ผลของการมีเภสัชกรร่วมในโปรแกรมการเปลี่ยนแปลงและชี้นำการใช้ยาต้านจุลชีพกลุ่ม Carbapenems ต่อความเหมาะสมในการสั่งใช้ยา

บทคัดย่อ

Antimicrobial Stewardship Program (ASP) เป็นกระบวนการที่นำมาปฏิบัติเพื่อแก้ไขปัญหาเชื้อดื้อยาต้านจุลชีพ โดยผสาน ความรู้เภสัชบำบัดโรคติดเชื้อ งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของการมีเภสัชกรร่วมในโปรแกรมการเปลี่ยนแปลง และชี้นำ การใช้ยาต้านจุลชีพต่อความเหมาะสมในการสั่งใช้ยา ปริมาณการใช้ยาต้านจุลชีพกลุ่ม carbapenems และวัดผลลัพธ์ทางคลินิก วิธีดำเนินการวิจัย: ศึกษาข้อมูลย้อนหลังเวชระเบียนผู้ป่วยในที่ได้ยากลุ่ม carbapenems (ได้แก่ ertapenem, meropenem และ imipenem) ณ โรงพยาบาลวารินชำราบ ระหว่างเดือน เม.ย. 63 ถึง มี.ค. 64 แบ่งเป็นสองช่วงเวลาได้แก่ ช่วงที่ไม่มีเภสัชกรร่วมงาน ASP (เม.ย. 63 – ก.ย. 63) และช่วงที่มีเภสัชกรร่วมงาน ASP (ต.ค. 63 – มี.ค. 64) ประเมินผลโดยเปรียบเทียบความแตกต่าง ด้านความเหมาะสมในการสั่งยา และปริมาณการใช้ยาในรูปแบบขนาดยากําหนด และระยะเวลาในการรักษาต่อ 1,000 วันนอน ผลการวิจัย: ผู้ป่วยคัดเข้าร่วม 485 คน แบ่งเป็นกลุ่มที่ไม่มีเภสัชกรร่วมงาน ASP 269 คน และกลุ่มที่มีเภสัชกรร่วมงาน ASP 216 คน พบว่ากลุ่มที่มีเภสัชกรมีความเหมาะสมในการสั่งใช้ยาด้านข้อบ่งใช้เพิ่มขึ้นจากร้อยละ 92.9 เป็น 98.2 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value = 0.007) ด้านขนาดยาเพิ่มขึ้นจากร้อยละ 77 เป็น 80.4 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value = 0.002) ด้านปริมาณการใช้ยาต้านจุลชีพคำนวณในรูป Defined Daily Dose/1,000 วันนอน และผลลัพธ์ ด้านปริมาณการใช้ยา ต้านจุลชีพ คำนวณในรูป Days of Therapy/1,000 วันนอน พบว่าไม่มีความแตกต่างกันทั้งก่อนและหลังกระบวนการ ASP แต่มีแนวโน้มลดลง สรุปผลการวิจัย: การมีเภสัชกรบริบาลผู้ป่วยในร่วมกระบวนการ ASP ทำให้การสั่งใช้ยาเหมาะสมตามข้อบ่งใช้และขนาดยามากขึ้น ผู้ป่วยที่เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลวารินชำราบได้รับประโยชน์สูงสุดในการรักษาด้วยยาปฏิชีวนะกลุ่ม carbapenems ด้วยข้อบ่งใช้และขนาดยาที่เหมาะสม ขณะเดียวกันปริมาณการใช้ยาก็มีแนวโน้มที่จะสามารถลดปริมาณการใช้ยาลงได้ อย่างไรก็ตามการเปลี่ยนแปลงอัตราการเสียชีวิต ยังไม่สามารถสรุปได้อย่างชัดเจน จึงจำเป็นต้องมีการศึกษาเพิ่มเติมในอนาคต