ผลของการให้ความรู้แบบมีปฏิสัมพันธ์โดยเภสัชกรผ่านแอปพลิเคชันไลน์ต่อผลลัพธ์ทางคลินิกในผู้ป่วยโรคเบาหวาน

บทคัดย่อ

ในปัจจุบันมีการใช้แอปพลิเคชันไลน์ของโทรศัพท์เคลื่อนที่กันอย่างแพร่หลาย หลายงานวิจัยในอดีตมีการใช้แอปพลิเคชันในการแทรกแซงแก่ผู้ป่วยโรคเบาหวาน แต่ยังไม่พบงานวิจัยที่มีการใช้แอปพลิเคชันไลน์ในการแทรกแซงแก่ผู้ป่วยโรคเบาหวานแทนบุคลากรทางการแพทย์ที่โรงพยาบาล ดังเช่นเภสัชกร โดยไม่มีการให้ข้อมูลเพิ่มเติมแก่ผู้ป่วยที่โรงพยาบาลอีก วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาผลของการแทรกแซงโดยเภสัชกรผ่านแอปพลิเคชันไลน์ในผู้ป่วยโรคเบาหวานต่อผลลัพธ์ทางคลินิก ความรู้เกี่ยวกับโรคเบาหวาน และความร่วมมือในการใช้ยา วิธีดำเนินการวิจัย: รูปแบบการศึกษาเป็นเชิงทดลองแบบสุ่มและมีกลุ่มควบคุม (randomized controlled trial) ตัวอย่าง คือ ผู้ป่วยที่มารับการรักษาในคลินิกโรคเบาหวานผู้ป่วยนอก โรงพยาบาลชุมชนแห่งหนึ่งในจังหวัดนครศรีธรรมราช จำนวน 180 คน และสุ่มแบ่งผู้ป่วยออกเป็น 2 กลุ่ม คือ กลุ่มศึกษา (จำนวน 90 คน) และกลุ่มควบคุม (จำนวน 90 คน) กลุ่มศึกษาได้รับความรู้เกี่ยวกับโรคเบาหวานผ่านแอปพลิเคชันไลน์ของโทรศัพท์เคลื่อนที่สัปดาห์ละ 1 ครั้ง เป็นระยะเวลา 6 เดือน โดยไม่มีการให้ความรู้แก่ผู้ป่วยที่โรงพยาบาลเพิ่มเติม และเมื่อมีปัญหาสามารถติดต่อกับเภสัชกรได้โดยผ่านแอปพลิเคชันดังกล่าว ส่วนกลุ่มควบคุมได้รับการบริการจากโรงพยาบาลตามปกติ ซึ่งทั้งสองกลุ่มได้รับคู่มือในการดูแลตนเองสำหรับผู้ป่วยโรคเบาหวาน ผลการวิจัย: เมื่อสิ้นสุดการศึกษา กลุ่มศึกษามีระดับน้ำตาลในเลือดชนิด glycosylated hemoglobin (HbA_1c) และ fasting plasma glucose (FPG) น้อยกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญ (HbA_1c = 7.59 + 1.21% และ 8.20 + 1.42% ตามลำดับ; P = 0.003 และค่า FPG = 141.02 + 25.13 mg/dLและ 163.27 + 47.32 mg/dL ตามลำดับ; P < 0.001) แต่มีระดับไขมันในเลือดและความดันเลือดไม่แตกต่างจากกลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญ (P > 0.05) ส่วนคะแนนความรู้เกี่ยวกับโรคเบาหวานและความร่วมมือในการใช้ยาของกลุ่มศึกษามากกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญ (P < 0.001 และ P = 0.003 ตามลำดับ) สรุป: การแทรกแซงโดยเภสัชกรผ่านแอปพลิเคชันไลน์ ทำให้ผู้ป่วยโรคเบาหวานควบคุมระดับน้ำตาลได้ดีขึ้น รวมทั้งเพิ่มความรู้เกี่ยวกับโรคเบาหวานและความร่วมมือในการใช้ยาได้