การพัฒนาร้านขายยาแผนปัจจุบันเฉพาะยาบรรจุเสร็จที่ไม่ใช่ยาอันตรายหรือยาควบคุมพิเศษ (ข.ย.2) สู่มาตรฐานตามหลักวิธีปฏิบัติทางเภสัชกรรมชุมชน (GPP) ในจังหวัดอุดรธานี
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
จากประกาศกระทรวงสาธารณสุข กำหนดวิธีปฏิบัติทางเภสัชกรรมชุมชน (GPP) ในร้านยา ข.ย. 2 ที่ทุกร้านต้องปฏิบัติตามและผ่านการประเมินในการต่ออายุใบอนุญาต เพื่อสำรวจสถานการณ์ความรู้ความเข้าใจของผู้ประกอบการและความพร้อมของร้านยา ข.ย. 2 ตามเกณฑ์ GPP รวมถึงผลการพัฒนาร้านขายยาตามแนวทางที่กำหนดขึ้นอย่างมีส่วนร่วม วิธีดําเนินการวิจัย: การวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วมของร้านยา ข.ย.2 ในจังหวัดอุดรธานีทั้งหมด 40 แห่ง โดยใช้วงจร PAOR ได้แก่ การวางแผน การปฏิบัติ การสังเกต และการสะท้อนผล เก็บข้อมูลความสอดคล้องแบบประเมินตนเองของผู้ประกอบการกับพนักงานเจ้าหน้าจากแบบประเมิน GPP ทั้งหมด 5 หมวด วิเคราะห์ข้อมูลโดยสถิติ Kappa เปรียบเทียบคะแนนเฉลี่ยก่อนและหลังการพัฒนาตามแนวทางที่กำหนดโดยสถิติ Paired T-test ทั้งนี้เก็บข้อมูลเชิงคุณภาพจากการประชุมกลุ่มกำหนดแนวทางร่วมกันที่ผ่านการตรวจสอบสามเส้าด้านข้อมูล วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ Content analysis ผลการศึกษา: สถานการณ์ความรู้ความเข้าใจของผู้ประกอบการร้านยา ข.ย.2 จากผลการประเมินตนเองกับพนักงานเจ้าหน้าที่มีความแตกต่างกัน โดยความสอดคล้องของแบบประเมินอยู่ในระดับพอใช้ถึงไม่สอดคล้องกัน ส่วนความพร้อมของร้านยาตามเกณฑ์ GPP พบว่า หมวด 3 บุคลากร มีความพร้อมมากที่สุด และหมวด 4 คุณภาพยา มีความพร้อมน้อยที่สุด ปัญหาส่วนมากที่พบ คือ ผู้ประกอบการมีความเข้าใจเกณฑ์การประเมินและกฎหมายด้านยาที่ไม่ถูกต้อง รวมถึงการเข้าถึงข้อมูลสารทนเทศที่จำเป็น กำหนดเป็นแนวทางพัฒนา ดังนี้ 1) การประชุมพัฒนาร้านยาตามเกณฑ์ GPP อย่างมีส่วนร่วม 2) สนับสนุนเอกสาร 3) จัดทำช่องทางให้คำปรึกษาทางไลน์ออฟฟิเชียล ทั้งนี้จากการประชุมกลุ่มผู้ประกอบการเห็นด้วยกับแนวทางพัฒนาที่เป็นมาตรฐานเดียวกันทั้งจังหวัด โดยสามารถดำเนินการให้ครบถ้วน ภายใน 2 เดือน ผลการพัฒนาพบว่าร้านยามีคะแนนเฉลี่ยในแต่ละหมวดและคะแนนเฉลี่ยรวม 5 หมวด เพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.05) สรุป: การพัฒนาร้านยาอย่างมีส่วนร่วมทุกขั้นตอน โดยการสร้างความเข้าใจ แลกเปลี่ยนความคิดเห็นซึ่งกันและกัน รวมทั้งให้คำปรึกษาอย่างใกล้ชิดผ่านระบบออนไลน์ ทำให้ร้านยา ข.ย.2 สามารถผ่านเกณฑ์ GPP สำเร็จทั้งหมด ทั้งนี้สามารถนำแนวทางพัฒนาในครั้งนี้ไปปรับใช้ตามบริบทในพื้นที่ต่างๆ อย่างมีประสิทธิภาพต่อไป
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
กรณีที่ใช้บางส่วนจากผลงานของผู้อื่น ผู้นิพนธ์ต้อง ยืนยันว่าได้รับการอนุญาต (permission) ให้ใช้ผลงานบางส่วนจากผู้นิพนธ์ต้นฉบับ (Original author) เรียบร้อยแล้ว และต้องแนบเอกสารหลักฐาน ว่าได้รับการอนุญาต (permission) ประกอบมาด้วย
เอกสารอ้างอิง
Chuntaravichit U. Development model to upgrade good pharmacy practice (GPP) standards in drug store Singburi. SHJ. 2020; 29: 119-28.
Dhanasilangkura W. Strategies in Strengthening Drugstores to Fulfill Good Pharmacy Practice in Udon Thani. TJPP. In press 2024.
Drug Act, B.E. 2510. Royal Gazette No. 84, Part 101 special (Oct 20, 1967).
Kemmis, S., & McTaggart, R. (1992) The Action Research Planner (3rd ed.). Geelong: Deakin University Press.
Medicines Regulation Division of Food and Drug Administration Thailand. Statistics of pharmaceutical business licenses 2022. [Online]. [cited 2023 March 10]. Available from: https://www.fda.moph.go.th/sites/drug/Shared%20Documents/Statistic/Licensee-20221223.pdf.
Notification of Food and Drug Administration on Criteria, methods and conditions for passing the assessment according to Good Pharmaceutical Practices regulation. B.E. 2016. Royal Gazette. No.133, Part 123D Special (May 27, 2016).
Notification of Food and Drug Administration on the renewal of a Drug license Narcotics drug in category 3 Psychotropic Substances in category 3 or 4 for using in 2023. (Sep 23, 2022).
Notification of the Ministry of Public Health on Determine the number of premises for selling Packaged modern medicines that are not Dangerous drugs or Specially Controlled Drugs in each province. B.E. 2005. Royal Gazette. No.122, Part 25D Special (Mar 23, 2005).
Notification of the Ministry of Public Health on places equipment and methods of community pharmacy in a place that sells packed modern medicines that are not dangerous drugs or specially controlled drugs according to the Drug Law, B.E. 2021. Royal Gazette. No.138, Part 281D Special (Nov 16, 2021).
Pasunon P. Evaluation of inter-rater reliability using Kappa statistics. Journal of Faculty of Applied Arts, King Mongkut’s University of Technology North Bangkok. 2015; 8: 2-20.
Public Health Ministerial Rule in 2013 on license application and licensing of modern drug selling. Royal Gazette No.130, Part 126A (Dec 27, 2013).
Sombutpoothon P, Reamrimmadun Y, Polnok A. Participatory action research on the empowerment of modern drugstores for packaged non-dangerous or non-specially controlled drugs in Chonburi. TJPP. 2023; 15(2): 347-359.
Sombutpoothon P. Factors on drug store with good pharmacy practice to abide the criterion of the quality pharmacy at Chonburi province [master thesis]. Pitsanulok: Naresuan University; 2021.
The Office of Community Pharmacy Accreditation Thailand. History of Community Pharmacy Development. [online] 2023 [cited Jul 7, 2023]. Available from: https://papc.pharmacycouncil.org/index.php?option=aboutus&subpage=history.
Thongyoung P, Komwuthikarn K. Development of drugstores to good pharmacy practice by participatory action research in Samutsongkhram Province. Thai Food and Drug Journal. 2018; 25: 39-48.
Wientong P, Chinwong D, Chinwong S, Vacharachaisurapol P, Dutjanuthat A, Supakul S. Readiness among community pharmacists in Chiang mai to comply with the ministerial declaration on licensing and requirements on premises, instruments and good pharmacy practice. TJPP. 2017; 9(1): 92-102.
