การเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของการฝึกปฏิบัติงานบริการสารสนเทศทางยา แบบออนไลน์กับฝึกในสถานที่จริง ของนิสิตเภสัชศาสตร์

บทคัดย่อ

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของการฝึกปฏิบัติงานบริการสารสนเทศทางยาแบบออนไลน์กับในสถานที่จริงของนิสิตเภสัชศาสตร์ วิธีดำเนินการวิจัย กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ นิสิตชั้นปีที่ 6 คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยพะเยาที่เข้ารับการฝึกปฏิบัติงานบริการสารสนเทศทางยาวิชาในสถานที่จริง ปีการศึกษา 2562 จำนวน 76 คน และฝึกปฏิบัติงานแบบออนไลน์         ปีการศึกษา 2563 จำนวน 64 คน เครื่องมือที่ใช้ในการรวบรวมข้อมูล ได้แก่  แบบบันทึกรูปแบบการฝึกปฏิบัติงาน คะแนนรวมการฝึกปฏิบัติงาน และจำนวนกิจกรรมในการฝึกปฏิบัติงาน สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ สถิติค่าเฉลี่ย (Mean) และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (Standard deviation) การทดสอบค่าที  (t-test for independent) ผลการวิจัย คะแนนรวมเฉลี่ยของนิสิตที่ฝึกปฏิบัติงานออนไลน์ มีคะแนนสูงมากกว่ากลุ่มที่ฝึกปฏิบัติงานในสถานที่จริงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (63.76+4.92 และ 59.45+7.78 ตามลำดับ (คะแนนเต็ม 70 คะแนน) p<0.01) คะแนนทักษะและความสามารถของนิสิตที่ฝึกปฏิบัติงานออนไลน์มีคะแนนสูงมากกว่ากลุ่มที่ฝึกปฏิบัติงานในสถานที่จริงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (36.68+3.05 และ 33.95+4.9 ตามลำดับ (คะแนนเต็ม 40 คะแนน) p<0.01) โดยการฝึกปฏิบัติงานในสถานที่จริงสามารถจัดให้นิสิตทุกคนฝึกได้ครบทุกกิจกรรม ยกเว้น  2 กิจกรรม ได้แก่ กิจกรรมประเมินการใช้ยา และกิจกรรมป้องกัน/แก้ไข และรายงานอาการไม่พึงประสงค์จากการใช้ผลิตภัณฑ์สุขภาพ ส่วนการฝึกปฏิบัติงานออนไลน์มีเพียงกิจกรรมเดียวที่จัดให้นิสิตทุกคนได้ฝึก คือ การตอบคำถามหรือให้ข้อมูลทางยา สรุปผล การฝึกปฏิบัติงานบริการสารสนเทศทางยาโดยการฝึกปฏิบัติงานออนไลน์มีผลคะแนนรวมและคะแนนทักษะการฝึกปฏิบัติงานสูงกว่าการฝึกปฏิบัติงานในสถานที่จริง แต่อย่างไรก็ตามนิสิตที่ฝึกปฏิบัติงานในสถานที่จริงได้ทำกิจกรรมครบตามเกณฑ์มากกว่านิสิตที่ฝึกปฏิบัติงานออนไลน์ ซึ่งอาจจะเกิดจากข้อจำกัดเรื่องกรณีศึกษาผู้ป่วยและข้อมูลการสั่งใช้ยา ดังนั้นหากต้องมีการจัดการฝึกปฏิบัติงานสารสนเทศทางยาแบบออนไลน์ จำเป็นต้องหากรณีศึกษาผู้ป่วยและข้อมูลการสั่งใช้ยา เพื่อให้นิสิตได้ฝึกปฏิบัติงานครบทุกกิจกรรมตามเกณฑ์ที่กำหนด