การดำเนินงานการประสานรายการยากรณีผู้ป่วยในของโรงพยาบาลรัฐในเขตสุขภาพที่ 7 สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข

บทคัดย่อ

การศึกษานี้เป็นการวิจัยเชิงบรรยาย (descriptive research) เพื่อศึกษาการดำเนินงานการประสานรายการยากรณีผู้ป่วยในของโรงพยาบาลรัฐ สังกัดสำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข เขตสุขภาพที่ 7 จำนวน 63 แห่ง โดยผู้วิจัยทำการสัมภาษณ์เภสัชกรผู้รับผิดชอบหลักในการดำเนินงานการประสานรายการยาในโรงพยาบาลแต่ละแห่ง จำนวนทั้งสิ้น 71 คน ด้วยแบบสัมภาษณ์กึ่งโครงสร้าง เก็บข้อมูลในช่วงระหว่าง 1 ตุลาคม 2558 ถึง 31 มกราคม 2559   

ผลการศึกษาพบว่า มีโรงพยาบาล 6 แห่งที่สามารถดำเนินงานได้สมบูรณ์ตามแนวคิดการประสานรายการยา โดยดำเนินงานได้ครบทั้ง 4 องค์ประกอบ คือ verification, clarification, reconciliation และ transmission  ในขณะที่โรงพยาบาลเกือบทั้งหมด (54 แห่ง) ดำเนินงานตามแนวคิดการประสานรายการยาได้เพียงบางส่วน โดยโรงพยาบาลบางแห่งดำเนินงานการประสานรายการยาเฉพาะในขั้นตอนการแรกรับ และบางแห่งดำเนินงานเฉพาะขั้นตอนการจำหน่ายเท่านั้น  และในการศึกษานี้มีโรงพยาบาลเพียง 3 แห่งเท่านั้น ที่ยังดำเนินงานการประสานรายการยาได้ไม่ตรงตามแนวคิด โดยขาดองค์ประกอบ reconciliation และ transmission ซึ่งเป็นหัวใจสำคัญในการดำเนินงาน

การดำเนินงานของโรงพยาบาลแต่ละแห่งมีความแตกต่างหลากหลาย ทั้งในด้าน การเลือกดำเนินการกับผู้ป่วยเฉพาะกลุ่ม การกำหนดเวลาสิ้นสุดกระบวนการในขั้นตอนแรกรับ การเลือกแหล่งข้อมูลที่ใช้ในการสืบค้นยาเดิมที่ผู้ป่วยได้รับ กระบวนการดำเนินงานตามแนวคิดการประสานรายการยา และบุคลากรที่มีส่วนร่วมในการดำเนินงานการประสานรายการยา  ซึ่งในการศึกษาครั้งนี้สามารถจัดกลุ่มปัจจัยที่ส่งผลต่อการดำเนินงานการประสานรายการยาได้ 4 ประเด็น ได้แก่ 1) ด้านบริบทของโรงพยาบาลแต่ละแห่ง 2) นโยบายของโรงพยาบาล 3) กระบวนการขั้นตอนการดำเนินงานที่ชัดเจน 4) บุคลากรที่ดำเนินงาน

โรงพยาบาลทุกแห่งในการศึกษานี้ให้ความสำคัญต่อการดำเนินงานการประสานรายการยา แม้ว่ายังมีความแตกต่างในแนวทางการดำเนินงานตามบริบทของแต่ละโรงพยาบาล  ทั้งนี้ ความพร้อมของปัจจัยในด้านต่างๆ มีส่วนช่วยสนับสนุนให้โรงพยาบาลแต่ละแห่งสามารถดำเนินงานตามแนวคิดของการประสานรายการยาได้อย่างครบถ้วนตามองค์ประกอบและครอบคลุมผู้ป่วยได้มากขึ้น ซึ่งจะนำไปสู่ความปลอดภัยด้านยาแก่ผู้ป่วยอันเป็นเป้าหมายต่อไป