ประสบการณ์การรีวิวผลิตภัณฑ์สุขภาพของนิสิต/นักศึกษาเภสัชศาสตร์ในประเทศไทย

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสถานการณ์การรีวิวผลิตภัณฑ์สุขภาพของนิสิต/นักศึกษาเภสัชศาสตร์ประเทศไทย และประเมินความรู้ด้านกฎหมายและจรรยาบรรณวิชาชีพเภสัชกรรมของนิสิต/นักศึกษาเภสัชศาสตร์ประเทศไทย วิธีการศึกษา: การศึกษานี้เป็นการวิจัยเชิงสำรวจแบบตัดขวาง ผู้วิจัยเก็บข้อมูลตั้งแต่วันที่ 20 ธันวาคม พ.ศ. 2565 ถึง 28 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2566 ด้วยแบบสำรวจผ่านระบบออนไลน์โดยประชาสัมพันธ์การเข้าร่วมโครงการวิจัยโดยสมัครใจผ่านสโมสรนิสิต/นักศึกษาเภสัชศาสตร์ ประเทศไทย ประชากรในการศึกษา คือ นิสิต/นักศึกษาเภสัชศาสตร์ระดับปริญญาตรีทุกชั้นปีในประเทศไทย เครื่องมือที่ใช้คือแบบสำรวจ ประกอบไปด้วย 3 ส่วนได้แก่ ชั้นปี ประสบการณ์การรีวิวผลิตภัณฑ์สุขภาพและจริยธรรมส่วนบุคคล จำนวน 20 ข้อ ความรู้ด้านกฎหมายและจรรยาบรรณวิชาชีพ จำนวน 10 ข้อ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนาและการวิเคราะห์สหสัมพันธ์ ผลการศึกษา: ผลการศึกษาพบว่ากลุ่มตัวอย่างจำนวน 544 คน จาก 19 สถาบัน กลุ่มตัวอย่างจากชั้นปีที่ 2 เข้าร่วมการศึกษามากที่สุดคือ 147 คน (ร้อยละ 27.00) ผลการศึกษาพบว่ามีการรีวิวผลิตภัณฑ์สุขภาพของกลุ่มตัวอย่างจากมากไปน้อยดังนี้ การรีวิวเครื่องสำอาง การรีวิวผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร และการรีวิวผลิตภัณฑ์ยา (ร้อยละ 17.65, ร้อยละ 16.54 และร้อยละ 4.23 ตามลำดับ) คะแนนเฉลี่ยด้านความรู้ด้านกฎหมายและจรรยาบรรณวิชาชีพเภสัชกรรมเกี่ยวกับการรีวิวผลิตภัณฑ์สุขภาพพบว่าชั้นปีที่ 6 มีคะแนนสูงสุดคือ 8.40 ± 1.29 (ค่าเฉลี่ย ± ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน, คะแนนเต็ม 10 คะแนน) และพบแนวโน้มกลุ่มตัวอย่างมีค่าคะแนนเฉลี่ยความรู้เพิ่มมากขึ้นตามชั้นปีการศึกษา คะแนนความรู้ด้านกฎหมายและจรรยาบรรณวิชาชีพฯและประสบการณ์การรีวิวผลิตภัณฑ์สุขภาพสัมพันธ์กันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (R=0.566, p<0.001) สรุปผลการศึกษา: นักศึกษาเภสัชศาสตร์ส่วนใหญ่มีความรู้ด้านกฎหมายและจรรยาบรรณวิชาชีพเกี่ยวกับผลิตภัณฑ์สุขภาพ แต่ในชั้นปีต้นมีความรู้เฉลี่ยอยู่พียงระดับปานกลาง รวมทั้งเคยมีประสบการณ์การรีวิว หรือเห็นนิสิต/นักศึกษารีวิวผลิตภัณฑ์สุขภาพ ดังนั้นควรพัฒนาความรู้ด้านกฎหมายเกี่ยวกับการรีวิวผลิตภัณฑ์สุขภาพให้แก่นักศึกษาเภสัชศาสตร์ตั้งแต่ชั้นปีต้น