การทบทวนวรรณกรรมอย่างเป็นระบบและการวิเคราะห์อภิมาน ประสิทธิภาพในการรักษาริดสีดวงทวารหนักของเพชรสังฆาต

บทคัดย่อ

บทนำ: เพชรสังฆาต (Cissus quadrangularis L.(Vitaceae)) เป็นสมุนไพร ซึ่งมีสรรพคุณใช้ในการรักษาริดสีดวงทวารหนัก มีรายงานการใช้อย่างแพร่หลายในประเทศไทย แต่ข้อมูลของประสิทธิภาพในการรักษาริดสีดวงทวารหนักด้วยเพชรสังฆาตนั้นยังไม่มีหลักฐานทางวิชาการที่รองรับอย่างชัดเจนเมื่อเปรียบเทียบกับยาแผนปัจจุบัน การศึกษานี้ต้องการทบทวนวรรณกรรมอย่างเป็นระบบและวิเคราะห์อภิมานเกี่ยวกับประสิทธิภาพของเพชรสังฆาตในการรักษาริดสีดวงทวารหนัก วิธีดำเนินการวิจัย: สืบค้นข้อมูลงานวิจัยที่ถูกตีพิมพ์จากฐานข้อมูลอิเล็กโทรนิกส์ ได้แก่ Pubmed, CENTRAL, Science-direct, SciSearch และ Thailis รวมถึงสืบค้นด้วยมือเพื่อค้นหาผลงานที่ไม่ได้ถูกตีพิมพ์ รวบรวมงานวิจัยก่อนปี 2557 ผลการวิจัย: พบงานวิจัยที่สอดคล้องกับเกณฑ์คัดเข้าทั้งหมด 3 ฉบับเมื่อประเมินคุณภาพงานวิจัยพบว่ามีคุณภาพสูงโดยได้คะแนนการประเมินตั้งแต่ 3 คะแนนขึ้นไปตามเกณฑ์ของ Jadad และคณะ โดยแต่ละการศึกษามีขนาดตัวอย่างตั้งแต่ 20 ถึง 350 คนและการศึกษาทั้งหมดเป็นการศึกษาในประเทศไทย เมื่อเปรียบเทียบกับยาแผนปัจจุบันพบว่าเพชรสังฆาตมีประสิทธิภาพที่ไม่แตกต่างกันกับยาแผนปัจจุบันใน 3 ด้าน ได้แก่ การลดการเกิดเลือดออก (RR=0.67, 95%CI=0.42, 1.06) ลดอาการปวด (RR=1.01, 95%CI=0.67, 1.52) และลดอาการหลอดเลือดขอดที่ยื่นออกมา (RR=1.11, 95%CI=0.58, 2.12) ในแง่ของอาการข้างเคียงไม่พบอาการข้างเคียงที่รุนแรงจากทั้งสามการศึกษา สรุปผลการวิจัย : การศึกษานี้เป็นข้อมูลสนับสนุนว่าเพชรสังฆาตมีประสิทธิภาพไม่แตกต่างจากยาแผนปัจจุบันในการรักษาริดสีดวงทวาร ซึ่งสามารถนำไปพิจารณาเป็นทางเลือกในการรักษาให้แก่ผู้ป่วยได้ อย่างไรก็ตามควรมีการศึกษาทางคลินิกแบบ randomized controlled trials เพิ่มเพื่อยืนยันผลทางคลินิกอื่นๆ รวมถึงความปลอดภัยในการใช้เพชรสังฆาต