รูปแบบความสัมพันธ์เชิงสาเหตุพฤติกรรมการป้องกันโรคติดเชื้อไวรัสซิกาของ หญิงวัยเจริญพันธุ์: เขตภาคกลางตอนบนประเทศไทย
คำสำคัญ:
โรคติดเชื้อไวรัสซิกา, พฤติกรรมการป้องกัน, หญิงวัยเจริญพันธุ์, รูปแบบความสัมพันธ์เชิงสาเหตุบทคัดย่อ
เนื่องจากการติดเชื้อไวรัสซิการะหว่างการตั้งครรภ์ เป็นการเพิ่มโอกาสเสี่ยงความผิดปกติของภาวะศีรษะเล็กของทารก วัตถุประสงค์ของการวิจัยเชิงสำรวจเพื่อวิเคราะห์รูปแบบความสัมพันธ์เชิงสาเหตุพฤติกรรมการป้องกันโรคติดเชื้อไวรัสซิกาของหญิงวัยเจริญพันธุ์ รูปแบบการศึกษาแบบตัดขวาง กลุ่มตัวอย่างคือหญิงอายุระหว่าง 18-49 ปี จำนวน 778 คน คัดเลือกจากการสุ่มแบบหลายขั้นตอนจังหวัดภาคกลางตอนบนประกอบด้วย 5 จังหวัดคือ นครสวรรค์ กำแพงเพชร พิจิตร ชัยนาท และอุทัยธานี เก็บข้อมูลด้วยแบบสอบถาม ตัวแปรแฝงประกอบด้วย 3 ตัวแปรดังนี้คือ 1)ปัจจัยกำหนดเศรษฐกิจสังคมและความรู้โรคซิกา 2)ปัจจัยสิ่งแวดล้อมและการรับรู้ข่าวสาร และ 3)ความฉลาดรู้ทางด้านสุขภาพ และตัวแปรตามคือ พฤติกรรมการป้องกันโรค วิเคราะห์องค์ประกอบเชิงยืนยันด้วยโปรแกรม AMOS ผลการศึกษาดังนี้คือ โมเดลตามสมมติฐานมีความสอดคล้องกับข้อมูลเชิงประจักษ์พิจารณาจากค่า ϰ2= 26.31, ϰ2/df = 1.05 p-value = 0.39 แสดงว่า ค่าไคสแควร์ แตกต่างจากศูนย์อย่างไม่มีนัยสำคัญ ค่าน้ำหนักองค์ประกอบในรูปคะแนนมาตรฐานของตัวแปรสังเกตได้ ในโมเดลการป้องกันโรคของหญิงวัยเจริญพันธุ์ ทั้งหมดมีค่าเป็นบวก ขนาด 0.18 ถึง 0.92มีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ตัวแปรแฝงที่มีอิทธิพลทางตรง คือปัจจัยกำหนดทางสังคมและเศรษฐกิจ (0.20) ปัจจัยสิ่งแวดล้อมและการรับรู้ข่าวสาร (0.12) และ ความฉลาดรู้ทางด้านสุขภาพ(0.04) และ ทางอ้อมต่อการป้องกันโรคคือปัจจัยกำหนดทางสังคมและเศรษฐกิจ (0.05) และปัจจัยสิ่งแวดล้อมและการรับรู้ข่าวสาร (0.02) ตามลำดับ ตัวแปรแฝงทุกตัวร่วมกันอธิบายความแปรปรวนของการป้องกันโรคได้ร้อยละ 22.0 การเพิ่มประสิทธิภาพการดำเนินงานป้องกันโรคติดเชื้อไวรัสซิกากลุ่มหญิงวัยเจริญพันธุ์ เจ้าหน้าที่สาธารณสุขควรส่งเสริมสิ่งแวดล้อมและการรับรู้ข่าวสาร ร่วมกับ การพัฒนาความฉลาดรู้ทางด้านสุขภาพ
เอกสารอ้างอิง
Suphamat Phanchai. Congenital infection. Krabi Medical Journal. 2019; 2(1)::49-58.
Mehrjardi MZ. Is Zika Virus an Emerging TORCH Agent? An Invited Commentary. Virology: Research and Treatment. 2017; 8: 1-3. https://doi.org/10.1177/1178122X17708993
Suthipong Pangkanon, Siraporn Sawasdivorn, Chulaluck Kuptanon, Prapasri Kabchan. The Prevalence of Congenital Anomalies in Thailand. THAI JOURNAL OF PEDIATRICS.
; 55(2): 85-92. (in Thai).
Bureau of Emerging Infectious Diseases. Department of Disease Control. Ministry of Public Health. [Internet].2017.[cited 2017 May 16].
Available from: http: // www. Beid.ddc.moph.go.th. (in Thai).
Bureau of Epidemiology, Department of Disease Control, Ministry of Public Health. Surveillance of Zika virus infection.[Internet].2016. [cited 2021 January 10].
Available from: https://bit.ly/3vSPezj (in Thai).
Bureau of Vector-borne Diseases. Department of Disease Control. Ministry of Public Health. [Internet]. 2017.[cited 2017 May 16]. Available from: https://ddc.moph.go.th/ uploads/CKEditor/ 6f4922f45568161a8cdf4 ad2299f6d23/ files/Zika%20Fever /2561/ Zika%2047.pdf. (in Thai).
Office of Disease Prevention and Control 3, Department of Disease Control, Ministry of Public Health.[Internet].2016.[cited 2017 May 16].
Available from:http://odpc3.ddc.moph.go.th/index.php.(in Thai).
Office of Disease Prevention and Control 3, Department of Disease Control, Ministry of Public Health.[Internet]. 2015. [cited 2017 May 16]. Available from: http: //odpc3.ddc.moph. go.th/index.php. (in Thai)
Institute for Population and Social Research, Mahidol University.[Internet].(n.d.).[cited2017 May 16]. Available from: http://www.ipsr. Mahidol.ac.th /ipsrbeta/th/Gazette.aspx. (in Thai).
Office of Health District 3, Ministry of Public Health. [Internet]. 2017. [cited 2017 May 16]. Available from: http://www.spbo3.moph. Go.th/.(in Thai).
Centre for Disease Control. Zika and Pregnant. [Internet]. [cited 2021 January 6]. Available from: https://www.cdc.gov/pregnancy/zika/protect-yourself.html.
World Health Organization. Pregnancy Management in the context of ZIKA Virus Infection, [Internet]. [cited 2021 January 6]. Available from: shorturl.at/efpvT.
Issara Siramaneerat. Perception of the Zika virus infection and its influence on Zika prevention practices by pregnant women at the Region 5 Health Promotion Center in Thailand. Medical Journal of Indonesia. 2018; 27 (3): 201-208.
Kukie Konkeaw, Thitiworada Sangket, Sayamon Phupit. Factors Relating to Zika Virus Prevention Behavior among Pregnant Women in Sai-Ngam District, Kamphaeng Phet Province. Journal of Health Science 2019; 28(2):255-62. (in Thai)
Mouchtouri VA, Papagiannis D, Katsioulis A, Rachiotis G, Dafopoulos K, Hadjichristodoulou C. Knowledge, Attitudes, and Practices about the Prevention of Mosquito Bites and Zika Virus Disease in Pregnant Women in Greece. Int J Environ Res Public Health. 2017;14(4):367. Doi: 10.3390/ijerph14040367. PMID: 28362340; PMCID: PMC5409568.
Heitzinger K, Thoroughman DA, Porter KA. Knowledge, attitudes, and practices of women of childbearing age testing negative for Zika virus in Kentucky, 2016. Prev Med Rep. 2018; 6(10):20-23. Doi: 10.1016/j.pmedr.2018.01.002. PMID: 29868354; PMCID: PMC5984209.
Samuel G, DiBartolo-Cordovano R, Taj I. Merriam A, Lopez JM., Torres C., et al. A survey of the knowledge, attitudes, and practices on Zika virus in New York City.
BMC Public Health. 2018; 18: 98. Available from: https://doi.org/10.1186/s12889-017-4991-3.
National Statistical Office. The number of populations classified by age. [Internet]. (n.d.) [cited 2019 March 15]. Available from: http://stat.dopa.go.th/stat/statnew/upstat_age.php. (in Thai).
Krejcie RV, Morgan DW. Determining Sample Size for Research Activities. Educational and Psychological Measurement, 1970; 30(3): 607-10.
Carlin JB, Hocking J. Design of cross-sectional surveys using cluster sampling: an overview with Australian case studies. Aust N Z J Public Health.; 1999. 23 (5): 546–51.
Nonglak Wiratchai. Structural Relationships(LISREL): Analytical Statistics for Social and Behavioral Science Research. Bangkok. 1995. (in Thai).
Hair JF, Black WC, Babin BJ, Anderson RF. Multivariate Data Analysis. 7th. N.J.: Pearson Practice Hall. 2010.
Sirichai Kanjanawat. Traditional test theory (CLASSICAL TEST THEO RY) (Revised version). Print No. 7. Chulalongkorn University Press: Bangkok. 2013. (in Thai).
Whiteman A, Mejia A, Hernandez I, Loaiza JR. Socioeconomic and demographic predictors of resident knowledge, attitude, and practice regarding arthropod-borne viruses in Panama. BMC Public Health. 2018.14;18(1):1261. Doi: 10.1186/s12889-018-6172-4. PMID: 30428861; PMCID: PMC6236898.
Melo VAD, Silva JRS, La Corte R. Personal protective measures
against Zika virus infection for pregnant women. Rev Saude Publica. 2019;53:72.
Mendoza C, Jaramillo G-I, Ant TH, Power GM, Jones RT, Quintero J, et al. An investigation into the knowledge, perceptions, and role of personal protective technologies in Zika prevention in Colombia. PLoS Negl Trop Dis. 2020;14(1): e0007970. https://doi.org/10.1371/journal.pntd.0007970.
Neeraja C, Mabel M, Sabrina T, Vivek S, Tulay Koru-Sengul, Christine C. Socioeconomic Disparities in Knowledge and Behaviors of Zika virus in Pregnant Women [6J], Obstetrics & Gynecology. 2018; 131: 109S-110S. doi:10.1097/01.AOG.0000533471.93417.4f.
World Health Organization. Pregnancy Management in the context of Zika virus infection. Interim guidance update 13 May 2016. WHO/ZIKA/MOC/16.2 Rev.1 [Internet]. (n.d.) [cited 2019 March 15]. Available from:shorturl.at/uEFGI
Campos MC, Dombrowski JG, Phelan J, Marinho CRF, Hibberd M, Clark TG, et al.
Zika might not be acting alone: Using an ecological study approach to investigate potential co-acting risk factors for an unusual pattern of microcephaly in Brazil. PLoS ONE .2018; 13(8): e0201452. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0201452.
Ali S, Gugliemini O, Harber S, Harrison A, Houle L, Ivory J, et al. Environmental and
Social Change Drive the Explosive Emergence of Zika Virus in the Americas. PLoS Negl Trop Dis 2017; 11 (2): e0005135. doi:10.1371/journal.pntd.0005135.
Nelson EJ, Luetke MC, Kianersi S, Willis E, Rosenberg M. Knowledge and perceptions of Zika virus transmission in Puerto Plata, Dominican Republic community. BMC Infectious Diseases. 2019; 19:339. 019) 19:339.https://doi.org/10.1186/s12879-019-3952-0.
Maharajan MK, Rajiah K, Belotindos J-AS, Basa MS. Social Determinants Predicting the Knowledge, Attitudes, and Practices of Women Toward Zika Virus Infection.Front. Public Health. 2020; 8:170. DOI: 10.3389/fpubh.2020.00170.
Berkman ND, Davis TC, McCormack L. Health literacy: What is it? Journal of Health Communication. 2010 ; 15(2): 9-19.
U.S. Department of Health and Human Services, Office of Disease Prevention and Health Promotion. Secretary’s advisory committee on national health promotion and disease prevention objectives for 2030: HEALTH LITERACY. Retrieved from:https://www.healthypeople.gov/sites/default /files/HP2030_Committee-Combined-Issue%20Briefs_2019-508c.pdf.
Thompson EL, Vamos CA, Liggett LG,Griner SB, Ellen M. Daley EM. Using a Health Literacy Analytic Framework to Explore Zika Virus and Reproductive Health. HLRP: Health Literacy Research and Practice. 2018; 2 (2): e79-87.
Maricic M, Stojanovic G, Pazun V, Stepovic M, Djordjevic O, Macuzic IZ, ´et al. Relationship Between Socio-Demographic Characteristics, Reproductive Health Behaviors, and Health Literacy of Women in Serbia. Front. Public Health. 2021; (9): 629051. doi:10.3389/fpubh.2021.629051.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2022 วารสารโรคและภัยสุขภาพ สำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 3 จังหวัดนครสวรรค์
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ประกาศเกี่ยวกับลิขสิทธิ์
|
บทความที่เผยแพร่ในวารสารโรคและภัยสุขภาพสำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 3 จังหวัดนครสวรรค์ ถือว่าเป็นผลงานทางวิชาการหรือการวิจัย และวิเคราะห์ ตลอดจนเป็นความเห็นส่วนตัวของผู้เขียน ไม่ใช่ความเห็นของสำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 3 จังหวัดนครสวรรค์ หรือกองบรรณาธิการแต่ประการใด ผู้เขียนต้องรับผิดชอบต่อบทความของตน |
นโยบายความเป็นส่วนตัว
|
ชื่อและที่อยู่ อีเมล์ ที่ระบุในวารสารโรคและภัยสุขภาพสำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 3 จังหวัดนครสวรรค์ จะใช้เพื่อระบุตามวัตถุประสงค์ของวารสารเท่านั้น และจะไม่นำไปใช้สำหรับวัตถุประสงค์อื่น หรือต่อบุคคลอื่น |
