คุณภาพของการให้บริการตามตัวชี้วัดคุณภาพร้านยาที่พัฒนา โดยสมาคมเภสัชกรรมชุมชน (ประเทศไทย) ระหว่างร้านยาคุณภาพ และร้านยาแผนปัจจุบันทั่วไปในเขตภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทนำ เป็นที่รับรู้กันทั่วไปจากความรู้สึกว่าร้านยาในประเทศไทยมีคุณภาพการให้บริการที่ต่างกัน แต่การที่จะชี้ให้เห็นถึงความแตกต่างได้จริง จะต้องมีการวัดและประเมิน สมาคมเภสัชกรรมชุมชน (ประเทศไทย) ได้สร้างเครื่องมือตัวชี้วัดคุณภาพขึ้นเพื่อให้ร้านยาต่างๆ ได้มีโอกาสพัฒนา แต่ยังไม่ได้นำมาใช้ในวงกว้าง วัตถุประสงค์ เพื่อตรวจสอบความเที่ยงของตัวชี้วัดคุณภาพของสมาคมเภสัชกรรมชุมชน (ประเทศไทย) และเพื่อเปรียบเทียบคุณภาพระหว่างร้านยาคุณภาพและร้านยาแผนปัจจุบันทั่วไปในเขตภาคะวันออกเฉียงเหนือ ด้วยเครื่องมือตัวชี้วัดคุณภาพร้านยาที่พัฒนาโดยสมาคมเภสัชกรรมชุมชน (ประเทศไทย) วิธีการ เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพแบบภาคตัดขวาง ที่ดำเนินการในร้านยาเขตภาคตะวันออกเฉียงเหนือ จากกลุ่มตัวอย่าง คือ ร้านยาคุณภาพและร้านยาแผนปัจจุบันทั่วไป กลุ่มละ 30 ร้าน ที่ใช้การจับคู่ร้านยาแผนปัจจุบันทั่วไปที่มีที่ตั้งใกล้เคียงกับร้านยาคุณภาพมากที่สุด ใช้วิธีการเก็บข้อมูลด้วยการสัมภาษณ์เภสัชกรและการสังเกตการณ์ ตามเครื่องมือตัวชี้วัดคุณภาพใน 5 มิติ 40 ข้อคำถาม โดยดำเนินการในช่วงเดือนพฤศจิกายน 2556 – มกราคม 2557 วิเคราะห์ความเที่ยงด้วยการคำนวณค่าสัมประสิทธิ์อัลฟาของครอนบาค เปรียบเทียบข้อมูลระหว่างกลุ่มด้วยสถิติ Pearson Chi-square หรือ Fisher’s exact test หรือ Independent t test หรือ Mann-Whitney U test ตามคุณสมบัติของข้อมูล ผลการศึกษา ค่าสัมประสิทธิ์อัลฟาของครอนบาคของตัวชี้วัดคุณภาพทั้งฉบับมีค่าเท่า 0.87 ผลการเปรียบเทียบข้อมูลทั่วไประหว่างสองกลุ่ม พบว่าร้านยาคุณภาพมีค่าเฉลี่ยของ ระยะเวลาการเปิดดาเนินกิจการร้านยา อายุของเภสัชกรและประสบการณ์ทำงานร้านยาสูงกว่าร้านยาแผนปัจจุบันทั่วไป ที่ค่า p-value เท่ากับ 0.002, 0.001 และ 0.005 ตามลำดับ ผลการเปรียบเทียบคะแนนในมิติต่าง ๆ ของตัวชี้วัดคุณภาพด้วยค่าเฉลี่ยหรือค่าลำดับเฉลี่ยพบว่าร้านยาคุณภาพมีค่าสูงกว่าร้านยาแผนปัจจุบันทั่วไป ที่ค่า p-value เท่ากับ <0.001 ,0.018, 0.004, <0.001 และ <0.001 ในมิติที่ 1 - มิติที่ 5 ตามลำดับ และการเปรียบเทียบคะแนนตัวชี้วัดคุณภาพรายข้อด้วยคะแนนเฉลี่ย คะแนนมัธยฐาน และคะแนนฐานนิยม พบว่าร้านยาคุณภาพมีคะแนนสูงกว่าร้านยาแผนปัจจุบันทั่วไป แต่ก็มีบางข้อคำถามที่มีคะแนนเท่ากัน และไม่พบข้อคาถามใดที่ร้านยาคุณภาพมีคะแนนต่ำกว่าร้านยาแผนปัจจุบันทั่วไป สรุปผล เครื่องมือตัวชี้วัดคุณภาพนี้มีความเที่ยงอยู่ในเกณฑ์ที่ดี ร้านยาคุณภาพในภาคตะวันออกเฉียงเหนือมีคะแนนคุณภาพตามตัวชี้วัดของสมาคมเภสัชกรรมชุมชน (ประเทศไทย) สูงกว่าร้านยาแผนปัจจุบันทั่วไป
Article Details
กรณีที่ใช้บางส่วนจากผลงานของผู้อื่น ผู้นิพนธ์ต้อง ยืนยันว่าได้รับการอนุญาต (permission) ให้ใช้ผลงานบางส่วนจากผู้นิพนธ์ต้นฉบับ (Original author) เรียบร้อยแล้ว และต้องแนบเอกสารหลักฐาน ว่าได้รับการอนุญาต (permission) ประกอบมาด้วย
เอกสารอ้างอิง
Boonchoong N, Chanakij T, Dorkrakklang P, Wongsa P, Sootsol S, Yospanya S. Compliance with the community pharmacy project after accreditation by the Pharmacy Council. KKU Res J 2007; 12(1): 53-65.
Community Pharmacy Association (Thailand). Quality indicators tools for assessment of quality in communitypharmacies. [Online]. 2012 Apr 22 [cited 2012 Oct 31]. Available from http://www.pharcpa.com/files/20120422_GPP_Quality_Indicator.doc.
De Bie J, Kijlstra NB, Daemen BJ, Bouvy ML. The development of quality indicators for community pharmacycare. BMJ Quality & Safety 2011; 20(8): 666-671.
Food and Drug Administration, Thailand. Good Pharmacy Practice: GPP [Online]. 2014 May 13 [cited 2014 May 13]. Available from: https://drug.fda.moph.go.th/zone_law/files/GPP.pdf.
Gokcekus L, Toklu HZ, Demirdamar R, Gumusel B. Dispensing practice in the community pharmacies in the Turkish republic of northern Cyprus. International Journal of Clinical Pharmacy 2012; 34(2): 312-324.
Health-related quality of life: assessment and application. 1st ed. Khon Kaen: Khon Kaen University printing house; 2009. 55-84.
Jarernsiripornkul N, Chaisrisawadsuk S, Chaiyakum A, Krska J. Patient self-reporting of potential adverse drug reactions to non-steroidal anti-inflammatory drugs in Thailand. Pharmacy World & Science 2009; 31(5):559-564.
