ผลลัพธ์ของการเลิกสูบบุหรี่ในผู้ป่วยโรคเรื้อรังในโรงพยาบาลชุมชน ภายใต้การบริหารจัดการของเภสัชกร
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทนำ: บุหรี่เป็นปัจจัยสำคัญต่อการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือดในผู้ป่วยโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง การเลิกบุหรี่จึงสำคัญต่อการลดความเจ็บป่วยและการตาย ผลการเลิกบุหรี่ของผู้ป่วยโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง ในประเทศไทยยังไม่มีการศึกษาที่ชัดเจน ภายใต้การบริหารจัดการของเภสัชกร วิธีดำเนินการวิจัย: เป็นการศึกษาแบบกึ่งทดลองโดยศึกษาไปข้างหน้า ในผู้ป่วยนอกโรคความดันโลหิตสูง เบาหวาน โรงพยาบาลปากนํ้าชุมพร จังหวัดชุมพร ระหว่างมกราคม 2557 – มกราคม 2558 วิเคราะห์ข้อมูลก่อนการเข้าคลินิกอดบุหรี่ และหลังเข้าคลินิก 1, 2 สัปดาห์ 1, 2, 6 เดือน และ 1 ปี โดยผลลัพธ์เบื้องต้นได้แก่อัตราการเลิกบุหรี่ในระหว่างช่วงเวลาของการติดตาม, จำนวนบุหรี่ที่สูบต่อวัน, Fagerstrom score (one-way ANOVA), ความแตกต่างของระดับการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมในการเลิกบุหรี่(stage of change) และอัตราการเลิกบุหรี่จากการติดตามเป็นระยะวลา 1 ปี หลังเข้าคลินิก และผลลัพธ์ระดับที่สองได้แก่ การลดความเสี่ยงต่อโรคหัวใจและหลอดเลือดในระยะเวลา 10 ปี โดยใช้ Framingham 10-year risk (paired t-test) โดยมีระดับนัยสำคัญทางสถิติ ที่ α =0.05 ผลการวิจัย: กลุ่มตัวอย่างรวม 176 ราย ส่วนใหญ่เป็นเพศชาย (ร้อยละ 86.4) อายุเฉลี่ย 55.5 ปี (SD=13.7) มีโรคความดันโลหิตสูงเบาหวาน และเป็นทั้งสองโรค ร้อยละ 59.7, 33.5 และ 6.8 ตามลำดับ มีอัตราการเลิกบุหรี่ทั้งหมดหลังครบระยะเวลา 1 ปี ร้อยละ 30.7 ค่าเฉลี่ยจำนวนบุหรี่ต่อวัน และระดับการเสพติดสารนิโคติน (Fagerstrom score) แต่ละระยะที่มีการติดตามลดลงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (one-way ANOVA p=0.001, p=0.001) โดยจำนวนบุหรี่ต่อวันลดลงจาก 12.4 มวน เป็น 2.7 มวน ระดับ Fagerstrom score ลดลงจาก 4.2 เป็น 1.2 และระดับการปรับ
เปลี่ยนพฤติกรรมเพื่อการเลิกบุหรี่เปลี่ยนเป็นระดับสามารถเลิกบุหรี่ได้เพิ่มขึ้นอย่างชัดเจน โดยที่ผู้ป่วยความดันโลหิตสูง เบาหวาน และผู้ป่วยที่เป็นทั้งสองโรค สามารถเลิกบุหรี่ได้ร้อยละ 30.1, 32.2 และ 33.3 ตามลำดับ ผลของการเลิกสูบบุหรี่ต่อความเสี่ยงในการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือดในระยะเวลา 10 ปี โดยใช้ Framingham 10-year risk พบว่าระดับความเสี่ยงของผู้ป่วยหลังเข้าคลินิก 1 ปี มีระดับความเสี่ยงระดับสูง (ร้อยละ 20-30) – สูงมาก (>ร้อยละ 30) ลดลงจากร้อยละ 32.6 เป็นร้อยละ 24.4 พบว่าFramingham 10-year risk ลดลงอย่างมีนัยสำคัญทั้งผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงและผู้ป่วยเบาหวาน โดยมีค่าเฉลี่ยลดลงจากร้อยละ 18.4 (SD=7.8) เป็นร้อยละ 13.5 (SD=7.3) (paired t-test p=0.001*) สรุปผลการวิจัย: การช่วยอดบุหรี่ภายใต้การบริหารจัดการของเภสัชกรมีประสิทธิผลทำให้ผู้ป่วยโรคไม่ติดต่อเรื้อรังสามารถเลิกบุหรี่หรือลดการสูบบุหรี่ลงได้ ส่งผล
ให้ความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือดลดลง
Article Details
กรณีที่ใช้บางส่วนจากผลงานของผู้อื่น ผู้นิพนธ์ต้อง ยืนยันว่าได้รับการอนุญาต (permission) ให้ใช้ผลงานบางส่วนจากผู้นิพนธ์ต้นฉบับ (Original author) เรียบร้อยแล้ว และต้องแนบเอกสารหลักฐาน ว่าได้รับการอนุญาต (permission) ประกอบมาด้วย
เอกสารอ้างอิง
Athyros VG, Katsiki N, Doumas M, Karagiannis A and Mikhailidis DP. Effect of tobacco smoking and smoking cessation on plasma lipoproteins and associated major cardiovascular risk factors: a narrative review. Curr Med Res Opin 2013, 29(10): 1263-74.
Aung MN, Yuasa M, Lorga T, Moolphate S, Hiroshi Fukuda H, Kitajima T, et al. Evidencebased new service package vs. routine service package for smoking cessation to prevent high risk patients from cardiovascular diseases (CVD): study protocol for randomized controlled trial. Trials 2013, 14:419.
Berndt N, Bolman C, Lechner L, Mudde A, Verheugt FW and Vries H. Effectiveness of two intensive treatment methods for smoking cessation and relapse prevention in patients with coronary heart disease:
study protocol and baseline description. BMC Cardiovascular Disorders 2012, 12:33.
Bush T, Zbikowski S, Mahoney L, Deprey M, Mowery PD and Magnusson B. The 2009 US Federal Cigarette Tax Increase and Quitline Utilization in 16 States. J Enviro Public Health 2012, Article ID 314740, 1-9.
Bussaratid S and Siripaiboomkit A. Study of smoking cessation rate at smoking cessation clinic, Siriraj hospital. J Psychiat Assoc Thailand 2012, 57(3): 305-12.
Chronic Disease Prevention and Health Promotion. Tobacco Use Targeting the Nation’s Leading Killer At A Glance 2011. Available at http://www.cdc.gov/chronicdisease/resources/publications/aag/osh.htm. Accessed Feb 15, 2015.
Carson KV, Brinn MP, Robertson TA, To-A-Nan R, Esterman AJ, Peters m, et al. Current and Emerging Pharmacotherapeutic Options for Smoking Cessation. Subst Abuse 2013, 7: 85–105.
Campbell S, Bohanna I, Swinbourne A, Cadet-James Y, McKeown D and McDermott R. Stages of Change, Smoking Behaviour and Readiness to Quit in a Large Sample of Indigenous Australians Living in Eight Remote North Queensland Communities. Int. J. Environ. Res. Public Health 2013, 10(4): 1562-71.
Canga N, De Irala J, Vara E, Duaso MJ, Ferrer A and Martínez-González MA. Intervention study for smoking cessation in diabetic patients: a randomized controlled trial in both clinical and primary care settings. Diabetes Care 2000, 23(10):1455-60.
Chen J, Chen Y, Chen P, Liu Z, Luo H and Cai S. Effectiveness of individual counseling for smoking cessation in smokers with chronic obstructive pulmonary disease and asymptomatic smokers. Experi Ther
Med 2014, 7: 716-20.
Ehteshami-Afshar S, Momenan A, Hajshekholeslami F, Azizi F and Hadaegh F. The impact of smoking status on 9.3 years incidence of cardiovascular and all-cause mortality among Iranian men. Ann Hum Biol 2014, 41(3): 249-54
Fagerström KO, Heatherton TF and Kozlowski LT. Nicotine addiction and its assessment. Ear Nose Throat J 1990, 69(11): 763-5.
Fagerström KO, Kunze M, Schoberberger R, Breslau N, Hughes JR, Hurt RD, et al. Nicotine dependence versus smoking prevalence: comparisons among countries and categories of smokers. Tob Control. 1996, 5(1): 52–56.
Gellert C, Schöttker B, Müller H, Holleczek B and Brenner H. Impact of smoking and quitting on cardiovascular outcomes and risk advancement periods among older adults. Eur J Epidemiol. 2013, 28(8): 649-58.
Hur NW, Kim HC, Nam CM, Jee SH, Lee HC and Suha I. Smoking cessation and risk of type 2 diabetes mellitus: Korea Medical Insurance Corporation Study. Eur J Cardiovasc Rehabil 2007, 14(2): 244-9.
Joseph AM, Fu SS, Lindgren B, Rothman AJ, Kodl M, Lando H, et al. Chronic disease management for tobacco dependence: a randomized, controlled trial. Arch Intern Med 2011, 171(21):1894-900.
Land TG, Rigotti NA, Levy DE, Schilling T, Warner D and Li W. The effect of systematic clinical interventions with cigarette smokers on quit status and the rates of smoking-related primary care office visits. PLoS One 2012, 7(7): e41649.
Lovett A, Rakestraw K. A Review of Community Pharmacy-Based Pharmacologic Interventions and Methods for Smoking Cessation. J Pharm Pharmacol 2013, 1(1): 8.
Mallaina P, Lionis C, Rol H, Imperiali R, Burgess A, Nixon M, et al. Smoking cessation and the risk of cardiovascular disease outcomes predicted from established risk scores: Results of the Cardiovascular
Risk Assessment among Smokers in Primary Care in Europe (CV-ASPIRE) Study. BMC Public Health 2013, 13:362.
Novotny TE, Cohen JC, Yurekli A, Sweanor DT, de Beyer J. Smoking cessation and nicotine replacement therapies. In: Jha P, Chaloupka F, eds. Tobacco control in developing countries. New York: Oxford
University Press; 2000:287-310.
Odeberg J, Freitag M, Forssell H, Vaara I, Persson M, Odeberg H, et al. The infl uence of smoking and impaired glucose homoeostasis on the outcome in patients presenting with an acute coronary syndrome:
a cross-sectional study. BMJ Open 2014, 4: e005077.
Partnership for a Tobacco-free Maine. http://www.tobaccofreemaine.org/channels/providers/chronic_diseasepatients.php. Accessed Feb 15, 2015.
Pérez-Tortosa S, Roig L, Manresa JM, Martin-Cantera C, Puigdomènech E, Roura P, et al. Continued smoking abstinence in diabetic patients in primary care: a cluster randomized controlled multicenter
study. Diabetes Res Clin Pract. 2015, 107(1): 94-103.
Prochaska JO and Velicer WF. The trans theoretical model of health behavior change. Am J Health Promot 1997, Sep-Oct;12(1):38-48.
Rajanandh MG, Ramasamy C, Nageswari AD and Ethirajan N. Role of clinical pharmacist in smoking cessation: A prospective randomized trial. Arch Pharm Pract 2012, 3(4): 254-9.
Steinberg MB, Schmelzer AC, Lin PN and Gadiz Garcia. Smoking as a Chronic Disease. Curr Cardio Risk Res 2010, 4; 413-20.
Thankappan KR, Mini GK, Daivadanam M, Vijayakumar G, Sarma PS and Nichter M. Smoking cessation among diabetes patients: results of a pilot randomized controlled trial in Kerala, India. BMC Public Health 2013, 13:47.
Takata K, Imaizumi S, Kawachi E, Suematsu Y, Shimizu T, Abe S, et al. Impact of Cigarette Smoking Cessation on High-Density Lipoprotein Functionality. Circulation 2014, 78: 2955-62.
The Tobacco Use and Dependence Clinical Practice Guideline Panel, Staff, and Consortium Representatives. A Clinical Practice Guideline for Treating Tobacco Use and Dependence A US Public Health Service
Report. JAMA 2000, 283(24) (Reprinted): 3244-54.
Thomas D, Abramson MJ, Bonevski B, Taylor S, Susan Poole S, Weeks GR, et al. A pharmacist-led system-change smoking cessation intervention for smokers admitted to Australian public hospitals (GIVE UP FOR GOOD): study protocol for a randomised controlled trial. Trials 2013, 14:148.
Vermaa A, Harrisona A, Toruna P, Vestbob J, Edwardsc R and Thorntona J. Are pharmacists reducing COPD’S impact through smoking cessation and assessing inhaled steroid use? Respiratory Med 2012, 106: 230-4.
Virdis A, Giannarelli C, Neves MF, Taddei S and Ghiadoni L. Cigarette smoking and hypertension. Curr Pharm Des. 2010; 16(23): 2518-25.
World Health Organization Tobacco. Available at http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs339/en/. Updated 2015, Accessed Feb 15, 2015.
World Heart Federation. Cardiovascular disease risk factors. http://www.world-heart-fed-eration.org/cardiovascular-health/cardiovascular-disease-risk-factors. Updated 2014, Accessed Feb 15, 2015.
Wu J and Don D Sin DD. Improved patient outcome with smoking cessation: when is it too late? Int J Chron Obstruct Pulmon Dis 2011, 6: 259–67.
