การใช้แผนที่สายธารคุณค่าเพื่อพัฒนากระบวนการเบิกจ่ายยาภายในโรงพยาบาลบรบือ จังหวัดมหาสารคาม

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์: เพื่อพัฒนากระบวนการเบิกจ่ายยาภายในโรงพยาบาล โดยใช้แผนที่สายธารคุณค่า (Value Stream Mapping : VSM) ในการค้นหาและลดความสูญเปล่าในกระบวนการเบิกจ่ายยาภายในโรงพยาบาลบรบือ วิธีดำเนินงานวิจัย: เป็นการศึกษาวิจัยเชิงพรรณนา วิเคราะห์กระบวนการเบิกจ่ายยาระหว่างคลังยาและห้องจ่ายยาภายในโรงพยาบาลบรบือ เก็บข้อมูลระยะเวลาและขั้นตอนในการทำงาน นำมาวาดแผนที่สายธารคุณค่าสถานะปัจจุบัน (Current State Value Stream Mapping) ทีมร่วมกันระบุคุณค่าของกิจกรรมและค้นหาความสูญเปล่า ที่เกิดขึ้นในระบบงาน วางแนวทางลดหรือขจัดความสูญเปล่าที่เกิดขึ้น ออกแบบระบบงานใหม่เพื่อพัฒนาระบบกระบวนการเบิกจ่ายยาภายในโรงพยาบาล โดยการวาดแผนที่สายธารคุณค่าสถานะอนาคต (Future State Value Stream Mapping) ระยะเวลาในการศึกษาทั้งสิ้น 3 เดือน ระหว่างเดือนเมษายน – มิถุนายน พ.ศ.2559 ผลการศึกษา: จากการวิเคราะห์ขั้นตอนการทำงานของการเบิกจ่ายยาทั้งสิ้น 10 ขั้นตอน พบว่ามีกิจกรรมที่มีคุณค่า เพียง 3 ขั้นตอน โดยเป็นกิจกรรมที่ไม่เพิ่มคุณค่า 4 ขั้นตอน และกิจกรรมที่ไม่เพิ่มคุณค่าแต่จำเป็นต้องมีในกระบวนการ 3 ขั้นตอน เวลาที่ใช้เพื่อให้เกิดงานที่มีคุณค่า มีเพียงร้อยละ 30.60 ของระยะเวลานำรวมทั้งหมด เวลานำรวมทั้งระบบ 8,430 นาที เวลารวมของงานในแต่ละกระบวนการ 6,220 นาที ค่า Full Time Equivalent ในกระบวนการเบิกจ่ายยาเท่ากับ 1.004  จึงนำไปสู่การวางแนวทางและออกแบบระบบงานใหม่ เพื่อลดความสูญเปล่าที่เกิดขึ้น โดยการกำจัดขั้นตอนในส่วนที่ไม่จำเป็นออกไป การรวมหลายๆขั้นตอนเข้าด้วยกัน การจัดการงานให้ง่ายขึ้น รวมทั้งออกแบบระบบสารสนเทศ และใช้เทคโนโลยีบาร์โค้ดช่วยบริหารจัดการข้อมูลแทนบุคลากร สรุป: VSM เป็นเครื่องมือหนึ่งของแนวคิดลีน ที่ช่วยแสดงภาพรวมกระบวนการเบิกจ่ายยาภายในโรงพยาบาลภายในโรงพยาบาลบรบือ ทำให้เห็นถึงการไหลของงาน การไหลของข้อมูล และระยะเวลารวมในกระบวนการ ทีมร่วมกันค้นหาความสูญเปล่าในการทำงาน และนำมาวางแนวทางเพื่อพัฒนากระบวนการเบิกจ่ายยาภายในโรงพยาบาลต่อไป