ผลของการให้คำปรึกษาโดยเภสัชกรเรื่องวิธีการใช้ยาฉีดอินซูลิน ในงานบริการจ่ายยาผู้ป่วยนอก โรงพยาบาลนพรัตนราชธานี

บทคัดย่อ

บทนำ: การบริหารยาฉีดอินซูลินในผู้ป่วยเบาหวานต้องอาศัยความรู้และเทคนิควิธีเฉพาะ การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินผลของการให้คำปรึกษาโดยเภสัชกรแก่ผู้ป่วยในเรื่องวิธีการใช้ยาฉีดอินซูลิน การปฏิบัติตัวที่ถูกต้องในการใช้ยาฉีดอินซูลินความรู้เกี่ยวกับโรคเบาหวานและการใช้ยาฉีดอินซูลินการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด (ค่า HbA1c) และประเมินความคิดเห็นเกี่ยวกับการให้คำปรึกษาโดยเภสัชกร วิธีดำเนินการวิจัย: การวิจัยกึ่งทดลอง เก็บข้อมูลจากผู้ป่วยเบาหวานที่ได้รับการรักษาด้วยยาฉีดอินซูลินทุกชนิด ซึ่งใช้เข็มฉีดยา และปากกาอินซูลิน (NovoPen® 3) ที่เช้ารับการรักษาในแผนกผู้ป่วยนอก โรงพยาบาลนพรัตนราชธานี ประเมินผลก่อนและหลังการให้คำปรึกษาโดยเภสัชกร ใช้สถิติ paired t-test ผลการวิจัย: ผู้ป่วยที่ได้รับยาฉีดอินซูลินจำนวน 70 ราย แบ่งเป็นผู้ป่วยใช้เข็มฉีดยาอินซูลิน และปากกาอินซูลิน กลุ่มละ 35 ราย พบว่า ผู้ป่วยกลุ่มตัวอย่างที่ใซ้ยาฉีดอินซูลินแบบใช้เข็มฉีดยา และปากกาอินซูลินมีอายุเฉลี่ย 61.1 ± 12.3 ปี และ 55.7 ±11.2ปีตามลำดับส่วนใหญ่ผู้ป่วยทั้งสองกลุ่มเป็นเบาหวานชนิดที่2 ระยะเวลาที่เป็นโรคเบาหวานเฉลี่ย 13.7± 7.8 ปี และ 14.0 ± 7.2 ปี ตามลำดับโรคร่วมกับโรคเบาหวานที่พบมากที่สุดในผู้ป่วยทั้งสองกลุ่ม คือ ความดันโลหิตสูง ผู้ป่วยเคยใช้ยาฉีดอินซูลินมาแล้วเป็นระยะเวลาเฉลี่ย 3.8 ± 3.7 ปี และ 5.4 ± 4.6 ปี ตามลำดับ การประเมินผลการให้คำปรึกษาโดยเภสัชกรในผู้ป่วยที่ได้รับยาฉีดอินซูลินแบบใช้เข็มฉีดยา และปากกาอินซูลิน พบว่า ทักษะขั้นตอนการเตรียมยาฉีดอินซูลิน ขั้นตอนการฉีด และคะแนนเฉลี่ยความรู้เกี่ยวกับโรคเบาหวาน และการใช้ยาฉีดอินซูลิน มิความถูกต้องเพิ่มขึ้นอย่าง มีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.001) ส่วนค่าเฉลี่ยระดับน้ำตาลในเลือด HbA1c ของผู้ป่วยไม่แตกต่างกัน นอกจากนี้ผลการประเมินความคิดเห็นต่อการให้คำปรึกษาโดยเภสัชกร พบว่าผู้ป่วยส่วนใหญ่เห็นด้วย มากที่สุดว่า การให้คำปรึกษาการใช้ยาอินซูลินโดยเภสัชกรเป็นสิ่งจำเป็น คิดเป็นร้อยละ 80.0 และ 62.9 ตามลำดับ สรุปผลการวิจัย: การให้คำปรึกษาโดยเภสัชกรเรื่องการใช้ยาอินซูลิน เป็นสิ่งจำเป็น ช่วยทำให้ผู้ป่วยมีทักษะในการฉีดยาอินซูลินและความรู้เรื่องโรคและยาถูกต้องมากขึ้น