การรับรู้ด้านสุขภาพและพฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้ป่วยโรคเบาหวาน อำเภอนาแห้ว จังหวัดเลย

บทคัดย่อ

การศึกษาครั้งนี้เป็นการศึกษาเชิงพรรณนา มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการรับรู้ด้านสุขภาพ และพฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้ป่วยโรคเบาหวาน เปรียบเทียบความแตกต่างของพฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้ป่วยโรคเบาหวานที่มีการรับรู้ด้านสุขภาพแตกต่างกัน และศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างการรับรู้       ด้านสุขภาพกับพฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้ป่วยโรคเบาหวาน อำเภอนาแห้ว จังหวัดเลย กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการศึกษา ได้แก่ ผู้ป่วยโรคเบาหวาน ในความรับผิดชอบของเครือข่ายบริการสุขภาพอำเภอนาแห้ว จังหวัดเลย ณ วันที่ 1 ตุลาคม 2558 จำนวน 194 คน เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูลเป็นแบบสัมภาษณ์ แบ่งเป็น 3 ส่วน คือ ข้อมูลลักษณะส่วนบุคคล การรับรู้ด้านสุขภาพเกี่ยวกับโรคเบาหวาน และพฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้ป่วยโรคเบาหวาน การวิเคราะห์ข้อมูลใช้การหาค่าความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน การทดสอบไคสแควร์ การทดสอบค่าที และค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์แบบเพียร์สัน ผลการศึกษาพบว่า ผู้ป่วยโรคเบาหวานมีการรับรู้ด้านสุขภาพอยู่ในระดับสูง ( = 2.68, S.D. = 0.573) มีพฤติกรรมการดูแลตนเองอยู่ในระดับสูง ( = 2.48, S.D. = 0.579) ตัวแปรลักษณะส่วนบุคคลมี 1 ตัวแปร ได้แก่ สถานภาพสมรส มีความสัมพันธ์กับการรับรู้ด้านสุขภาพอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < 0.05) และมี    2 ตัวแปร ได้แก่ แหล่งที่มาของรายได้ และการมีภาวะแทรกซ้อน มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการดูแลตนเองอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < 0.05) ผู้ป่วยโรคเบาหวานที่มีการรับรู้ด้านสุขภาพต่างกันมีพฤติกรรมการดูแลตนเองแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 (t = 2.842, p = 0.005) การรับรู้ด้านสุขภาพ      มีความสัมพันธ์ทางบวกกับพฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้ป่วยโรคเบาหวานอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 (r = 0.326, p < 0.001) จากผลการศึกษาแสดงให้เห็นว่าการที่ผู้ป่วยโรคเบาหวานมีทักษะ ความรู้ ความเข้าใจ ความเชื่อ และทัศนคติที่ถูกต้อง จะส่งผลให้มีพฤติกรรมสุขภาพที่พึงประสงค์ มีความสามารถ   ในการดูแลสุขภาพของตนเองไม่เป็นภาระแก่บุคคลอื่น สามารถหลีกเลี่ยงจากภาวะที่อาจก่อให้เกิดความเสี่ยงหรือเป็นอันตรายต่อตนเอง และมีชีวิตที่ยืนยาวต่อไปได้ จึงเป็นบทบาทหน้าที่ที่สำคัญของบุคลากรสาธารณสุขที่จะต้องสนับสนุนส่งเสริมให้ผู้ป่วยได้มีกิจกรรมการพัฒนาองค์ความรู้ที่เกี่ยวข้อง อย่างมีประสิทธิภาพและต่อเนื่อง เหมาะสมกับปัญหาสุขภาพของแต่ละบุคคล