เหตุการณ์ไม่พึงประสงค์ในผู้ป่วยที่ได้รับยาริทูซิแมบ บีวาซิซูแมบ และโอมาลิซูแมบ ณ โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์

บทคัดย่อ

โมโนโคลนัลแอนติบอดีถูกนำมาใช้ในการรักษาโรคอย่างแพร่หลาย ยาโมโนโคลนัลแอนติบอดีชนิดแรกผลิตมาจากหนู มักพบว่าหลังจากการใช้ในมนุษย์จะเกิดแอนติบอดีต่อต้านหนู จึงมีการพัฒนายาโมโนโคลนัลแอนติบอดีเป็นชนิด chimeric และ humanized เพื่อลดการกระตุ้นภูมิคุ้มกันด้วยการเพิ่มสัดส่วนโปรตีนของมนุษย์ ถึงกระนั้นก็ยังมีรายงานเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์ในผู้ป่วยที่ได้รับยากลุ่มนี้ในหลายประเทศ แต่ยังไม่มีการศึกษาเกี่ยวกับเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์ในผู้ป่วยในประเทศไทย งานวิจัยนี้มีจุดประสงค์เพื่อศึกษาเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์จากการใช้ยาริทูซิแมบ บีวาซิซูแมบ และโอมาลิซูแมบ วิธีดำเนินการวิจัย: การศึกษาแบบการสังเกตย้อนหลังจากเวชระเบียนผู้ป่วยที่เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ระหว่างเดือนมกราคมถึงธันวาคม พ.ศ. 2561 อายุ 19 - 60 ปี (มัธยฐาน 50 ปี) จำนวน 152 ราย (ชาย 65 ราย และหญิง 87 ราย) ได้รับ ริทูซิแมบ 102 ราย บีวาซิซูแมบ 42 ราย และโอมาลิซูแมบ 8 ราย ผลการวิจัย: พบเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์รวมในกลุ่มริทูซิแมบ 59 (ร้อยละ 57.8) บีวาซิซูแมบ 32 (ร้อยละ 76.2) และโอมาลิซูแมบ 5 (ร้อยละ 62.5) ราย โดยที่พบบ่อยมาก (เกิดมากกว่าหรือเท่ากับร้อยละ 10) ได้แก่ การติดเชื้อ ภาวะนิวโทรฟิลต่ำ ภาวะไข้จากระดับนิวโทรฟิลต่ำ เหตุการณ์ไม่พึงประสงค์จากการหยดยาทางหลอดเลือดดำ ความผิดปกติของทางเดินอาหาร ในกลุ่มผู้ป่วยที่ได้รับริทูซิแมบ (ร้อยละ 47.0) และบีวาซิซูแมบ (ร้อยละ 92.9) มีการใช้ยาเคมีบำบัดร่วมด้วย อย่างไรก็ตามผู้ป่วยกลุ่มริทูซิแมบที่ไม่ได้รับยาเคมีบำบัดก็พบเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์ ร้อยละ 15.3 นอกจากนั้นยังพบเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์ที่ร้ายแรงในกลุ่มผู้ป่วยที่ได้รับริทูซิแมบและบีวาซิซูแมบที่พบบ่อย (มากกว่าหรือเท่ากับร้อยละ 1 - น้อยกว่าร้อยละ 10) ในงานวิจัยนี้ ได้แก่ ทางเดินอาหารทะลุ ปอดบวม เหตุการณ์ไม่พึงประสงค์ระบบหลอดเลือดหัวใจ ภาวะติดเชื้อไวรัสในกระแสเลือด ภาวะติดเชื้อแบคทีเรียในกระแสเลือด ภาวะโพรงสมองคั่งน้ำ ภาวะลิ่มเลือดอุดตันหลอดเลือดในปอด ภาวะเม็ดเลือดแดง เม็ดเลือดขาวและเกล็ดเลือดต่ำ และภาวะนิวโทรฟิลต่ำและภาวะเกล็ดเลือดต่ำรุนแรง สรุปผลการวิจัย: งานวิจัยนี้พบความชุกของเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์จากการใช้ยาทั้ง 3 ชนิด มากกว่าร้อยละ 50 ข้อมูลที่ได้เป็นประโยชน์ต่อสหสาขาวิชาชีพที่เกี่ยวข้องในการหาแนวทางในการป้องกันหรือเฝ้าระวังการเกิดเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์ โดยเฉพาะเหตุการณ์ที่พบบ่อยมากหรือเหตุการณ์ร้ายแรงที่พบบ่อย