรอบรู้ด้านสุขภาพในการช่วยเลิกบุหรี่ จังหวัดปทุมธานี

Main Article Content

ณิชมน หลำรอด
สุรินธร กลัมพากร
จุฑาธิป ศีลบุตร

บทคัดย่อ

การสูบบุหรี่ส่งผลเสียต่อสุขภาพของประชาชนเป็นอย่างมาก กระทรวงสาธารณสุขได้จัดโครงการ 3 ล้าน 3 ปี เลิกบุหรี่ทั่วไทยเทิดไท้องค์ราชัน ให้อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) มีบทบาทในการช่วยเลิกบุหรี่ ดังนั้นอสม. จึงจำเป็นต้องมีความรอบรู้ด้านสุขภาพ เกี่ยวกับความรู้ การเข้าถึงแหล่งข้อมูลการคิดวิเคราะห์สื่อเกี่ยวกับบุหรี่ การตัดสินใจต่อสถานการณ์ปัญหาบุหรี่และการวางแผนในการช่วยเลิกบุหรี่ การวิจัยกึ่งทดลองแบบสองกลุ่มนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมการพัฒนาศักยภาพ อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) ต่อความรอบรู้ด้านสุขภาพในการช่วยเลิกสูบบุหรี่ ประชากรและกลุ่มตัวอย่างคือ อสม.ในอำเภอลาดหลุมแก้ว จังหวัดปทุมธานี กลุ่มทดลอง (n = 29) ได้รับโปรแกรมพัฒนาศักยภาพโดยได้รับการฝึกอบรมและการสอน  จำนวน 2 ครั้ง 4 สัปดาห์ ขณะที่กลุ่มเปรียบเทียบ (n = 30) ได้รับเอกสารวิธีการช่วยเลิกบุหรี่ และติดตามหลังกิจกรรม 2 สัปดาห์ ตอบแบบสอบถามด้วยตนเองในระยะก่อน - หลังทดลองและระยะติดตามผล และวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติ Repeated Measure ANOVA และ Independent t-test


  ผลการวิจัยพบว่า กลุ่มทดลองมีคะแนนเฉลี่ยความรอบรู้ด้านสุขภาพในการช่วยเลิกบุหรี่สูงกว่ากลุ่มเปรียบเทียบอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p< .001) ทั้งหลังทดลองและระยะติดตามผล  เมื่อเปรียบเทียบภายในกลุ่มทดลองพบว่า หลังทดลองและระยะติดตามผลมีคะแนนเฉลี่ยความรอบรู้ด้านสุขภาพในการช่วยเลิกบุหรี่มากกว่าก่อนทดลองอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < .001)


  โปรแกรมที่ได้จากการวิจัยครั้งนี้สามารถนำไปใช้ในการพัฒนาศักยภาพอสม.ต่อความรอบรู้ด้านสุขภาพในการช่วยเลิกบุหรี่ไปประยุกต์ใช้ เพื่อพัฒนาศักยภาพอสม.ส่งเสริมในการดำเนินงานช่วยเลิกบุหรี่ในชุมชนต่อไป

Article Details

บท
นิพนธ์ต้นฉบับ

References

1. National Statistical Office. Tobacco situation report [Internet]. 2007 [cited 2017 Jul 8]; Available from: http://service.nso.go.th/nso/ nsopublish/service/analyze/smoke50.pdf. (in Thai).

2. World Health Organization. Tobacco threatens us all [Internet]. 2017 [cited 2017 Jul 15]; Available from: https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/ 10665/255561/WHO-NMH-PND-17.2-eng.pdf; jsessionid=00FA57467F1AC7E7849785 B4A42D40D0?sequence=1.

3. Piriyarangsarit S. Summary of tobacco control situation in Thailand 2016. Bangkok: Jaroendee Mankong; 2016. (in Thai).

4. Vateesatokkit K. One village health volunteer help one person quit smoking. Nonthaburi: Teerakan Graphic; 2016. (in Thai).

5. Thai Health Promotion Foundation, Ministry of Public Health. The project for 3 million 3 year quit smoking cigarette [Internet]. 2016 [cited 2017 Nov 15]; Available from: http://www. quitforking.com/pages/view/history. (in Thai).

6. Vateesatokkit K, Sanghiranwattana R, Kengkanpanich M, Thongthua K, Suriya P, Thongpat S, et al. The project for 3 million 3 year quit smoking cigarette handbook [Internet]. 2018 [cited 2018 Dec 17]; Available from: http://www.trc.or.th/th/book/2018/Manual3 Myears/#p=1. (in Thai).

7. Ngasangsai P. Sornseeyon P, Phattarabenjapol S. A case study of health literacy of village health volunteers. Isan Journal of Pharmaceutical Sciences. 2014;9 Suppl:82-7. (in Thai).

8. Nutbeam D. The evolving concept of health literacy. Soc Sci Med. 2008;67(12):2072-8.

9. Health Education Division, Department of Health Service Support, Ministry of Public Health. Promoting and evaluating health literacy and health behaviors of children and youth (aged 7-14 years) and people aged 15 and over (updated 2018). Nonthaburi: Health Education Division, Department of Health service Support, Ministry of Public Health; 2018. (in Thai).

10. Cohen J. Statistic power analysis for the behavioral sciences. Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum Associates; 1988.

11. Petersen PE, Kwan S. The 7th WHO Global Conference on Health Promotion towards integration of oral health (Nairobi, Kenya 2009). Community Dent Hlth. 2010;27 Suppl 1:129-36.

12. Tippayanet A. Effectiveness of health education program for health literacy development on narcotics for Pratomsuksa six students of Kasetsart University Laboratory School, Center of Educational Research and Development [Thesis]. Bangkok: Kasetsart University; 2013. (in Thai).