รูปแบบ และกระบวนการบริการด้านยาในโรงเรียนระดับประถมศึกษา และโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษาจังหวัดราชบุรี
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อสำรวจ และเปรียบเทียบ รูปแบบ กระบวนการบริการด้านยาในโรงเรียนระดับประถมศึกษา และโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาราชบุรี วิธีดำเนินการวิจัย: เป็นการสำรวจ ศึกษาภาคตัดขวาง เก็บข้อมูลโดยใช้แบบสอบถาม และแบบสำรวจ จากกลุ่มตัวอย่าง โรงเรียน และครู หรือผู้ที่มีหน้าที่ดูแลห้องปฐมพยาบาล จำนวน 322 แห่งแบบสุ่ม ระหว่าง เดือนตุลาคม 2564 ถึง มกราคม 2565 เก็บข้อมูล และวิเคราะห์ลักษณะการบริหาร จัดการด้านยาในโรงเรียน ความรู้ ทัศนคติ และพฤติกรรมการจ่ายยาของครูผู้มีหน้าที่ดูแลห้องปฐมพยาบาล ข้อมูลทั่วไป และชนิดของรายการยาในห้องปฐมพยาบาล โดยใช้สถิติเชิงพรรณา และเปรียบเทียบ ผลการวิจัย: จำนวนโรงเรียนที่เข้าร่วมทั้งสิ้น 201 แห่ง คิดเป็นร้อยละ 93.49 ของจำนวนตัวอย่างทั้งหมด ครอบคลุมจำนวนโรงเรียนสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาราชบุรี ร้อยละ 62.42 พบโรงเรียนมีการแต่งตั้งครูผู้มีหน้าที่ดูแลห้องปฐมพยาบาลในโรงเรียน จำนวน 197 แห่ง (ร้อยละ 98.01) นอกจากนี้ยังมีท่านอื่นที่มีหน้าที่จ่ายยาในห้องพยาบาลของโรงเรียน ครูผู้มีหน้าที่ดูแลห้องปฐมพยาบาล ร้อยละ 77.11 ไม่เคยเข้ารับการอบรมความรู้เกี่ยวกับยา อาจทำให้ขาดความรู้ ความมั่นใจในการใช้ยา อย่างไรก็ตามพบคะแนนความรู้ ทัศนคติ และพฤติกรรมสำหรับการใช้ยาอยู่ในเกณฑ์สูง การสำรวจห้องปฐมพยาบาลจำนวน 169 แห่ง พบยาหมดอายุในโรงเรียนจำนวน 31 แห่ง (ร้อยละ 18.79) ยาที่ไม่ใช่ยาสามัญประจำบ้าน จำนวน 131 แห่ง (ร้อยละ 79.39) ซึ่งได้จากการจัดซื้อ และรับบริจาค พบโรงเรียนได้รับยาบริจาคจำนวน 69 แห่ง (ร้อยละ 41.82) การเปรียบเทียบรูปแบบ กระบวนการบริการด้านยา พบว่า โรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษา มีจำนวนครูผู้มีหน้าที่ดูแลห้องปฐมพยาบาล จำนวนนักเรียนต่อจำนวนครูผู้มีหน้าที่ดูแลห้องปฐมพยาบาล ค่าเฉลี่ยของการเข้ารับการอบรมความรู้เกี่ยวกับการปฐมพยาบาล และค่าเฉลี่ยของรายการยาที่ไม่ใช่ยาสามัญประจำบ้าน สูงกว่าโรงเรียนระดับประถมศึกษา อย่างมีนัยสำคัญ โรงเรียนระดับประถมศึกษามีจำนวนครูประจำชั้น หรือครูกลุ่มอื่นๆ ที่ไม่ใช่ครูผู้มีหน้าที่ดูแลห้องปฐมพยาบาลทำหน้าที่จ่ายยาในห้องปฐมพยาบาล สูงกว่าโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษา อย่างมีนัยสำคัญ สรุปผลการวิจัย: สถานการณ์กระบวนการบริการด้านยาในโรงเรียนระดับประถมศึกษา จังหวัดราชบุรียังพบปัญหา การส่งเสริมจัดอบรมความรู้ในการใช้ยา ให้แก่ผู้ปฎิบัติการ และนักเรียน จำเป็นสำหรับแผนระยะสั้นในการดำเนินงาน การจัดทำระบบห้องยาในโรงเรียนตั้งแต่ระดับต้นน้ำ คือ การคัดเลือกยา กระบวนการจัดการยา และการเก็บรักษายา ไปจนถึงปลายน้ำ คือ การบริหาร และการติดตามการใช้ยา ในโรงเรียนเป็นแผนระยะยาวที่สำคัญ โดยให้ภาคีเครือข่ายที่มีส่วนเกี่ยวข้องมีส่วนร่วมในการแก้ไขปัญหา เพื่อให้เกิดการพัฒนารูปแบบการบริการด้านยาที่มีประสิทธิภาพ ส่งเสริมการใช้ยาอย่างสมเหตุผล มุ่งหวังให้ นักเรียน และบุคลากรในโรงเรียน ปลอดภัยจากการใช้ยา
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
กรณีที่ใช้บางส่วนจากผลงานของผู้อื่น ผู้นิพนธ์ต้อง ยืนยันว่าได้รับการอนุญาต (permission) ให้ใช้ผลงานบางส่วนจากผู้นิพนธ์ต้นฉบับ (Original author) เรียบร้อยแล้ว และต้องแนบเอกสารหลักฐาน ว่าได้รับการอนุญาต (permission) ประกอบมาด้วย
เอกสารอ้างอิง
Aekpanngernkul R, Chowwanapoonpohn H. Medication management situations in schools at Chiang Rai province. Thai J Pharm Prac 2024; 16(1): 217-229.
Anuwong K, Kwanboonchan S, Susoarat P, Sulharomana R, Yensabye A, Jearajit C, et al. Medication services in primary schools, Bangkok. J Faculty Phys Educ 2012; 15(Suppl): 396-407.
Apaisoongnern A, Chanthapasa K. Medication management in school: A case study in high school at Roi Et Province. Proceeding of the 20th National Graduate Research Conference, 2019 Mar 15; Khonkaen, Thailand. Khonkaen University; 2019. 1081-1094.
Bureau of Basic Education Policy and Planning, Office of the Basic Education Commission, Ministry of Education. Operational guidelines according to the project to support the cost of education management from kindergarten to basic education fiscal. Bangkok: Aksornthai Press; 2022.
Drug Act B.E. 2510. Royal Gazette No. 84, Part 101 special (Oct 20, 1967).
Erjongmanee A. Warning! Be careful...What happened in the school medicine cabinet: The situation of medicinal use in educational institutions in Samut Sakhon Province. Yawipak 2013; 5(19). 8-9.
Health Administration Division, Office of the Permanent Secretary. Rational drug use community: RDU community. Nonthaburi: Service Support System Development Group, Health Administration Division, Office of the Permanent Secretary, Ministry of Public Health; 2021.
IBM. SPSS statistics for Windows. Version 22.0. Armonk, NY: IBM; 2012.
Mongkongchaipak J, Ruamsuk J, Chaiprateep E. The study of customer’s knowledge and behavior in using antibiotics at community drug store in Pathum Thani Province. EAU Heritage Journal Science and Technology 2012; 6(2): 91-100.
Nirattisai N, Kampangkeaw N. The challenges of Thailand’s public healthcare system during COVID-19 pandemic. JMSD 2021; 6(3): 174-88.
Office of the Teacher Civil Service and Educational Personnel Commission, Office of the Permanent Secretary, Ministry of Education. Criteria for the workforce of government teachers and educational personnel in educational institutions under the Office of the Basic Education Commission [internet]. 2020 [cited 2023 Aug 5]. Available from: https://otepc.go.th/th/otepc06/news-otepc06/item/3238-23-3563.html
Prasertsuk S, Wattananamkul V. Drug use in social and cultural dimension of urban community. Isan J Pharm Sci 2011; 7(1): 52-61.
Preechagoon Y, Sangsong R. Pharmaceutical care in pediatrics. Srinagarind Med J 2006; 21(4): 359-365.
Public Health Ministerial Declaration No. 9 in 2020 on over the counter medicine. Royal Gazette No. 137, Part 91D special (Apr 20, 2020).
Reutzel TJ, Holtorff M. Community pharmacists’ awareness of and involvement with medications intended for use in primary and secondary schools. J Am Pharm Assoc 2005; 45: 179-184.
Sirisinsuk Y. School children's medicinal safety protection: lessons from abroad. Yawipak 2013; 5(19). 6-7.
Tongyoung P. Medicinal management system in school: Not difficult if cooperate. Yawipak 2013; 5(19). 3-5.
Uamsathit T, Chuayphen P. Ready-prepared offerings problem. NBJ 2019; 8(3): 75-85.
Yamane T. Statistics: an introductory analysis. 2nd ed. New York: Harper and Row; 1967.
Yimlamai A, Chanthapasa K. Medication management in the schools in Phrayuen District, Khonkaen Province. Isan J Pharm Sci 2016; 11(Suppl): 218-228.
Yoopan N, Pumtong S, Duangchan P. Drug management practice in school among personnel in Nakhon Nayok. Thai J Pharm Prac 2020; 12(2): 519-533.
