ฤทธิ์ทางเภสัชวิทยาของเถาเอ็นอ่อน

บทคัดย่อ

เถาเอ็นอ่อน (Cryptolepis dubia (Burm.f.) M.R.Almeida) พืชสมุนไพรในวงศ์ Apocynaceae ถูกใช้ในทางการแพทย์แผนไทยเพื่อบรรเทาอาการปวดเมื่อยกล้ามเนื้อและเส้นเอ็นโดยวิธีการต้มดื่ม จากการศึกษาก่อนหน้านี้รายงานว่าเถาเอ็นอ่อนมีฤทธิ์ทางเภสัชวิทยาหลายประการ การศึกษาในหลอดทดลองของสารสกัดหยาบส่วนเมธานอลของเถาขนาด 12.5, 25 และ 50 ไมโครกรัมต่อมิลลิลิตรมีฤทธิ์ปกป้องกระดูกอ่อนในกระดูกอ่อนของหมูที่ถูกทำลายจากการเหนี่ยวนำให้เกิดภาวะอักเสบด้วยอินเตอร์ลิวคิน-1 เบต้า การศึกษาในสัตว์ทดลองของสารสกัดหยาบส่วนเมธานอลของเถาขนาด 60, 125 และ 250 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัมมีฤทธิ์ระงับปวดในหนูถีบจักรที่ถูกเหนี่ยวนำให้เกิด writhing response ด้วยกรดอะซิติก และที่ขนาด 100, 250 และ 500 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัมมีฤทธิ์ต้านการอักเสบต่อการเหนี่ยวนำด้วยคาราจีแนนบริเวณอุ้งเท้าของหนูขาว สำหรับสารสกัดหยาบส่วนเอธานอลของเถาขนาด 1, 5, 50 และ 100 ไมโครกรัมต่อมิลลิลิตรมีฤทธิ์ต้านการอักเสบโดยยับยั้งการสร้างทูเมอร์เนคโครซิสแฟกเตอร์-แอลฟาในเซลล์มะเร็งเม็ดเลือดขาว THP-1 ที่ถูกกระตุ้นด้วยสารลิโพพอลิแซ็กคาไรด์ ยิ่งไปกว่านี้สารสกัดหยาบส่วนเอธานอลของใบขนาด 250 และ 500 มิลลิกรัมต่อกิโลกรัมมีฤทธิ์ปกป้องตับในหนูขาวที่ถูกเหนี่ยวนำให้เกิดความเป็นพิษต่อตับจากพาราเซตามอล สารสกัดหยาบส่วนน้ำของใบมีฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรีย Klebsiella pneumonia ซึ่งให้ค่าความเข้มข้นต่ำสุดของสารสกัดที่สามารถยับยั้งและฆ่าเชื้อแบคทีเรีย เท่ากับ 1 และ 2 กรัมต่อลิตร ตามลำดับ บูคานาไนน์เป็นสารอัลคาลอยด์ซึ่งพบได้ในส่วนเถาเป็นสารออกฤทธิ์สำคัญของเถาเอ็นอ่อน อย่างไรก็ตามยังไม่มีหลักฐานทางวิทยาศาสตร์สนับสนุนฤทธิ์ทางเภสัชวิทยาของบูคานาไนน์ ดังนั้นบทความนี้จึงรายงานการศึกษาฤทธิ์ทางเภสัชวิทยาของเถาเอ็นอ่อนเพื่อเป็นประโยชน์สำหรับการศึกษาเชิงลึกต่อไปในอนาคต โดยเฉพาะอย่างยิ่งผลของบูคานาไนน์และสารประกอบทางเคมีชนิดอื่น ๆ ของเถาเอ็นอ่อนควรมีการศึกษายืนยันศักยภาพเพื่อความเข้าใจกลไกการออกฤทธิ์ทางเภสัชวิทยาของเถาเอ็นอ่อน