ผลของการใช้ระบบแจ้งเตือนทางคลินิกด้วยคอมพิวเตอร์ต่อการสั่งใช้ยากลุ่ม NSAIDs ในผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังระยะที่ 3 ถึง 5 ณ โรงพยาบาลชุมชนแห่งหนึ่ง

บทคัดย่อ

โรคไตเรื้อรัง เป็นปัญหาสาธารณสุขที่สำคัญทั่วโลก ในประเทศไทยนับเป็นปัญหาเร่งด่วนที่เกิดขึ้นทั้งในสถานพยาบาลและชุมชน มาตรการหนึ่งเพื่อแก้ไขปัญหาคือ การส่งเสริมการใช้ยาอย่างสมเหตุผล (Rational Drug Use Hospital หรือ RDU hospital) ซึ่งมุ่งหวังให้บุคลากรทางการแพทย์และผู้มารับบริการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้ยาจนนำไปสู่การใช้ยาอย่างสมเหตุผล วัตถุประสงค์: 1) เพื่อศึกษาประสิทธิภาพของระบบการแจ้งเตือนผ่าน Pop-Up แจ้งเตือนในสหวิชาชีพในการตระหนักต่อผลของยาต่อระดับของไตวายของผู้ป่วย 2) เพื่อประเมินปัจจัยที่สำคัญต่อการสั่งใช้ยาต้านการอักเสบที่ไม่ใช่สเตียรอยด์ (Non-Steroidal Anti-inflammatory Drugs; NSAIDs) เชิงปริมาณและคุณภาพของผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังของทั้งผู้ป่วยในและผู้ป่วยนอกผ่านระบบ HOSxP ของโรงพยาบาลชุมชนแห่งหนึ่ง จากการศึกษาผลของการใช้ระบบแจ้งเตือนทางคลินิกด้วยคอมพิวเตอร์ (Computerized Clinical Decision Support System : CCDSS) กรณี NSAIDs และผู้ป่วยไตวายระยะที่ 3-5 ในโรงพยาบาลชุมชนแห่งหนึ่ง วิธีการศึกษา: รูปแบบการวิจัยแบบพรรณนา โดยรวบรวมข้อมูลจากฐานข้อมูลของโรงพยาบาล เก็บข้อมูลปี พ.ศ. 2558-2563 ในกลุ่มตัวอย่าง จำนวน 248 ราย และ Focus Group ในแพทย์ 5 ราย           ผลการศึกษา: ปัจจัยที่ส่งผลต่อการสั่งใช้ยา NSAIDs ในผู้ป่วยไตวายเรื้อรังระยะที่ 3-5 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ได้แก่ ระยะความรุนแรงของโรควายไตเรื้อรังในระยะที่ 3-5 อายุของผู้ป่วย การสั่งใช้ NSAIDs ของผู้ป่วยใน กับความถี่การสั่งใช้ยา NSAIDs โดยพบว่า หลังจากมีระบบแจ้งเตือนฯความถี่ของการสั่งใช้ยา NSAIDs หอผู้ป่วยในลดลงจากร้อยละ 32.37 เหลือ ร้อยละ 3.37 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ p-value<0.001(OR=5.8124 95%CI 2.8771 - 11.7426 p-value<0.001) การประเมินระบบแจ้งเตือนฯมีปัจจัยที่สำคัญสูง ได้แก่ อายุ 66-77 ปี และผู้ป่วยใน อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ p-value <0.001 การสัมภาษณ์เชิงลึก แพทย์มีความตระหนักต่อการสั่งใช้ยา NSAIDs ในผู้ป่วยไตวายเรื้อรังระยะที่ 3-5 สรุป: ผลการศึกษานี้แสดงให้เห็นว่าการแจ้งเตือนการใช้ NSAIDs ในผู้ป่วยไตวายเรื้อรังระยะที่ 3-5 ผ่าน Pop-up มีผลทำให้ลดการสั่งใช้ยาได้อย่างมีประสิทธิภาพ สำหรับผู้ป่วยในและผู้สูงอายุเป็นปัจจัยสำคัญที่ส่งผลต่อการประเมินการสั่งใช้ยา