การรับรู้ ทัศนคติ และประสบการณ์ต่อการให้บริการเภสัชกรรมทางไกลของเภสัชกรชุมชน : งานวิจัยเชิงคุณภาพ

บทคัดย่อ

การให้บริการเภสัชกรรมทางไกล เป็นรูปแบบใหม่ของการให้บริบาลทางเภสัชกรรม โดยผู้ประกอบวิชาชีพเภสัชกรรมสามารถสื่อสารกับผู้ป่วยหรือผู้รับบริการได้ด้วยเทคโนโลยีการสื่อสาร การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการรับรู้ ทัศนคติ และประสบการณ์ต่อการให้บริการเภสัชกรรมทางไกลของเภสัชกรชุมชน วิธีดำเนินการวิจัย: การศึกษานี้เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพ ซึ่งมีผู้ให้ข้อมูลคือเภสัชกรชุมชนผู้ปฏิบัติงานในร้านยาแผนปัจจุบันทุกภูมิภาคทั่วประเทศไทยจำนวน 24 คน เก็บข้อมูลด้วยการสนทนากลุ่มออนไลน์จำนวน 3 กลุ่ม ๆ ละ 7 – 9 คน และวิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิเคราะห์เนื้อหา ผลการวิจัย: เภสัชกรชุมชน 24 คน เป็นเพศหญิง 13 คน (ร้อยละ 54.17) มีอายุเฉลี่ย 30.65 ± 3.71 ปี ส่วนใหญ่เป็นเจ้าของกิจการ 16 คน (ร้อยละ 66.67) โดยสามารถจำแนกได้เป็น 2 กลุ่ม คือ กลุ่มที่ให้บริการเภสัชกรรมทางไกลตามมาตรฐานและขั้นตอนของสภาเภสัชกรรมได้บางส่วน (Partly-telepharmacy) และเต็มรูปแบบ (Full-telepharmacy) ทั้ง 2 กลุ่มมีการรับรู้มาตรฐานและขั้นตอนการให้บริการเภสัชกรรมทางไกลที่ต่างกัน กลุ่ม Partly-telepharmacy รับรู้ว่า ข้อกำหนดดังกล่าวเป็นเพียงแนวทางในการให้บริการ แต่ไม่เป็นข้อบังคับใช้ อีกทั้งยังมีทัศนคติต่อข้อกำหนดของสภาเภสัชกรรมว่ามีความซับซ้อน ขณะที่กลุ่ม Full-telepharmacy รับรู้ถึงความสำคัญ และมีทัศนคติที่ดีต่อการปฏิบัติข้อกำหนดของสภาเภสัชกรรมเพื่อทำให้เกิดความปลอดภัยแก่ผู้รับบริการ ในด้านประสบการณ์ ทั้ง 2 กลุ่มให้บริการเภสัชกรรมทางไกลในขอบข่ายที่ใกล้เคียงกัน ได้แก่ การซักประวัติ และการส่งมอบยา ตลอดจนการให้บริการที่เกี่ยวเนื่องกับโควิด-19 และการเลิกบุหรี่ แต่มีขั้นตอนการให้บริการที่ต่างกัน กลุ่ม Partly-telepharmacy มีข้อจำกัดในขั้นตอนการขึ้นทะเบียนผู้ป่วยและการบันทึกเสียงหรือวิดีโอขณะให้บริการ เพราะขาดเทคโนโลยีที่เหมาะสม สรุปผลการวิจัย: เภสัชกรทั้ง 2 กลุ่มมีการรับรู้มาตรฐานและขั้นตอนการให้บริการเภสัชกรรมทางไกลที่ต่างกัน กลุ่ม Partly-telepharmacy มีการรับรู้ว่าข้อกำหนดดังกล่าวเป็นเพียงแนวทางในการให้บริการ แต่ไม่เป็นข้อบังคับใช้ และมีทัศนคติต่อข้อกำหนดของสภาเภสัชกรรมว่ามีความซับซ้อน ขณะที่กลุ่ม Full-telepharmacy มีการรับรู้และทัศนคติที่ดีต่อข้อกำหนดของสภาเภสัชกรรม ส่งผลให้ทั้งสองกลุ่มมีประสบการณ์การให้บริการเภสัชกรรมทางไกลที่ต่างกัน