ผลของโปรแกรมสุขศึกษาเพื่อสร้างเสริมการรู้เท่าทันสื่อโฆษณาผลิตภัณฑ์เพื่อสุขภาพและ ความงามของนักเรียนมัธยมศึกษาตอนต้นในจังหวัดสุโขทัย
คำสำคัญ:
การรู้เท่าทันสื่อ, ผลิตภัณฑ์เพื่อสุขภาพและความงาม, นักเรียนมัธยมศึกษาตอนต้นบทคัดย่อ
การวิจัยนี้ศึกษาประสิทธิผลของโปรแกรมสุขศึกษาเพื่อสร้างเสริมการรู้เท่าทันสื่อโฆษณาผลิตภัณฑ์เพื่อสุขภาพและความงามของนักเรียนมัธยมศึกษาตอนต้นในจังหวัดสุโขทัย เป็นการวิจัยแบบ 2 กลุ่ม วัดก่อนหลังการทดลองกับนักเรียนจำนวน 80 คน แบ่งเป็นกลุ่มทดลองและกลุ่มเปรียบเทียบ กลุ่มละ 40 คน กลุ่มทดลองทำการจัดกิจกรรมสุขศึกษาจำนวน 3 ครั้ง ภายใน 4 สัปดาห์ ส่วนในกลุ่มเปรียบเทียบได้รับกิจกรรมการสอนตามปกติ เครื่องมือที่ใช้ในการรวบรวมข้อมูล คือ แบบสอบถาม ทำการวัดผล 3 ระยะ คือ ก่อนการทดลอง หลังการทดลองและระยะติดตามผลเมื่อผ่านไป 12 สัปดาห์
พบว่า โปรแกรมสุขศึกษาที่สร้างขึ้นมีการประยุกต์ใช้ทฤษฎีแรงสนับสนุนทางสังคมและได้ให้ผู้เชี่ยวชาญจำนวน 5 ท่าน พิจารณาปรับปรุงรูปแบบโปรแกรมที่เหมาะสม โดยมีกิจกรรม ได้แก่ 1) การให้ความรู้ 2) การให้แรงสนับสนุนทางสังคม และ 3) การสร้างทักษะการรู้เท่าทันสื่อโฆษณาผลิตภัณฑ์เพื่อสุขภาพและความงาม และเมื่อเปรียบเทียบความรู้เกี่ยวกับผลิตภัณฑ์เพื่อสุขภาพและความงาม หลังการทดลองและระยะติดตามผล พบว่า กลุ่มทดลองมีความรู้เพิ่มขึ้นมากกว่าก่อนการทดลองอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 (p <0.001 และ p = 0.028 ตามลำดับ) และระหว่างระยะติดตามผลเทียบกับก่อนทดลอง กลุ่มทดลองมีค่าเฉลี่ยผลต่างคะแนนการประเมินค่าสื่อมากกว่ากลุ่มเปรียบเทียบอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p = 0.013) แต่ไม่พบความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติในตัวแปรอื่น ๆ ผลการวิจัยสามารถนำไปเป็นแนวทางในการสร้างเสริมทักษะการรู้เท่าทันสื่อด้านสุขภาพในนักเรียนที่มีบริบทที่คล้ายคลึงกัน
เอกสารอ้างอิง
อมรรัตน์ ทิพย์เลิศ. รู้ทันตนเอง รู้เก่งใช้สื่อ. กรุงเทพ: มิสเตอร์ก็อปปี้; 2550.
สํานักงานสถิติแห่งชาติ. สำรวจการมีการใช้เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารในครัวเรือน พ.ศ. 2558. กรุงเทพ: สํานักงานสถิติแห่งชาติ; 2558.
ธีระ วรธนารัตน์, ภัทรวัณย์ วรธนารัตน์, อรจิรา วงษ์ดนตรีและมณฑิชา เจนพานิชทรัพย์. การทบทวนสถานการณ์และกลไกการจัดการความแตกฉานด้านสุขภาพ. กรุงเทพ: สำนักงานวิจัยและพัฒนาเพื่อการแปรงานวิจัยสุขภาพสู่การปฏิบัติ ภาควิชาเวชศาสตร์ป้องกันและสังคม คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย; 2558.
ขวัญเมือง แก้วดำเกิง. ความรอบรู้ด้านสุขภาพ เข้าถึง เข้าใจและการนำไปใช้. กรุงเทพ: อมรินทร์; 2561.
กองสุขศึกษา กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ กระทรวงสาธารณสุข. ประเมินความรอบรู้ด้านสุขภาพเพื่อป้องกันการตั้งครรภ์ก่อนวัยอันควรสำหรับเด็กและเยาวชนสตรีไทย อายุ 15-21 ปี. นนทบุรี: กองสุขศึกษา; 2557.
กองสุขศึกษา กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ กระทรวงสาธารณสุข. การสำรวจระดับการรู้เท่าทันด้านสุขภาพในกลุ่มเยาวชนไทย อายุ 12-15 ปี พ.ศ.2553. นนทบุรี: กองสุขศึกษา; 2553.
Gottlieb BH, Schroter C. Collaboration and resource exchange between professionalsand natural support systems. Professional Psychology NOV 1978:615-22.
Kulik N.L., Fisher E.B., Ward D.S., Ennett S.T., Bowling, J.M. and Tate D.F. Peer Support Enhanced Social Support in Adolescent Females During Weight Loss. American Journal of Health Behavior 2014:5 (September):789-800.
ชลธิชา จุ้ยนาม. พฤติกรรมและผลจากการใช้เครือข่ายทางสังคมออนไลน์ ของนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น ในเขตอำเภอเมืองสุโขทัย จังหวัดสุโขทัย.วิทยานิพนธ์ปริญญาศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต (สาธารณสุขศาสตร์) สาขาวิชาเอกสุขศึกษาและพฤติกรรมศาสตร์ บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร; 2557.
สมจิตร ทองสุขดี และธีรยา วรปาณี. ความรู้ ทัศนคติและพฤติกรรมในการบริโภคและการเลือกซิ้อผลิตภัณฑ์สุขภาพของนักเรียน อย. น้อย ในโรงเรียน อย. น้อย จังหวัดสุโขทัย. วารสารอาหารและยา 2560; กันยายน-ธันวาคม:28-37.
อรทัย ใจบุญ. การสร้างเสริมความแตกฉานด้านสุขภาพ เรื่อง ฉลากโภชนาการในนักเรียนชั้นมัธยมศึกษา. วิทยานิพนธ์ปริญญาวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต (สาธารณสุขศาสตร์) สาขาวิชาพัฒนศึกษา บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหิดล; 2558.
Bloom BS. Mastery learning. In: block JH, editors. Mastery learning: theory and practice. York: Holt Rinehart & Winston; 1971.
ล้วน สายยศ และอังคณา สายยศ. การวัดด้านจิตพิสัย. สุวีริยาสาสน์: กรุงเทพ; 2542.
Best, JW. Research in Education.ed., Englewood Cliffs, New Jersey. Prentice – Hell, lnc.. New York: Holt, Rinehart & Winston. 1997. p. 47-63.
Glanz K, Rimer BK, Lewis FM. (2002). Health behavior and health education theory, research, and pratice. 3 ed. San Francisco: John wiley & Sons. p. 185-205.
เทิดศักดิ์ ไม้เท้าทอง. การรู้เท่าทันสื่อ: ทักษะสำหรับการเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21. วารสารสารสนเทศศาสตร์32 2557:3: 74-91.
มูลนิธิเพื่อพัฒนาการศึกษาไทย. แนวทางการพัฒนาความฉลาดทางสุขภาวะของ เด็ก เยาวชน และ ครอบครัว ด้วยพลังเครือข่ายการศึกษา. กรุงเทพมหานคร: สำนักงานเลขาธิการ สภาการศึกษา; 2553.
นิธิดา วิวัฒน์พาณิชย์. การพัฒนาทักษะการรู้เท่าทันสื่อสังคมออนไลน์. วารสารบัณฑิตศึกษา มหาวิทยาลัยราชภัฏวไลยอลงกรณ์ ในพระบรมราชูปถัมภ์ 2558: 9(3): 209–19.
ขวัญเมือง แก้วดำเกิง. ความรอบรู้ด้านสุขภาพ เข้าถึง เข้าใจและการนำไปใช้. กรุงเทพ: อมรินทร์; 2561.
ชะนวนทอง ธนสุกาญจน์, กระบวนการขับเคลื่อนความรอบรู้เพื่อสุขภาพเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน: การพัฒนาทรัพยากรบุคคล การวิจัยด้านรอบรู้สุขภาพเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน ใน คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล, การประชุมวิชาการสาธารณสุขแห่งชาติ ครั้งที่ 16 เรื่อง ความรอบรู้สุขภาพเพื่อเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน: มิติการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์. กรุงเทพมหานคร: คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล; 2561.
อนันต์ ไชยกุลวัฒนา และชัยสิทธิ์ สุนทรา. ผลของโปรแกรมสุขศึกษาเพื่อพัฒนาการรู้เท่าทันสื่อโฆษณาผลิตภัณฑ์เสริมอาหารลดนํ้าหนัก ในกลุ่มตัวอย่างนักเรียนหญิงชั้นมัธยมศึกษา ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ. ศรีนครินทร์เวชสาร 2554:26(1):25–34.
Diamond C, Saintonge S, August P. and Azrack A. The Development of Building Wellness™, a Youth Health Literacy Program. Journal of Health Communication 2011:16:103–118.
Geraee N., Kaveh MH., Shojaeizadeh D. and Tabatabaee HR. Impact of media literacy education on knowledge and behavioral intention of adolescents in dealing with media messages according to Stages of Change. J Adv Med Educ Prof. 2015: Jan:3(1): 9–14.
สุปรียา ตันสกุล. จิตวิทยากับการปรับพฤติกรรมสุขภาพ. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพ: วิฑูรย์การปก. 2556.
เขมิกา มหาพรหม และจิราวัฒน์ สุวัตธิกะ. การประเมินผลโปรแกรมการรู้เท่าทันสื่อโฆษณาผลิตภัณฑ์เสริมอาหารเพื่อความงามในนักเรียนระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย. เชียงใหม่. คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. กระบวนวิชาปัญหาพิเศษ ภาควิชาบริบาลเภสัชกรรม คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่; 2556.
Chisholm K, Patterson P, Torgerson C, Turner E, Jenkinson D and Birchwood M. Impact of contact on adolescents’ mental health literacy and stigma: the SchoolSpace cluster randomized controlled trial. BMJ 2016:6:e009435. doi:10.1136/bmjopen-2015- 009435.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ประกาศเกี่ยวกับลิขสิทธิ์
|
บทความที่เผยแพร่ในวารสารโรคและภัยสุขภาพสำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 3 จังหวัดนครสวรรค์ ถือว่าเป็นผลงานทางวิชาการหรือการวิจัย และวิเคราะห์ ตลอดจนเป็นความเห็นส่วนตัวของผู้เขียน ไม่ใช่ความเห็นของสำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 3 จังหวัดนครสวรรค์ หรือกองบรรณาธิการแต่ประการใด ผู้เขียนต้องรับผิดชอบต่อบทความของตน |
นโยบายความเป็นส่วนตัว
|
ชื่อและที่อยู่ อีเมล์ ที่ระบุในวารสารโรคและภัยสุขภาพสำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 3 จังหวัดนครสวรรค์ จะใช้เพื่อระบุตามวัตถุประสงค์ของวารสารเท่านั้น และจะไม่นำไปใช้สำหรับวัตถุประสงค์อื่น หรือต่อบุคคลอื่น |


