ผลของการให้คำปรึกษาด้านเคมีบำบัดในผู้ป่วยมะเร็งโดยเภสัชกร
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
มะเร็งเป็นโรคร้ายแรงที่ผู้ป่วยต้องได้รับการดูแลอย่างต่อเนื่อง การรักษามะเร็งมีหลายวิธี อย่างไรก็ตาม การรักษาด้วยยาเคมีบำบัดถือว่าเป็นการรักษาหลักสำหรับผู้ป่วยมะเร็งส่วนใหญ่ ผู้ป่วยที่รับการรักษาด้วยเคมีบำบัด ควรได้รับคำแนะนำด้านยาและการปฏิบัติตัวเพื่อให้ทราบแนวทางในการจัดการกับอาการไม่พึงประสงค์และเพื่อให้ได้รับผลสัมฤทธิ์สูงสุดจากการรักษา การศึกษาเชิงพรรณาแบบไปข้างหน้านี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของการให้คำแนะนำ ความรู้เกี่ยวกับยาเคมีบำบัด ในผู้ป่วยมะเร็งโดยมีเภสัชกรเป็นส่วนหนึ่งของทีมรักษา การวิจัยนี้เป็นการประเมิน องค์ความรู้ด้านอาการอันไม่พึงประสงค์จากการรักษาพยาบาล และประเมินความพึงพอใจของผู้ป่วยภายหลังจาก ได้รับคำแนะนำความรู้เกี่ยวกับยาเคมีบำบัดโดยเภสัชกร ในช่วงระหว่างเดือนธันวาคม 2548 และเดือนมีนาคม 2549 ที่หอผู้ป่วยเคมีบำบัด 5จ โรงพยาบาลศรีนครินทร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น จังหวัดขอนแก่น ผู้ป่วยจะถูกประเมินโดยอาศัยชุดคำถามมาตรฐาน และประเมินออกมาเป็นคะแนน หลังจากนั้นจะมีการเปรียบเทียบคะแนนความรู้เกี่ยวกับการรักษา ด้วยยาเคมีบำบัด อาการอันไม่พึงประสงค์จากการรักษาด้วยยาเคมีบำบัด ปัญหาที่เกิดจากการใช้ยาคมีบำบัด ก่อนและหลังการได้รับคำแนะนำจากเภสัชกร นอกจากนี้ยังมีการประเมินความพึงพอใจของผู้ป่วยหลังได้รับคำแนะนำด้วย ผลการศึกษา พบว่ามีผู้ป่วยจำนวน 91 รายที่เข้ารับการคัดกรอง แต่มีเพียง 82 ราย (90.1%) ที่เข้าร่วมการศึกษา และได้รับการติดตามประเมินผลของการให้คำแนะนำปรึกษาเป็นจำนวน 3 ครั้งในช่วง 3 รอบการรักษาผลการศึกษา พบว่า หลังจากผู้ป่วยได้รับคำแนะนำเกี่ยวกับยาเคมีบำบัด ระดับคะแนนความรู้ของผู้ป่วยเกี่ยวกับยาเคมีบำบัดเพิ่มขึ้น จากระดับคะแนนพื้นฐานทั้ง 3 ครั้งของการประเมินโดยมีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.01) ทั้งในด้านองค์ความรู้เรื่องโรคมะเร็ง ยาเคมีบำบัด อาการข้างเคียงจากยาเคมีบำบัด และการดูแลตนเองเมื่อเกิดอาการข้างเคียง จากยาเคมีบำบัด ในด้านความพึงพอใจพบว่า ผู้ป่วยมีความพึงพอใจต่อการได้รับคำแนะนำ โดยมีคะแนนเฉลี่ย 4.8 จาก 5 คะแนน ซึ่งหมายถึงมีความพึงพอใจมากที่สุด และเห็นว่าการให้คำแนะนำนี้มีประโยชน์ต่อการดูแลและป้องกัน ตนเองจากอาการกันไม่พึงประสงค์ต่าง ๆ สำหรับอาการอันไม่พึงประสงค์ที่พบหลังได้รับการรักษาด้วยยาเคมีบำบัด การศึกษานี้พบว่า อาการข้างเคียงต่อระบบทางเดินอาหาร ได้แก่ เบื่ออาหาร คลื่นไส้ เป็นอาการที่พบมากที่สุด อย่างไรก็ตามอาการเหล่านี้ลดลงภายหลังจากที่ได้รับคำแนะนำปรึกษาโดยเภสัชกรในการประเมินครั้งต่อมา โดยระดับ ความรุนแรงของอาการคลื่นไส้ลดลงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติในการประเมินครั้งที่ 2 และครั้งที่ 3 (p<0.01) ตามลำดับ โดยสรุป การให้บริการคำแนะนำปรึกษาแก่ผู้ป่วยมะเร็งในด้านยาเคมีบำบัดสามารถช่วยเพิ่มความรู้ ป้องกันอาการ กันไม่พึงประสงค์ และอาจมีผลในการช่วยให้ผู้ป่วยพึงพอใจ ผลการศึกษานี้สามารถนำมาช่วยสนับสนุนบทบาท ของเภสัชกรในการจัดตั้งงานบริบาลทางเภสัชกรรมในผู้ป่วยมะเร็งกันจะก่อให้เกิดการพัฒนาคุณภาพการบริบาลผู้ป่วย มะเร็งอย่างต่อเนื่องในอนาคต
Article Details
กรณีที่ใช้บางส่วนจากผลงานของผู้อื่น ผู้นิพนธ์ต้อง ยืนยันว่าได้รับการอนุญาต (permission) ให้ใช้ผลงานบางส่วนจากผู้นิพนธ์ต้นฉบับ (Original author) เรียบร้อยแล้ว และต้องแนบเอกสารหลักฐาน ว่าได้รับการอนุญาต (permission) ประกอบมาด้วย
เอกสารอ้างอิง
Attasara P. Cancer Registry. National Cancer Institute, Department of Medical Services, Ministry of Public Health Thailand; 2006.
Balmer C, Valley AW. Cancer treatment and chemotherapy. In: Dipiro JT, Talbert RL, Yee GC, Matzke GR, Wells BG, Posey LM, editors. Pharmacotherapy. 5th ed. Connecticut: Appleton & Lange Asimon & Schuster; 2002. p.2175-2218.
Cohen MR, Anderson RW, Attilio RM, et al. Preventing medication errors in cancer chemotherapy. Am J Health-Syst Pharm1996; 53(1): p.737-746.
Deerasamee S. Cancer control in Thailand: Cancer control in Asia. In: Deerasamee S, editor. Oncology II after 2000. Proceedings of National Cancer Conference in celebration of the auspicious occasion of Her Majesty the Queen 6th cycle birthday anniversary, 2003; Nov 12-14; Bangkok. p.35.
Dikken C, Sitzia J. Patientsû experiences of chemotherapy: side-effects associated with5-fluorouracil + folinic acid in the treatment of colorectal cancer. J Clin Nurs 1998; 7(4):371-379.
Dodd MJ. Assessing patient self-care for side effects of cancer chemotherapy--part I. Cancer Nurs1982; 5(6): p.447-451.
Dodd MJ. Cancer patients’ knowledge of chemotherapy: assessment and informational interventions. Oncol Nurs Forum 1982; 9(3): p.39-44.
Dodd MJ. Measuring informational intervention for chemotherapy knowledge and self-care behavior. Res Nurs Health 1984 Mar; 7(1): p. 43-50.
Dodd MJ. Self-care for patients with breast cancer to prevent side effects of chemotherapy: a concern for public health nursing. Public Health Nurs 1984 Dec; 1(4): p.202-209.
Eide H, Graugaard P, Holgersen K, et al. Physician communication in different phases of a consultation at an oncology outpatient clinic related to patient satisfaction. Patient Educ Couns 2003 Nov; 51(3): p.259-266.
Foltz AT, Gaines G, Gullatte M. Recalled side effects and self-care actions of patients receiving inpatient chemotherapy. Oncol Nurs Forum1996 May; 23(4): p.679-683.
Graham MC, Pecoraro DA, Ventura M, et al. Reducing the incidence of stomatitis usinga quality assessment and improvement approach. Cancer Nurs 1993; 16(2): p.117-122.
Hadjiyannt M, Valianatou K, Tzilianos M, et al. Prolonged thrombocytopenia after procarbazineoverdose. Eur J Cancer 1992; 28A (6/7): p.1299.
Hornsten P, Engberg BS, Gahrton G, et al. CCNU toxicity after an overdose in a patient with Hodgin’s disease. Scan J Haemat 1983; 31: p.9-14.
Liebman MC. Oral care: Better education result in less stomatitis. Oncology Nurs Forum 1992;19(6): p.939-941.
Pineo HM, Giaccone G. Chemotherapy. Lancet 1997May; 349: sII7-sII9.
Perkins LD, Mc Cormack AJ. Medication discharge consultation program in a small community hospital. Am J Hosp Pharm 1981 Apr; 38: p.530-533.
Ream E, Richardson A. The role of information in patients’ adaption to chemotherapy and radiotherapy: a review of the literature. Eur J Cancer 1996; 5: p.132-138.
Richardson JL, Marks G, Levine A. The influence of symptoms of disease and side effects of treatment on compliance with cancer therapy. J Clin Oncol 1988 Nov; 6(11): p.1746-1752.
