การศึกษาความชุกและปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการเกิดพิษต่อไตจากยาแวนโคมัยซิน

บทคัดย่อ

แวนโคมัยซินเป็นยาต้านจุลชีพที่มีช่วงการรักษาแคบและเกิดพิษต่อไต ทำให้เกิดภาวะไตวายเฉียบพลัน ส่งผลเพิ่มระยะเวลานอนรักษาตัวในโรงพยาบาลและอัตราการเสียชีวิต โรงพยาบาลมหาราชนครราชสีมามีแนวทางปฏิบัติในการสั่งใช้ยาและติดตามค่าทางห้องปฏิบัติการ แต่ยังพบรายงานการเกิดภาวะไตวายเฉียบพลัน จนต้องได้รับการบำบัดทดแทนไตอย่างต่อเนื่อง วัตถุประสงค์: ศึกษาความชุกของการเกิดพิษต่อไตจากยาแวนโคมัยซิน วัตถุประสงค์รอง ศึกษาปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการเกิดพิษต่อไต, การเกิดพิษต่อไตกับผลการรักษาทางคลินิกและการเสียชีวิตจากทุกสาเหตุในโรงพยาบาล วิธีดำเนินการวิจัย: การศึกษาเชิงพรรณนา เก็บข้อมูลจากเวชระเบียนย้อนหลัง ผู้ป่วยที่เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาล อายุ 18 ปีขึ้นไป ได้รับยาแวนโคมัยซินโดยการบริหารยาทางหลอดเลือดดำ และมีผลระดับยาในเลือดที่จุดต่ำสุด เมื่อระดับยาคงที่อย่างน้อย 1 ค่า ตั้งแต่ 1 มกราคม 2562 ถึง 31 ธันวาคม 2564 ผลการศึกษา: ผู้ป่วยในการศึกษา 250 ราย พบความชุกของการเกิดพิษต่อไตจากยาแวนโคมัยซิน ร้อยละ 29.2 ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการเกิดพิษต่อไตจากยาแวนโคมัยซิน ได้แก่ อายุ (AOR=1.04, 95%CI: 1.01, 1.08), โรคหัวใจล้มเหลว (AOR=32.71, 95%CI: 1.43, 746.97), ระยะเวลาที่ได้รับยาแวนโคมัยซินมากกว่า 14 วัน (AOR=9.37, 95%CI: 2.42, 36.24) และยาที่ได้รับร่วมกัน ได้แก่ โคลิสติน (AOR=7.32, 95%CI: 1.35, 39.62) และพิเพอราซิลลิน/ทาโซแบ็กแทม (AOR=20.27, 95%CI: 4.77, 86.24) หลังหยุดยาแวนโคมัยซินผู้ป่วยร้อยละ 92.9      การฟื้นตัวของไตอยู่ในภาวะฟื้นตัวและดีขึ้น กลุ่มที่เกิดพิษต่อไตเสียชีวิตในโรงพยาบาลมากกว่ากลุ่มที่ไม่เกิดพิษต่อไต (P<0.001)           สรุปอภิปราย: ความชุกของการเกิดพิษต่อไตจากยาแวนโคมัยซินสูงกว่าการศึกษาอื่น การใช้ยาแวนโคมัยซินในผู้ป่วยสูงอายุ มีโรคหัวใจล้มเหลวร่วม ต้องใช้ยาแวนโคมัยซินนานกว่า 14 วัน และได้รับยาโคลิสติน พิเพอราซิลลิน/ทาโซแบ็กแทมร่วม ควรติดตามการทำงานของไตอย่างใกล้ชิด เพื่อเฝ้าระวังการเกิดภาวะไตวายเฉียบพลัน