การยับยั้งการเจริญของแบคทีเรียก่อโรคในระบบทางเดินอาหารและฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ ของโพรพอลิส นมผึ้ง และฟ้าทะลายโจร

บทคัดย่อ

บทนำ : แบคทีเรียก่อโรคในระบบทางเดินอาหารเมื่อปนเปื้อนในอาหารก่อให้เกิดอาการท้องร่วง คลื่นไส้ อาเจียน ลำไส้อักเสบ การใช้ยา สังเคราะห์ในการรักษาโรคอาจทำให้เกิดเชื้อที่ดื้อต่อยาด้านจุลชีพ ดังนั้นการนำสารสกัดจากธรรมชาติมาใช้ในการรักษาโรคติดเชื้อจาก แบคทีเรียก่อโรคในระบบทางเดินอาหาร จึงเป็นอีกทางเลือกหนึ่งในการรักษาโรค วัสดุและวิธีการ : การวิจัยครั้งนี้ทำการศึกษาการยับยั้ง แบคทีเรียที่ก่อโรคบริเวณระบบทางเดินอาหาร และการต้านอนุมูลอิสระของสารสกัดโพรพอลิส นมผึ้ง และสารสกัดสมุนไพรฟ้าทะลายโจร โดยทดสอบผลยับยั้งต่อแบททีเรียได้แก่ Escherichia coli, Proteus valgalis, Klebsella pneumoniae, Salmonella typhi, Shigella flexneri, Enterobacter aerogenes และ Pseudomonas aeroginosa ส่วนการต้านอนุมูลอิสระทดสอบโดยวิธี ABTS radical cation decolorization ผลการศึกษา : สารสกัดสมุนไพรฟ้าทะลายโจรสามารถทำลายเชื้อ Sal. typhi, Shi.flexneri, Ent. aerogenes, p. vulgalis, Ps. aeruginosa และ E. coli ได้ดีโดยมีค่าความเข้มข้นต่ำสุดที่สามารถฆ่าเชื้อแบคทีเรีย (MBC) เท่ากับ 125 มิลลิกรัมต่อมิลลิลิตร ส่วน สารสกัดโพรพอลิสมีผลการยับยั้งเชื้อ Shi. flexneri สูงที่สุดโดยมีค่า MBC เท่ากับ 31.25 มิลลิกรัมต่อมิลลิลิตร นมผึ้งสามารถฆ่าเชื้อ Shi. flexneri, K. Pneumonia และ Ent. aerogenes ได้ดีที่สุดโดยมีค่า MBC เท่ากับ 31.25 มิลลิกรัมต่อมิลลิลิตร เมื่อผสมสารทดสอบพบว่า สารผสมสามารถยับยั้งการเจริญของเชื้อได้ทุกชนิด สารสกัดฟ้าทะลายโจรผสมโพรพอลิสยับยั้ง Ps. aeruginosa ได้ดีที่สุด สารสกัดฟ้า ทะลายโจรผสมนมผึ้ง สามารถยับยั้งเชื้อ Ps. aeruginosa และ E.coli ได้ดีที่สุด นมผึ้งผสมกับสารสกัดโพรพอลิส สารสกัดฟ้าทะลายโจร ผสมกับโพรพอลิสและนมผึ้งมีค่า MBC เท่ากันเมื่อทดสอบกับเชื้อแบคทีเรียทุกชนิด ส่าหรับการทดสอบฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระด้วยวิธี ABTS radical cation decolorization assay พบว่า โพรพอลิส มีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระมากที่สุด รองมาคือ ฟ้าทะลายโจรและนมผึ้งโดยมีค่า Trolox equivalent เท่ากับ 13.41+ 2.02, 5.14 ± 0.60 and 1.03 ± 0.13 mg/g ของสารสกัดตามลำดับ สรุปผล : สารสกัดสมุนไพรฟ้า ทะลายโจรเมื่อนำมาทดสอบกับแบคทีเรียก่อโรคบริเวณระบบทางเดินอาหาร พบว่าสารสกัดสามารถยับยั้งการเจริญของเชื้อได้ทุกชนิด โดยมีค่าMBC ในช่วง 125-250 มิลลิกรัมต่อมิลลิลิตร ส่วนโพรพอลิสสามารถยับยั้งเชื้อ Shi. flexneri ได้ดีที่สุด โดยมีค่า MBC เท่ากับ 31.25 มิลลิกรัมต่อมิลลิลิตร และนมผึ้งสามารถยับยั้งเชื้อ Shi. flexneri, K. pneumonia และ Ent. aerogenes ได้ดีที่สุด มีค่าMBC เท่ากับ 31.25 มิลลิกรัมต่อมิลลิลิตร เมื่อนำสารทดสอบมาผสมพบว่ามีฤทธิ์ในการยับยั้งเชื้อแบคทีเรียดีกว่าการใช้สารทดสอบที่แยกชนิดทดสอบ สำหรับการทดสอบฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระด้วยวิธี ABTS radical cation decolorization assay พบว่า โพรพอลิส มีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระมากที่สุด รองมาคือ ฟ้าทะลายโจรและนมผึ้ง