การศึกษาสถานการณ์ตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก โดยวิธีชโลมด้วยนํ้าส้มสายชูในจังหวัดร้อยเอ็ด

บทคัดย่อ

การตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกมีวัตถุประสงค์เพื่อคัดกรองรอยโรคขั้นต้นและให้การรักษาที่เหมาะสม ก่อนที่จะพัฒนาไปเป็นมะเร็งในอีก 10-20 ปีข้างหน้า อย่างไรก็ตามในประเทศที่มีทรัพยากรจำกัดการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกยังมีความครอบคลุมต่ำ ในปี 2543 ประเทศไทยได้นำการตรวจคัดกรองด้วยวิธี VIA มาใช้เป็นโครงการนำร่องครั้งแรกในพื้นที่ 4 อำเภอของจังหวัดร้อยเอ็ดและขยายครอบคลุมทั้งจังหวัดในปี 2545 ด้วยความหวัง ว่าจะเป็นวิธีที่สามารถเพิ่มความครอบคลุมการตรวจคัดกรองในสตรีกลุ่มเป้าหมายได้ การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อวิเคราะห์สถานการณ์ความสำเร็จของโครงการจากอัตราความครอบคลุมของการตรวจคัดกรองในช่วงปี 2541-2549 โดยข้อมูลการตรวจ คัดกรองด้วยวิธี VIA ในปี 2545-2549 ได้มาจากฐานข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์ จำนวน 101,205 ครั้ง ข้อมูลการตรวจคัดกรองด้วยวิธี VIA ในปี 2541 และข้อมูลการตรวจคัดกรองด้วยวิธี Pap smear ในปี 2541-2549 ได้มาจากรายงานประจำเดือนของสำนักงานสาธารณสุขจังหวัด ผลการศึกษาพบว่าอัตราครอบคลุมสะสม 5 ปี (2545-2549) ด้วยวิธี VIA ในสตรีกลุ่มเป้าหมายอายุ 30-45 ปี ในปี 2549 มีค่าเท่ากับ 47.2% ความครอบคลุม ในสตรีรายใหม่ที่ได้รับการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกโดยวิธี VIA และ Pap smear ทั้งหมดเพิ่มจาก 3.4% ในปี 2541 เป็น 6.1% หลังจากที่เริ่มมีการตรวจคัดกรองด้วยวิธี VIA ขยายครอบคลุมทั้งจังหวัด และเพิ่มจาก 7.9% ในปี 2547 เป็น 10.1% หลังจากที่สำนักงานประกันสุขภาพแห่งชาติมีนโยบายสนับสนุนด้านงบประมาณในโครงการ ควบคุมและป้องกันมะเร็งปากมดลูก สตรีรายใหม่ได้รับการตรวจด้วยวิธี VIA เฉลี่ยคิดเป็น 68.0% ของสตรีที่ได้รับการตรวจคัดกรองทั้งหมด สตรีอายุ 30-45 ปีได้รับการตรวจคัดกรองเป็นสัดส่วนสูงสุด สตรีส่วนใหญ่ได้รับการตรวจ คัดกรองในระดับโรงพยาบาลชุมชนคิดเป็น 60.3% อุปสรรคในการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกด้านผู้ให้บริการคือ เจ้าหน้าที่ไม่เพียงพอ ด้านผู้รับบริการคือ การย้ายถิ่นแรงงาน ความอาย การขาดความรู้ ข้อมูลเกี่ยวกับมะเร็งปาก มดลูก การศึกษานี้แสดงให้เห็นว่า VIA เป็นอีกวิธีหนึ่งในการตรวจคัดกรองเพื่อป้องกันมะเร็งปากมดลูก โดยเฉพาะใน พื้นที่ที่มีความครอบคลุมของการตรวจคัดกรองต่ำและทรัพยากรจำกัดเช่นเขตชนบทของประเทศไทย