ผลการบริบาลทางเภสัชกรรมร่วมกับการเสริมสร้างพลังอำนาจในผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 โรงพยาบาลเมตตาประชารักษ์ (วัดไร่ขิง)

บทคัดย่อ

กระบวนการเสริมสร้างพลังอำนาจช่วยให้ผู้ป่วยเบาหวานค้นพบศักยภาพของตนเองในการควบคุมโรคและเพิ่มความร่วมมือในการรักษา ในขณะที่การบริบาลทางเภสัชกรรมช่วยค้นหาและแก้ไขปัญหาจากการรักษาด้วยยา การบริบาลทางเภสัชกรรมร่วมกับการเสริมสร้างพลังอำนาจจึงอาจช่วยให้การควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดของผู้ป่วยเบาหวานที่ยังควบคุมระดับน้ำตาลไม่ได้มีประสิทธิภาพมากขึ้น วัตถุประสงค์ของการวิจัย: เพื่อเปรียบเทียบผลทางคลินิก ได้แก่ ระดับฮีโมโกลบินเอวันซี (HbA1c) และระดับกลูโคสในพลาสมาขณะอดอาหาร (FPG)  ความร่วมมือในการใช้ยา ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับโรคเบาหวานและคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยเบาหวาน ก่อนและหลังการได้รับโปรแกรมการบริบาลทางเภสัชกรรมร่วมกับการเสริมสร้างพลังอำนาจ วิธีการดำเนินการวิจัย: การวิจัยกลุ่มเดียววัดผลก่อนและหลังการศึกษาในผู้ป่วยโรคเบาหวานที่มีระดับ HbA1c มากกว่าร้อยละ 7 ระหว่างเดือนเมษายนถึงธันวาคม พ.ศ. 2558 โดยคัดเลือกตัวอย่างแบบเฉพาะเจาะจง 29 รายจากคลินิกเบาหวาน  กลุ่มตัวอย่างได้รับการค้นหาปัญหาจากการรักษาด้วยยาและกระบวนการเสริมสร้างพลังอำนาจตามแนวคิดของกิบสัน 4 ขั้นตอน ได้แก่ การค้นพบสถานการณ์จริง การสะท้อนคิดอย่างมีวิจารณญาณ การแสวงหาทางเลือกที่เหมาะสม การคงไว้ซึ่งการปฏิบัติอย่างมีประสิทธิภาพรวม 4 ครั้ง ห่างกันครั้งละอย่างน้อย 1 เดือนตามการนัดของแพทย์ วัดผลทางคลินิกหลัก ได้แก่ ค่า HbA1c  วัดความร่วมมือในการใช้ยาโดยใช้ทั้งการนับเม็ดยาและแบบสอบถามความร่วมมือในการใช้ยาของมอริสกี้และคณะ แบบ 4 ข้อ ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับโรคเบาหวานใช้แบบวัดความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับโรคเบาหวานของศุภกิจ วงศ์วิวัฒนนุกิจ และคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยเบาหวานใช้แบบวัดคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยโรคเบาหวาน 39 ข้อหรือ D-39  ผลการศึกษา: เมื่อสิ้นสุดการศึกษาค่าเฉลี่ย HbA1c และ FPG ลดลงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ p < 0.001 ( 9.4% กับ 8.0% และ 232 กับ 173 mg/dL ตามลำดับ) ซึ่งสอดคล้องกับค่าเฉลี่ยความร่วมมือในการใช้ยาโดยวิธีนับเม็ดยาที่เพิ่มขึ้นจากร้อยละ 75 เป็นร้อยละ 91 และค่ามัธยฐานคะแนนความร่วมมือในการใช้ยาของมอริสกี้เพิ่มขึ้นจาก 1 เป็น 4 ตามลำดับ อย่างมีนัยสำคัญ (p < 0.001)  คะแนนความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับโรคเบาหวานเพิ่มขึ้นจาก 15 เป็น 21 คะแนนอย่างมีนัยสำคัญ (p < 0.001) และคะแนนคุณภาพชีวิตเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ p < 0.001 ในทุกมิติยกเว้นมิติทางเพศสัมพันธ์  สรุปผลการวิจัย: การบริบาลทางเภสัชกรรมร่วมกับการเสริมสร้างพลังอำนาจอาจช่วยให้ผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ที่มีระดับน้ำตาลในเลือดสูงควบคุมระดับน้ำตาลได้ดีขึ้น ความร่วมมือในการใช้ยา ความรู้เกี่ยวกับโรคและการใช้ยาเพิ่มขึ้นและมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น