การดำเนินมาตรการควบคุมค่าใช้จ่ายด้านยานอกบัญชียาหลักแห่งชาติ ในยา 5 กลุ่ม;กรณีศึกษาใรงพยาบาลทั่วไป 7 แห่ง

บทคัดย่อ

บทนำ: การสั่งจ่ายยานอกบัญชียาหลักแห่งชาติยังเป็นปัญหาที่สำคัญในประเทศไทยการศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษามาตรการควบคุมค่าใช้จ่ายด้านยานอกบัญชียาหลักแห่งชาติในยา 5 กลุ่ม ได้แก่ ยาลดความดันโลหิต ยาลดไขมันในเลือดยาป้องกันกระดูกพรุนยาลดการเป็นแผลและเลือดออกในกระเพาะอาหาร และยาต้านการอักเสบที่มิใช่สเตียรอยด์ในผู้ป่วยนอกสิทธิการรักษาข้าราชการ ในช่วงวันที่ 1 ตุลาคม 2554 ถึง 30 กันยายน 2557 วิธีดำเนินการวิจัย : เป็นการศึกษาเชิงพรรณนา กลุ่มตัวอย่าง คือ โรงพยาบาลจังหวัด เขตภาคตะวันออกเฉียงเหนือ มาตรการที่ศึกษา คือขั้นตอนการคัดเลือกยาและการสั่งใช้ยา-เบิกจ่ายยาโดยใช้แบบบันทึกข้อมูลทั่วไปแบบสอบถามกึ่งโครงสร้างและการสัมภาษณ์ ผลการวิจัย: โรงพยาบาลเข้าร่วม 7 แห่ง แบ่งเป็นโรงพยาบาลศูนย์ 3 แห่ง คือ โรงพยาบาล A, B และ C และ โรงพยาบาลทั่วไป 4 แห่ง คือ D, E, F และ G ทุกโรงพยาบาลมีแนวโน้มการใช้ยาสูงขึ้นทุกปี ร้อยละของมูลค่ายานอกบัญชีฯ 5 กลุ่ม มีแนวโน้มลดลงในทุกโรงพยาบาล ในปี 2557 โรงพยาบาลที่มีร้อยละของมูลค่ายานอกบัญชีฯ ในยา 5 กลุ่มสูงสุด 3 ลำดับคือ โรงพยาบาล C (ร้อยละ 29.0),G (ร้อยละ 19.7) และ E (ร้อยละ 14.8) ตามลำดับ โดยโรงพยาบาล B มีร้อยละ ของยานอกบัญชีฯ ในยา 5 กลุ่มเพียงร้อยละ 9.3 และดำเนินมาตรการควบคุมค่าใช้จ่ายด้านยานอกบัญชีฯได้ เข้มแข็งมากที่สุดใช้นโยบายยาที่มีข้อบ่งใช้เดียวกันใหม่ยาในบัญชีได้ไม่เกิน 2 รายการในทุกกลุ่มยาและมีนโยบายชะลอการนำเข้ายาต้นแบบในบัญชียาโรงพยาบาล และเพิ่มสัดส่วนการใช้ยาชื่อสามัญใน 2 กลุ่มยา ส่วนโรงพยาบาล C มีนโยบายยาที่มีข้อบ่งใช้เดียวกันใหม่ยาในบัญชีได้ไม่เกิน 2 รายการ เฉพาะกลุ่มยาลดการเป็นแผลและเลือดออกในกระเพาะอาหาร สรุปผลการวิจัย: โรงพยาบาลทุกแห่งดำเนินมาตรการควบคุมค่าใช้จ่ายด้านยานอกบัญชีแต่มีความเข้มแข็งแตกต่างกัน และเน้นกลุ่มยาที่แตกต่างกัน โรงพยาบาลที่ใช้มาตรการหลายอย่างร่วมกันสามารถควบคุมค่าใช้จ่ายด้านยานอกบัญชีฯ โดยภาพรวมได้