การใช้กัญชาเพื่อประโยชน์ทางการแพทย์
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
กัญชาเป็นพืชในวงศ์แคนนาบาซีที่ขึ้นได้ดีในเขตอากาศร้อน เช่น ประเทศไทย และจัดเป็นพืชเสพติดที่เคยใช้เป็นยารักษาโรค แต่ต่อมามีการห้ามใช้เนื่องจากทำให้เกิดการเสพติด การศึกษาต่อมาพบว่าสารสำคัญกลุ่มแคนนาบินอยด์มีฤทธิ์ต่อร่างกายหลายประการ โดยที่สารสำคัญที่อยู่ในความสนใจคือ ทีเอชซี (delta-9-tetracannabinol, THC) ซึ่งมีฤทธิ์ต่อจิตประสาทและซีบีดี (cannabidiol, CBD) ที่ไม่มีฤทธิ์ต่อจิตประสาท ปัจจุบันมีผลงานวิจัยชี้แนะว่าสารทั้งสองชนิดสามารถนำมาใช้เป็นยารักษาโรคและอาการแสดงได้หลายชนิด ได้แก่ อาการปวดประสาท อาการหดเกร็งของกล้ามเนื้อ ต้านการชัก อาการคลื่นไส้อาเจียน เพิ่มความอยากอาหาร โดยมีกลไกการทำงานผ่านตัวรับเอนโดแคนตาบินอยด์ที่มีบทบาทสำคัญในการควบคุมภาวะโฮมิโอสิสของร่างกาย บทความนี้จึงมีวัตถุประสงค์ที่จะรวบรวมสรุปองค์ความรู้ที่เป็นปัจจุบันเกี่ยวกับกัญชาเพื่อให้เกิดความเข้าใจที่ถูกต้องในด้านการนำกัญชามาใช้เป็นประโยชน์ทางการแพทย์ ซึ่งมีเนื้อหาครอบคลุม ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ของกัญชา ประวัติการใช้กัญชาเพื่อการรักษา สารสำคัญของกัญชา ระบบเอนโดแคนนาบินอยด์ เภสัชวิทยาและกลไกการทำงานของกัญชา รูปแบบยาเตรียมและผลิตภัณฑ์จากกัญชา ที่รวมทั้งตำรับยาแผนไทยที่เข้ากัญชา เภสัชจลนศาสตร์และอันตรกิริยาระหว่างยาของแคนนาบินอยด์ อาการไม่พึงประสงค์และพิษของแคนนาบินอยด์ แม้ว่าข้อมูลทั้งหมดนี้ชี้แนะศักยภาพของกัญชาที่จะใช้เป็นยา แต่กัญชามีทั้งประโยชน์และโทษ และยังต้องการงานวิจัยอีกมากเพื่อสนับสนุนให้มีการใช้รักษาโรคต่างๆ อย่างถูกต้องและปลอดภัย โดยเฉพาะโรคอื่น ๆ ได้แก่ มะเร็ง พาร์คินสัน และอัลไซเมอร์ต่อไป
Article Details
กรณีที่ใช้บางส่วนจากผลงานของผู้อื่น ผู้นิพนธ์ต้อง ยืนยันว่าได้รับการอนุญาต (permission) ให้ใช้ผลงานบางส่วนจากผู้นิพนธ์ต้นฉบับ (Original author) เรียบร้อยแล้ว และต้องแนบเอกสารหลักฐาน ว่าได้รับการอนุญาต (permission) ประกอบมาด้วย
เอกสารอ้างอิง
Abel EL. Marijuana: The First Twelve Thousand Years. Springer, 1980, New York, USA.
Akhtar MT, Shaari K, Verpoorte R. Biotransformation of Tetrahydrocannabinol. Phytochem Rev. 2016;15:921-934.
Aldrich M. History of therapeutic cannabis. In: Mathre, M.L. (Ed.), Cannabis in Medical Practice: A Legal, Historical and Pharmacological Overview of the Therapeutic use of Marijuana. McFarland & Co., Jefferson, NC, and London, 1997, pp. 35–55.
Jiang HE, Li X, Zhao YX, et al.. A new insight into Cannabis sativa (Cannabaceae) utilization from 2500-year-old Yanghai Tombs, Xinjiang, China. J Ethnopharmacol. 2006; 108: 414–422.
O'Shaughnessy WB. On the preparations of the Indian hemp, or Gunjah. Prov Med J Retrosp Med Sci. 1843; 5: 363–369.
Hill AJ, Williams CM, Whalley BJ, Stephens GJ. Phytocannabinoids as novel therapeutic agents in CNS disorders. Pharmacol Ther. 2012; 133(1): 79-97.
Bonini SA, Premoli M, Tambaro S, et al.. Cannabis sativa: A comprehensive ethnopharmacological review of a medicinal plant with a long history. J Ethnopharmacol. 2018; 5: 227:300-315.
Chen JW, Borgelt LM, Blackmer AB. Cannabidiol: a new hope for patients with Dravet or Lennox-Gastaut syndromes. Ann Pharmacother. 2019; 53(6): 603-611.
Epidiolex® (Cannabidiol) prescribing information. Carlsbad, CA: Greenwich Biosciences, Inc.; 2018.
Fraguas-Sánchez AI, Martín-Sabroso C, Torres-Suárez AI. Insights into the effects of the endocannabinoid system in cancer: a review. Br J Pharmacol. 2018; 175(13): 2566-2580.
Grotenhermen F. Pharmacokinetics and pharmacodynamics of cannabinoids. Clin Pharmacokinet. 2003; 42: 327-360.
Heuberger JA , Guan Z , Oyetayo OO, et al.. Population pharmacokinetic model of THC integrates oral, intravenous, and pulmonary dosing and characterizes short- and long-term pharmacokinetics. Clinical Pharmacokinetics. 2015; 54(2): 209-219.
Huestis MA. Human cannabinoid pharmacokinetics. Chem Biodiver. 2007; 4: 1770-1804.
Lucas CJ, Galettis P, Schneider J. The pharmacokinetics and the pharmacodynamics of cannabinoids. Br J Clin Pharmacol. 2018; 84(11): 2477-2482.
Manini AF, Yiannoulos G, Bergamaschi MM, et al.. Safety and pharmacokinetics of oral cannabidiol when administered concomitantly with intravenous fentanyl in humans. J Addict Med. 2015; 9: 204-210.
Martin-Santos R, Crippa JA, Batalla A, et al.. 2012. Acute effects of a single, oral fose of d9-tetrahydrocannabinol (THC) and cannabidiol (CBD) administration in healthy volunteers. Curr Pharmaceutic Design. 2012; 17: 4966-4970.
National Academies of Sciences, Emerging and Medicine, Report. The Health Effects of Cannabis and Cannabinoids, The National Academies Press, 2017, Washinton DC, USA.
Niaz K, Khan F, Maqbool F, et al.. Endo-cannabinoids system and the toxicity of cannabinoids with a biotechnological approach. Excli J. 2017; 16: 688-711.
O’Brien K. Medical cannabis: issues of evidence. Eur J Integr Med. 2019; 28: 114-120.
Opitz BJ, Ostroff ML, Whitman AC. The potential clinical implications and importance of drug interactions between anticancer agents and cannabidiol in patients with cancer. J Pharm Pract. 2019; 18: 897190019828920.
Prandi C, Blangetti M, Namdar D, Koltai H. 2018. Structure-activity relationship of cannabis derived compounds for the treatment of neuronal activity-related diseases. Molecules. 2018; 23(7): E1526.
Piluzza G, Delogu G, Cabras A, Marceddu S, Bullitta S. Differentiation between fiber and drug types of hemp (Cannabis sativa L.) from a collection of wild and domesticated accessions. Genet Resour Crop Evol. 2013; 60: 2331–2342.
Russo EB, Jiang HE, Li X, et al.. Phytochemical and genetic analyses of ancient cannabis from Central Asia. J Exp Bot. 2008; 59: 4171–4182.
Schwilke EW, Schwope DM, Karschner EL, et al.. Delta9-tetrahydrocannabinol (THC), 11-hydroxy-THC, and 11-nor-9-carboxy-THC plasma pharmacokinetics during and after continuous high-dose oral THC. Clin Chem. 2009; 55(12): 2180-2189.
Silote GP, Sartim A, Sales A, et al.. Emerging evidence for the antidepressant effect of cannabidiol and the underlying molecular mechanisms. J Chem Neuroanat. 2019; 98: 104-116.
Ujváry I, Hanuš L. Human metabolites of cannabidiol: a review on their formation, biological activity, and relevance in therapy. Cannabis Cannabinoid Res. 2016; 1(1): 90-101.
White CM. A review of human studies assessing cannabidiol's (CBD) therapeutic actions and potential. J Clin Pharmacol. 2019; 59(7):923-934.
World Health Organization (WHO), Expert Committee on Drug Dependence. Fortieth Meeting. Cannabidiol (CBD) Critical Review Report, World Health Organization, Geneva, 4-7 June 2018.
Zou S and Kumar U. Cannabinoid receptors and the endocannabinoid system: signaling and function in the central nervous system. Int J Mol Sci. 2018; 19(3)i: E833.
