ผลลัพธ์ทางคลินิกและมูลค่าการประหยัดจากการบริบาลทางเภสัชกรรมในผู้ป่วยมะเร็งโดยเภสัชกร

Main Article Content

ปกรณ์ วรสินธุ์
จินตนา ตั้งสิชฌนกุล
เลืองยศ ทองเที่ยง
สุภัสร์ สุบงกช

บทคัดย่อ

ปัจจุบันเป็นที่ยอมรับถึงบทบาทของเภสัชกรในฐานะบุคลากรสหวิชาชีพที่ให้การบริบาลทางเภสัชกรรมด้านยาเคมีบำบัด        แก่ผู้ป่วยโรคมะเร็ง ส่งผลให้การรักษามีสัมฤทธิ์ ลดปัญหาด้านยา และทำให้เกิดมูลค่าการประหยัดได้ งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลลัพธ์ทางคลินิกและมูลค่าการประหยัดจากการให้บริบาลเภสัชกรรมของเภสัชกรหน่วยบริการเตรียมยาเคมีบำบัดเป็นระยะเวลา 1 ปี  วิธีวิจัย: การศึกษาย้อนหลังจากแฟ้มประวัติหรือฐานข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์ของผู้ป่วยมะเร็งที่เข้ารับยาเคมีบำบัด ณ อาคารรังสีรักษาและเคมีบำบัด โรงพยาบาลขอนแก่น ตั้งแต่วันที่ 1 พฤษภาคม พ.ศ. 2563 ถึงวันที่ 30 เมษายน พ.ศ. 2564 โดยวิเคราะห์ข้อมูลต่อไปนี้ ได้แก่ ข้อมูลทั่วไปของผู้ป่วย ปัญหาด้านยา ผลลัพธ์จากการแก้ไขปัญหาด้านยาของเภสัชกรหน่วยบริการเคมีบำบัด รวมทั้งวิเคราะห์มูลค่าการประหยัดจากความคลาดเคลื่อนที่ป้องกันได้ ผลการวิจัย: ในรอบ 1 ปี หน่วยบริการเคมีบำบัดเตรียมยาเคมีบำบัด 56,858 รายการ จากใบสั่งเตรียมยาเคมีบัดทั้งหมด 11,129 ใบสั่ง พบปัญหาด้านยาจากผู้ป่วย 138 ราย ส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง (ร้อยละ 63) อายุเฉลี่ย 55.8 ±12.9 ปี โรคมะเร็งที่พบมากที่สุดคือมะเร็งเต้านม 25 ราย (ร้อยละ 18.1) เภสัชกรแก้ไขปัญหาด้านยาทั้งหมด 150 ครั้ง ประกอบด้วย ความคลาดเคลื่อนทางยา 126 ครั้ง (ร้อยละ 84) และอาการไม่พึงประสงค์ 24 ครั้ง (ร้อยละ 16) โดย ความคลาดเคลื่อนทางยาส่วนใหญ่เกิดจากการเขียนใบสั่งยาด้วยลายมือไม่ชัดเจน  (76 ครั้ง, ร้อยละ 50.7) ส่วนอาการไม่พึงประสงค์จากฤทธิ์ข้างเคียงทางเภสัชวิทยาของยาเคมีบำบัดที่เกิดขึ้น ได้แก่ คลื่นไส้และอาเจียน (6 ครั้ง, ร้อยละ 4) ผมร่วง (4 ครั้ง, ร้อยละ 2.7)  ตามลำดับ การแก้ไขปัญหาด้านยาของเภสัชกรส่วนใหญ่ (142 ครั้ง, ร้อยละ 94.7) ได้รับการยอมรับจากทีมรักษา คำแนะนำของเภสัชกรทำให้ผู้ป่วยได้รับยาเคมีบำบัดถูกต้องเหมาะสมป้องกันและลดความรุนแรงของอาการไม่พึงประสงค์ได้ นอกจากนั้นเภสัชกรสามารถป้องกันการเตรียมยาเคมีบำบัดที่เกิดความคลาดเคลื่อนคิดเป็นมูลค่าประหยัด 164,538 บาท สรุป: เภสัชกรที่หน่วยเตรียมยาเคมีบำบัดมีส่วนช่วยในการบริบาลทางเภสัชกรรม โดยมีบทบาทป้องกันความคลาดเคลื่อนทางยาและทำให้เกิดมูลค่าประหยัดจากการเตรียมยาเคมีบำบัดที่ไม่เหมาะสม

Article Details

ประเภทบทความ
เภสัชกรรมปฏิบัติ (Pharmaceutical Practice)

เอกสารอ้างอิง

American Society of Hospital Pharmacists. ASHP Guidelines on Preventing Medication Errors with Chemotherapy and Biotherapy. Am J Hosp Pharm. 2015; 72:e6-35.

Ashokkumar R, Srinivasamurthy S, Kelly JJ, Howard SC, Parasuraman S, Uppugunduri CS. Frequency of chemotherapy medication errors: A systematic review. J Pharmacol Pharmacother. 2018; 9:86-91

Choorassamee J. Medication Errors and Adverse Drug Events in Patients Receiving Antineoplastic Agents. ThaiJ Pharm Practice. 2019; 4(11): 743-53. (in Thai)

Han JM, Ah YM, Suh SY, Jung SH, Hahn HJ, Im SA, et al. Clinical and economic impact of pharmacists’ intervention in a large volume chemotherapy preparation unit. Int J Clin Pharm. 2016; 38(5): 1124–32.

Meisenberg BR, Wright RR, Brady-Copertino CJ. Reduction in chemotherapy order errors with computerized physician order entry. J Oncol Pract. 2014; 10(1):5–9.

Munro L, Myers G, Gould O, LeBlanc M. Clinical pharmacy services in an ambulatory oncology clinic: Patient perception and satisfaction. J Oncol Pharm Pract. 2020.

National Cancer Institute. Chemotherapy to Treat Cancer [online].2015 [cited 2021 April 8]. Available from: https://www.cancer.gov/about-cancer/treatment/types/chemotherapy.

National Coordinating Council for Medication Error Reporting and Prevention. [Online].2021 [cited 2021 April 8]. Available from: https://www.nccmerp.org/about-medication-errors.

Pharmaceutical Care Network Europe. DRP-classification V9. https://www.pcne.org/upload/files/411_20200504_Final_Report_online_validation_PCNE_classification.pdf. Online]. 2020 [cited 2021 April 8].

Vantard N, Ranchon F, Schwiertz V, Gourc C, Gauthier N, Guedat MG, et al. EPICC study: Evaluation of pharmaceutical intervention in cancer care. J Clin Pharm Ther. 2015; 40(2): 196–203.

Von Laue NC, Schwappach DL, Koeck CM. The epidemiology of medical errors: a review of the literature. Wien KlinWochenschr. 2003; 115(10): 318–25.

Wangkiratikant S, Chucherd P, Hosutisima M, Chaiyapak R. Active role of pharmaceutical care for oncology patients. MJSSBH. 2015; 30(2): 121-133. (in Thai)

WHO. Drug and Therapeutics Committee Training Course.https://www.who.int/medicines/technical_briefing/tbs/04-PG_Dug-Safety_final-08.pdf. Accessed April 10, 2020 [cited 2021 April 8].

Wong SW, Gray ES. Clinical pharmacy services in oncology clinics. J Oncol Pharm Pract. 1999; 5(1): 49–54.