ความเป็นพิษเฉียบพลันและกึ่งเฉียบพลันของสารสกัดใบพญาวานร

บทคัดย่อ

พญาวานรหรือฮว่านง็อกเป็นพืชสมุนไพรที่นิยมนำมาใช่ในการรักษาโรคต่าง ๆ เช่น โรคความดันโลหิตสูง โรคอุจจาระร่วง โรคข้ออักเสบ โรคหัวใจ โรคไต โรคเบาหวาน เป็นต้น แต่ยังไม่มีรายงานผลการศึกษาทางด้านพิษวิทยา การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อทดสอบความเป็นพิษของสารสกัดใบพญาวานรด้วย 80% ethanol โดยศึกษาทั้งในเซลล์ทดลองและสัตว์ทดลอง การศึกษาความเป็นพิษใน Vero cells (african green monkey kidney) ด้วยวิธี green fluorescent protein (GFP) พบว่าสารสกัดเข้มข้น 50 µg/mL ซึ่งเป็นความเข้มข้นสูงสุดที่สามารถเตรียมได้ไม่มีความเป็นพิษต่อเซลล์ทดลอง การศึกษาความเป็นพิษเฉียบพลันในหนูทดลองโดยการป้อนสารสกัดครั้งเดียวในขนาด 500, 1000, 1500 และ 2000 mg/kg พบว่าทุกระดับความเข้มข้นไม่ทำให้หนูทดลองตายและไม่พบอาการความเป็นพิษ หลังให้สารสกัดภายใน 24 ชั่วโมง และเมื่อสังเกตอาการต่อเป็นเวลา 14 วัน ก็ไม่พบหนูตายหรือแสดงอาการเป็นพิษ ใด ๆ โดยหนูทดลองทุกตัวมีน้ำหนักตัวเพิ่มขึ้นไม่แตกต่างกันการทดสอบพิษกึ่งเฉียบพลันโดยป้อนสารสกัดขนาด250, 500 และ 1000 mg/kg ในหนูทดลองทุกวันเป็นเวลา 14 วันพบว่าทุกระดับความเข้มข้นไม่ทำให้หนูทดลองตายและ ไม่พบอาการความเป็นพิษ การตรวจค่าเคมีโลหิตของหนูทดลอง ได้แก่ creatinine, albumin, total protein, triglycerides และ cholesterol แต่ละกลุ่มไม่แตกต่างกันยกเว้นค่า BUN ของหนูทดลองที่ได้รับสารสกัดขนาด 500 และ 1000 mg/kg มีปริมาณมากกว่าหนูกลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิต (p<0.05) และค่า alkaline phosphatase ของหนูทดลอง ที่ได้รับสารสกัดขนาด 250 mg/kg มีค่าต่ำกว่าหนูทดลองที่ได้รับสารสกัดขนาด 500 mg/kg อย่างมีนัยสำคัญทางสถิต (p<0.05) เมื่อเปรียบเทียบน้ำหนักตัวของหนูทดลองพบว่ากลุ่มที่ได้รับสารสกัดมีน้ำหนักตัวเพิ่มขึ้นมากกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิต (p<0.05)