การพัฒนาแบบวัดความรู้โรคหืดสำหรับผู้ใหญ่
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
แบบวัดความรู้โรคหืดในอดีต มีข้อจำกัดบางประการ ได้แก่ แบบวัดใช้ในการประเมินความรู้ของผู้ดูแลของผู้ป่วยเด็กที่เป็นโรคหืด ซึ่งมีบางข้อคำถามที่ไม่สามารถนำมาปรับใช้ในผู้ป่วยที่เป็นผู้ใหญ่ได้ บางแบบวัดให้เขียนคำตอบ ทำให้การประเมินคำตอบมีความซับซ้อนและอาจเกิดความคลาดเคลื่อนได้ง่าย อีกทั้งแบบวัดความรู้โรคหืดฉบับภาษาไทยที่มีการทดสอบความตรงและความเที่ยงมีจำกัด วัตถุประสงค์: เพื่อพัฒนาแบบวัดความรู้โรคหืดสำหรับผู้ใหญ่ (Asthma Knowledge Scale for Adults; ASKS) โดยมีการทดสอบความตรงและความเที่ยง วิธีดำเนินการวิจัย: แบบวัด ASKS พัฒนาจากการทบทวนวรรณกรรมเป็นหลัก มีการตรวจสอบความตรงตามเนื้อหา (content validity) จากผู้เชี่ยวชาญจำนวน 5 ท่านและทดสอบแบบวัดขั้นต้นในผู้ป่วยโรคหืดจำนวน 30 คน ต่อมาทดสอบแบบวัดในกลุ่มตัวอย่างผู้ป่วยโรคหืด โดยมีการวิเคราะห์ความเที่ยงและความตรงตามเกณฑ์สัมพันธ์ (criterion-related validity) ผลการวิจัย: งานวิจัยนี้มีตัวอย่างผู้ป่วยโรคหืดจำนวน 140 คน ส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง (ร้อยละ 81.4) อายุเฉลี่ยของตัวอย่างเท่ากับ 51.58 ± 13.31 ปี แบบวัด ASKS มีจำนวน 21 ข้อ มีความตรงตามเนื้อหา ส่วนความเที่ยง (Kuder-Richardson-20; KR-20) มีค่าเท่ากับ 0.821 แบบวัดมีความตรงตามเกณฑ์สัมพันธ์ โดยมีความสัมพันธ์กับการใช้ยาขยายหลอดลมเมื่อมีอาการหืดกำเริบในช่วง 6 เดือนก่อนหน้าและการเข้าห้องฉุกเฉิน/คลินิกแพทย์เนื่องจากอาการหืดกำเริบในช่วง 6 เดือนก่อนหน้าอย่างมีนัยสำคัญ (adjusted odds ratio (adj OR) = 0.881, P = 0.034 และ adj OR = 0.882, P = 0.033 ตามลำดับ) อีกทั้งยังมีความสัมพันธ์กับคะแนนความร่วมมือในการใช้ยาสูดจากแบบวัด (Medication Adherence Measure for Inhaler Users; MAM-I) อย่างมีนัยสำคัญ (ค่าสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ (r) = 0.177, P = 0.036) สรุป: แบบวัด ASKS มีความตรงตามเนื้อหา ความเที่ยงในระดับที่ยอมรับได้ รวมทั้งความตรงตามเกณฑ์สัมพันธ์ ดังนั้นสามารถใช้แบบวัดดังกล่าวในการประเมินความรู้ของผู้ป่วยโรคหืดได้
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
กรณีที่ใช้บางส่วนจากผลงานของผู้อื่น ผู้นิพนธ์ต้อง ยืนยันว่าได้รับการอนุญาต (permission) ให้ใช้ผลงานบางส่วนจากผู้นิพนธ์ต้นฉบับ (Original author) เรียบร้อยแล้ว และต้องแนบเอกสารหลักฐาน ว่าได้รับการอนุญาต (permission) ประกอบมาด้วย
เอกสารอ้างอิง
Allen RM, Jones MP. The validity and reliability of an asthma knowledge questionnaire used in the evaluation of a group asthma education self-management program for adults with asthma. J Asthma 1998; 35(7): 537-545.
Al-Motlaq M, Sellick K. Development and validation of an asthma knowledge test for children 8–10 years of age. Child Care Health Dev 2011; 37(1): 123-128.
American Thoracic Society. Patient education: using your metered dose inhaler (MDI). Am J Respir Crit Care Med 2014; 190: 5-6.
Beaurivage D, Boulet LP, Foster JM, Gibson PG, McDonald VM. Validation of the patient-completed asthma knowledge questionnaire (PAKQ). J Asthma 2018; 55(2): 169-179.
Boonsawat W, Thompson PJ, Zaeoui U, et al. Survey of asthma management in Thailand - the asthma insight and management study. Asian Pac J Allergy Immunol 2015; 33(1): 14-20
Crowley K, Hume K, Martin KA, et al. Patient education: asthma [Online]. 2022 [cited 2022 Sep 19]. Available from: http://www.uptodate.com
Department of Disease Control. Annual epidemiological surveillance report 2020. Bangkok: Ministry of Public Health; 2020.
Everitt BS. Multivariate analysis: the need for data, and other problems. Br J Psychiatry 1975; 126: 237-240.
Fitzclarence CA, Henry RL. Validation of an asthma knowledge questionnaire. J Paediatr Child Health 1990; 26(4): 200-204.
Global Initiative for Asthma. Global strategy for asthma management and prevention [Online]. 2022 [cited 2022 Sep 19]. Available from: https://ginasthma.org/gina-reports/
Global Initiative for Asthma. Global strategy for asthma management and prevention [Online]. 2023 [cited 2023 Sep 23]. Available from: https://ginasthma.org/2023-gina-main-report/
Hair JE, Anderson RE, Tatham RL, et al. Multivariate data analysis: with readings. Englewood Cliffs: Prentice-Hall; 1995.
Heluf H, Assefa N, Dessie Y. Factors associated with uncontrolled asthma among adult asthmatic patients in eastern Ethiopia: a multicenter study. SAGE Open Med 2022; 10: 1-9.
Hsia BC, Wu S, Mowrey WB, Jariwala SP. Evaluating the ASTHMAXcel mobile application regarding asthma knowledge and clinical outcomes. Respir Care 2020; 65(8): 1112-1119.
Jordan K, Coffman M, Young JR, Steelman S, Yee L. Identification of caregiver's knowledge and perceptions of pediatric asthma management: a quality improvement initiative. J Pediatr Nurs 2022; 65: 16-21.
Kawamatawong T, Sangasapaviriya A, Saiphoklang N, et al. Guidelines for the management of asthma in adults: evidence and recommendations. Asian Pac J Allergy Immunol 2022; 40(1): 1-21.
Kline P. Psychometrics and psychology. London: Academic Press; 1979.
Louis G, Schleich F, Louis R, et al. How respiratory symptoms impact asthma-related quality of life in mild asthmatics. Respir Med 2023; 207: 107098.
Luckie K, Pang TC, Kritikos V, Saini B, Moles RJ. Development and validation of an asthma first aid knowledge questionnaire. Res Social Adm Pharm 2018; 14(5): 459-463.
Lynn MR. Determination and quantification of content validity. Nurs Res 1986; 35: 382-385.
Moncharoen A. Outcomes of education program for asthmatic outpatients at Angthong Hospital [master thesis]. Bangkok: Chulalongkorn University; 2000.
Nanual N. Development of the Medication Adherence Scale in Thais (MAST) – asthma [master thesis]. Songkhla: Prince of Songkla University; 2022.
Nawsuwan S, Nawsuwan K. Self-care behaviors of patients with asthma. Nurs Public Health Educ J 2017; 18(1): 28-38
Polit DF, Beck CT. The content validity index: are you sure you know what's being reported? Critique and recommendations. Res Nurs Health 2006; 29(5): 489-497.
Rodriguez Martinez C, Sossa MP. Validation of an asthma knowledge questionnaire for use with parents or guardians of children with asthma. Arch Bronconeumol 2005; 41(8): 419-424.
Rovinelli RJ, Hambleton RK. On the use of content specialists in the assessment of criterion-referenced test item validity. Dutch J Educ Res 1977; 2: 49-60.
Samosorn C. Outcomes of pharmaceutical care for asthmatic outpatients at Srinakarind Hospital [master thesis]. Bangkok: Chulalongkorn University; 2003.
Schaffer SD, Yarandi HN. Measuring asthma self-management knowledge in adults. J Am Acad Nurse Pract 2007; 19(10): 530-535.
Stirratt MJ, Dunbar-Jacob J, Crane HM, et al. Self-report measures of medication adherence behavior: recommendations on optimal use. Transl Behav Med 2015; 5(4): 470-482.
Streiner DL, Norman GR. Health measurement scales: a practical guide to their development and use. New York: Oxford University Press, 1989.
Thai Asthma Council. Guideline for adult asthma management in Thailand 2022 [Online]. 2022 [cited 2022 Sep 19]. Available from: https://www.tac.or.th
Thompson PJ, Salvi S, Lin J, et al. Insights, attitudes and perceptions about asthma and its treatment: findings from a multinational survey of patients from 8 Asia-Pacific countries and Hong Kong. Respirology 2013; 18(6): 957–967.
Wattanarungsun P. Asthma knowledge, level of control and quality of life in asthmatic children at Chaoprayayomraj Hospital. Thai J Pediatr 2013; 52: 227-235.
Wonglertprayoon N. Outcomes of asthma education for caregivers of asthmatic children. Med J 2008; 23(2): 693-701.
