อุบัติการณ์การเกิดอาการไม่พึงประสงค์จากการใช้ยากลุ่มยับยั้งอิมมูนเช็คพอยต์ในผู้ป่วยมะเร็ง ณ โรงพยาบาลมหาวิทยาลัยแห่งหนึ่ง

บทคัดย่อ

ปัจจุบันการยาในกลุ่มยับยั้งอิมมูนเช็คพอยต์ (immune checkpoint inhibitors; ICIs) ได้รับการยอมรับว่ามีประสิทธิภาพในการรักษาโรคมะเร็ง แต่อย่างไรก็ตามการใช้ยากลุ่มดังกล่าวก็มีรายงานการเกิดอาการไม่พึงค์ประสงค์ที่ส่งผลต่อการรักษาและคุณภาพชีวิตของผู้ป่วยอย่างต่อเนื่องการศึกษามีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาอุบัติการณ์ของการเกิดอาการไม่พึงประสงค์ (immune-related adverse events; irAE) จากการใช้ยาในกลุ่ม ICIs ที่เกิดขึ้น ณ โรงพยาบาลมหาราชนครเชียงใหม่ วิธีการดำเนินการวิจัย: การศึกษานี้ดำเนินการในรูปแบบติดตามข้อมูลผู้ป่วยย้อนหลังจากเวชระเบียนของผู้ป่วยมะเร็งที่ใช้ยากลุ่ม ICIs ในระหว่างเดือนมกราคม 2557 ถึงเดือนตุลาคม 2562 โดยใช้สถิติเชิงพรรณณา การวิจัยนี้วิเคราะห์ข้อมูลทางสถิติโดยใช้โปรแกรม STATA^® version 16.1 (StataCrop LP, College Station, Tx, USA) ผลการศึกษา: การศึกษานี้มีผู้กลุ่มตัวอย่างตามเกณฑ์คัดเข้าจำนวน 40 ราย ส่วนใหญ่เป็นเพศชาย (ร้อยละ 55) อายุเฉลี่ย 63.6 ± 11.7 ปี ส่วนใหญ่ได้รับการวินิจฉัยว่าเป็น non-small cell lung cancer และ Hepatocellular carcinoma (ร้อยละ 42.5 และ 27.5 ตามลำดับ) และผู้ป่วยส่วนใหญ่ได้รับยา Nivolumab ร้อยละ 57.5 มัธยฐานของการติดตามผู้ป่วยที่ได้รับการรักษาด้วยยาในกลุ่ม ICIs  เท่ากับ 56 วัน โดยจะพบว่าอุบัติการณ์ของการเกิด irAE ของผู้ป่วยที่ได้รับยาในกลุ่ม ICIs ทั้งสิ้น 26 คน (ร้อยละ 65) โดยผู้ป่วยจำนวน 12 คน (ร้อยละ 30) เกิด irAE มากกว่า 1 เหตุการณ์ และส่วนใหญ่ (ร้อยละ 60) มีระดับความรุนแรงเท่ากับ 1-2 สำหรับอาการไม่พึงประสงค์ที่พบได้มากในการศึกษานี้ 3 อันดับแรก คือ  ตับอักเสบ (ร้อยละ 22.5) ไอ (ร้อยละ 17.5) และ หายใจลำบาก (ร้อยละ 17.5)    สรุปอภิปราย: การศึกษาวิจัยนี้ทำให้ทราบอุบัติการณ์ของ irAEs ที่เกิดจากการใช้ยากลุ่ม ICIs ถึงร้อยละ 65 และเป็นอาการในกลุ่มของระบบทางเดินอาหารโดยเฉพาะภาวะตับอักเสบและระบบทางเดินหายใจเป็นส่วนใหญ่ซึ่งบุคลากรทางการแพทย์สามารถนำข้อมูลจากวิจัยนี้ไปเป็นข้อมูลประกอบการตัดสินใจในการวางแผนการรักษาผู้ป่วยและติดตามอาการไม่พึงประสงค์ รวมทั้งเป็นข้อมูลให้แก่ผู้ป่วยในการเฝ้าระวังและปฏิบัติตัวเมื่อเกิดอาการไม่พึงประสงค์ขึ้น