ผลของโปรแกรมสร้างเสริมสุขภาพต่อความรอบรู้ด้านสุขภาพและพฤติกรรม การป้องกันโรคโควิด-19 ของครูผู้ดูแลเด็กในสถานพัฒนาเด็กปฐมวัย จังหวัดนครสวรรค์

ผู้แต่ง

  • อุดมศักดิ์ แก้วบังเกิด ศูนย์อนามัยที่ 3 นครสวรรค์
  • รักน้ำ โมราราช ศูนย์อนามัยที่ 3 นครสวรรค์
  • จริยา บุญอนันต์ ศูนย์อนามัยที่ 3 นครสวรรค์

คำสำคัญ:

โปรแกรมสร้างเสริมสุขภาพ, ความรอบรู้ด้านสุขภาพ, พฤติกรรมป้องกันโรคโควิด-19, ครูผู้ดูแลเด็ก

บทคัดย่อ

การวิจัยกึ่งทดลองชนิดกลุ่มเดียววัดก่อนและหลังการทดลองนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมสร้างเสริมสุขภาพต่อความรอบรู้ด้านสุขภาพและพฤติกรรมการป้องกันโรคโควิด-19 ของครูผู้ดูแลเด็กในสถานพัฒนาเด็กปฐมวัย กลุ่มตัวอย่างที่ศึกษาเป็นครูผู้ดูแลเด็กในสถานพัฒนาเด็กปฐมวัยในจังหวัดนครสวรรค์ จำนวน 32 คน ได้รับโปรแกรมสร้างเสริมสุขภาพ ที่พัฒนาจากแนวคิดการสร้างเสริมสุขภาพของเพนเดอร์ เป็นระยะเวลา 12 สัปดาห์ ประกอบด้วยกิจกรรม การบรรยายให้ความรู้ การฝึกทักษะความรอบรู้ด้านสุขภาพ 5 ทักษะ ได้แก่ เข้าถึง เข้าใจ ไต่ถาม ตัดสินใจ และนำไปใช้ การแลกเปลี่ยนเรียนรู้ผ่านกลุ่มไลน์ และกิจกรรมเชิดชูครูผู้ดูแลเด็กต้นแบบ เก็บรวบรวมข้อมูลโดยแบบสอบถาม 3 ส่วน คือ ข้อมูลทั่วไป ความรอบรู้ด้านสุขภาพ และพฤติกรรมการป้องกันโรคโควิด-19 ผ่านการตรวจสอบจากผู้ทรงคุณวุฒิ ความตรงเชิงเนื้อหา (Content Validity Index: CVI) เท่ากับ 0.95 และ 0.97 ตามลำดับ และค่าความเชื่อมั่นโดยหาค่าสัมประสิทธิ์แอลฟา เท่ากับ 0.87 และ 0.92 ตามลำดับ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติบรรยาย Paired sample t-test ผลการวิจัยพบว่า คะแนนเฉลี่ยความรอบรู้ด้านสุขภาพของกลุ่มทดลองหลังได้รับโปรแกรมสร้างเสริมสุขภาพ สูงกว่าก่อนได้รับโปรแกรมฯ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.01 คะแนนเฉลี่ยพฤติกรรมการป้องกันโรคโควิด-19 ในสถานพัฒนาเด็กปฐมวัย ของกลุ่มทดลองหลังได้รับโปรแกรมส่งเสริมสุขภาพ สูงกว่าก่อนได้รับโปรแกรมฯ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.001 ดังนั้น ควรนำโปรแกรมนี้ไปประยุกต์ใช้กับบุคลากรครูผู้ดูแลเด็กเพื่อส่งเสริมการป้องกันการแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 ในสถานพัฒนาเด็กปฐมวัย

เอกสารอ้างอิง

คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล. ความรู้พื้นฐานโควิด-19 [อินเทอร์เน็ต]. 2563 [เข้าถึงเมื่อ 27 พฤศจิกายน 2564]. เข้าถึงได้จาก:

https://www.niems.go.th/1/UploadAttachFile/2020/EBook/49793_20200325095718.pdf

World Health Organization. Coronavirus disease (COVID-19) pandemic [internet]. 2022 [cited 2022 October 1]. Available from: https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019

กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. สถานการณ์ผู้ติดเชื้อ Covid-19 ภายในประเทศ [อินเทอร์เน็ต]. 2564 [เข้าถึงเมื่อ 27 พฤศจิกายน 2564]. เข้าถึงได้จาก: https://ddc.moph.go.th/viralpneumonia/

กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. กรมอนามัย เผย เด็กเล็กติดเชื้อโควิดสะสมกว่า 3 หมื่นราย แนะศูนย์เด็กยกระดับป้องกันด้วย ATK [อินเทอร์เน็ต]. 2564 [เข้าถึงเมื่อ 25 พฤศจิกายน 2564]. เข้าถึงได้จาก: https://pr.moph.go.th/print.php?url=pr/print/2/02/163509/

กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. คู่มือการปฏิบัติสำหรับสถานพัฒนาเด็กปฐมวัยในการป้องกันการแพร่ระบาดของโรคโควิด-19. กรุงเทพมหานคร: สามเจริญพาณิชย์ (กรุงเทพ); 2563.

ศูนย์อนามัยที่ 3 นครสวรรค์. ผลประเมินการตรวจสอบมาตรการป้องกันโควิด-19 ในสถานพัฒนาเด็กปฐมวัย เขตสุขภาพที่ 3. นครสวรรค์: กลุ่มพัฒนาอนามัยแม่และเด็ก ศูนย์อนามัยที่ 3 นครสวรรค์; 2564.

คณะกรรมการพัฒนาเด็กปฐมวัยแห่งชาติ. มาตรฐานสถานพัฒนาเด็กปฐมวัยแห่งชาติ. กรุงเทพมหานคร: พริกหวานกราฟฟิค; 2562.

กรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น. บทบาทหน้าที่ครูผู้ดูแลเด็ก [อินเทอร์เน็ต]. 2564 [เข้าถึงเมื่อ 27 พฤศจิกายน 2564]. เข้าถึงได้จาก: http://www.dla.go.th/work/e_book/eb6/eb6_3/3km5.pdf

Copeland KA, Duggan AK, Shope TR. Knowledge and beliefs about guidelines for exclusion of ill children from child care. Ambul Pediatr 2005; 6: 365-71.

บงกช เชี่ยวชาญยนต์. การศึกษารูปแบบการเฝ้าระวังโรคติดต่อในศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก จังหวัดตรัง. สงขลา: สำนักงานป้องกนควบคุมโรคที่ 12; 2553.

Louhiala PJ, Jaakkola N, Ruotsalainen R, Jaakkola JJ. Form of daycare and respiratory infections among Finnish children. Am J Public Health 1995; 85: 1109-12

สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. แนวแนะวิธีการเลี้ยงดูดูแลและพัฒนาเด็กปฐมวัยตามสมรรถนะ เพื่อเพิ่มคุณภาพเด็กตามวัย 0-5 ปี. กรุงเทพมหานคร: พริกหวานกราฟฟิค; 2561.

อังศินันท์ อินทรกำแพง. การสร้างและพัฒนาเครื่องมือความรอบรู้ด้านสุขภาพของคนไทย. นครนายก: มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ; 2560.

กองสุขศึกษา กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ. รายงานผลการดำเนินงานพัฒนาความรอบรู้ด้านสุขภาพและพฤติกรรมสุขภาพ ปี 2563 [อินเทอร์เน็ต]. 2563 [เข้าถึงเมื่อ 4 พฤศจิกายน 2564]. เข้าถึงได้จาก: www.hed.go.th/linkhed/file/874

Pender NJ, Murdaugh CL, Parson MA. Health Promotion in Nursing Practice. 7th ed. South Carolina: Pearson; 2014.

ชญาน์นันท์ ใจดี, เสริมศรี สันตติ, ชื่นฤดี คงศักดิ์ตระกูล. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการป้องกันโรคติดเชื้อเฉียบพลันระบบหายใจของผู้ดูแลเด็กในสถานรับเลี้ยงเด็ก. รามาธิบดีพยาบาลสาร 2555; 18: 389-403.

บุษกร พันธ์เมธาฤทธิ์, ปราณี คำจันทร์. ปัจจัยทำนายพฤติกรรมการดูแลเด็กของผู้ปกครองในการป้องกันควบคุมโรคติดต่อที่บ้าน. วารสารพยาบาลสงขลานครินทร์ 2562; 39: 23-36.

อภิวดี อินทเจริญ, คันธมาทน์ กาญจนภูมิ, กัลยา ตันสกุล, สุวรรณา ปัตตะพัฒน์. ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อพฤติกรรมการป้องกันโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 ของประชาชนในเขตเทศบาลเมืองคอหงส์ จังหวัดสงขลา. วารสารสภาการสาธารณสุขชุมชน 2564; 3: 19-30.

Faul F, Erdfelder E, Lang AG, Buchner A. G*Power 3: a flexible statistical power analysis program for the social, behavioral and biomedical sciences. Behav Res Methods.2007; 39: 175-91.

รัตน์ศิริ ทาโต. การวิจัยทางการพยาบาล: แนวคิดสู่การประยุกต์ใช้. พิมพ์ครั้งที่ 4. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย; 2561.

สมโภชน์ อเนกสุข. วิธีการทางสถิติสำหรับการวิจัย. พิมพ์ครั้งที่ 3. ชลบุรี: ภาควิชาวิจัยและวัดผลการศึกษา มหาวิทยาลัยบูรพา; 2552.

เอื้อจิตร สุขพูล, ชลดา กิ่งมาลา, ภาวิณี แพงสุข, ธวัชชัย ยืนยาว, วัชรีวงค์ หวังมั่น. ผลของโปรแกรมการส่งเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพและพฤติกรรมสุขภาพสำหรับประชาชนกลุ่มวัยทำงาน. วารสารวิชาการสาธารณสุข 2563; 29: 419-429.

รจนารถ ชูใจ, ชลธิชา บุญศิริ, กมลพร แพทย์ชีพ. ผลของโปรแกรมการส่งเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพในการป้องกันโรคโควิด-19 ต่อความรอบรู้ด้านสุขภาพและพฤติกรรมการป้องกันโรคโควิด-19 ของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน ตำบลดอนตะโก อำเภอเมือง จังหวัดราชบุรี. วารสารเครือข่ายวิทยาลัยพยาบาลและการสาธารณสุขภาคใต้ 2564; 8: 250-62.

เชาวลิตร เลื่อนลอย. ปัจจัยที่มีผลต่ออพฤติกรรมการป้องกันโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 ของประชาชน อำเภอศรีนครจังหวัดสุโขทัย. วารสารสาธารณสุขและสุขภาพศึกษา 2565; 2: 18-33.

ศรัญญา งามนิมิตร, ชุลีกร ด่านยุทธศิลป์, อนามัย นาอุดม. ผลของโปรแกรมส่งเสริมการตรวจเต้านมด้วยตนเองต่อทักษะการตรวจเต้านมและพฤติกรรมการดูแลสุขภาพเต้านมของสตรีกลุ่มเสี่ยง อำเภอหล่มสัก จังหวัดเพชรบูรณ์. พยาบาลสาร มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ 2565; 49: 148-59.

เอกราช มีแก้ว, วัลลภ ใจดี, สุนิศา แสงจันทร์. ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับความรอบรู้ด้านสุขภาพและพฤติกรรมการป้องกันตนเองในการปฏิบัติงานเฝ้าระวังการระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 ของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน อำเภอสอยดาว จังหวัดจันทบุรี. วารสารพยาบาลกระทรวงสาธารณสุข 2564; 32: 74-87.

ดาวรุ่ง เยาวกูล, ปาจรีย์ อับดุลลากาซิม, นิภา มหารัชพงศ์. ความรอบรู้ด้านสุขภาพต่อพฤติกรรมการป้องกันโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 ของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านในเขตสุขภาพที่ 6. วารสารวิจัยและพัฒนาระบบสุขภาพ 2564; 15: 257-72.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

16-04-2023

รูปแบบการอ้างอิง

1.
แก้วบังเกิด อ, โมราราช ร, บุญอนันต์ จ. ผลของโปรแกรมสร้างเสริมสุขภาพต่อความรอบรู้ด้านสุขภาพและพฤติกรรม การป้องกันโรคโควิด-19 ของครูผู้ดูแลเด็กในสถานพัฒนาเด็กปฐมวัย จังหวัดนครสวรรค์. JDPC3 [อินเทอร์เน็ต]. 16 เมษายน 2023 [อ้างถึง 27 ธันวาคม 2025];17(1):91-105. available at: https://he01.tci-thaijo.org/index.php/JDPC3/article/view/259121

ฉบับ

ประเภทบทความ

นิพนธ์ต้นฉบับ