การศึกษาการทำงานของเภสัชกรที่ปฏิบัติงานบริการเภสัชกรรม ผู้ป่วยในโรงพยาบาลเขาวง จังหวัดกาฬสินธุ์ ด้วยการสุ่มงาน ในลักษณะหลายมิติ โดยการรายงานผลด้วยตนเอง

บทคัดย่อ

การศึกษาครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสัดส่วนเวลาการทำงานของเภสัชกรที่ปฏิบัติงานบริการ เภสัชกรรมผู้ป่วยในของโรงพยาบาลเขาวง จังหวัดกาฬสินธุ์ ด้วยวิธีการสุ่มงานในลักษณะหลายมิติโดยการ รายงานผลด้วยตนเองใน 4 มิติการทำงานได้แก่ มิติการกระทำอะไร มิติการกระทำกับใคร มิติการกระทำ ที่ไหน และมิติการกระทำเพื่ออะไร ระยะเวลาเก็บข้อมูล 3 เดือน ตั้งแต่เดือนธันวาคม 2548 ถึงเดือนกุมภาพันธ์ 2549 ในช่วงเวลาการทำงานปกติ 8.30 -12.00 น. และ 13.00-16.30 น. ใช้เครื่องช่วยเตือนการบันทึก ข้อมูลโดยสุ่มจำนวน 5 ครั้งต่อชั่วโมง

จากการบันทึกเหตุการณ์ทั้งหมดจำนวน 2,866 ครั้ง พบว่า สัดส่วนเวลาการทำงานของเภสัชกรในงานบริการเภสัชกรรมผู้ป่วยในมีการใช้เวลาไปกับกิจกรรมด้านการจัดและกระจายยามากที่สุด คิดเป็นร้อยละ 83.3 ของเวลาทำงาน สัดส่วนเวลาการทำงานของเภสัชกรปฏิบัติงานกิจกรรมด้านการบริหารจัดการ คิดเป็นร้อยละ 6.1 สัดส่วนเวลาการทำงานของเภสัชกรปฏิบัติงานกิจกรรมด้านเภสัชกรรมคลินิก คิดเป็นร้อยละ 2.9 ส่วนสัด ส่วนเวลาการทำงานของเภสัชกรที่ปฏิบัติกิจกรรมส่วนตัว คิดเป็นร้อยละ 4.3 และเป็นช่วงเวลารอคอยการทำงานคิดเป็นร้อยละ 2.9 สำหรับมิติการกระทำกับใคร พบว่า สัดส่วนเวลาการทำงานของเภสัชกรปฏิบัติ งานกับตนเองมากที่สุด คิดเป็นร้อยละ 73.1 รองลงมาปฏิบัติงานกับผู้ป่วยและญาติผู้ป่วย คิดเป็นร้อยละ 20.9 และปฏิบัติงานร่วมกับทีมสุขภาพคิดเป็นร้อยละ 6.0 ในมิติการกระทำที่ไหน พบว่า เภสัชกรปฏิบัติงานใน ห้องยามากที่สุด คิดเป็นร้อยละ 55.4 รองลงมา คือ ห้องทางการพยาบาล คิดเป็นร้อยละ 25.4 พื้นที่ให้ บริการผู้ป่วย คิดเป็นร้อยละ 13.3 ห้องประชุม คิดเป็นร้อยละ 1.2 ส่วนที่เหลือเป็นสถานที่อื่น ๆ ได้แก่ ห้องสมุด ห้องศูนย์ข้อมูลห้องศูนย์บริหารคุณภาพ และห้องฝ่ายบริหารงานทั่วไป คิดเป็นร้อยละ 4.6 นอกจากนี้ มิติการทำงานเพื่ออะไรพบว่า สัดส่วนเวลาการทำงานเพื่ออะไรของเภสัชกรใน 5 อันดับแรก คือ เพื่อเตรียมยาตามใบสั่งการใช้ยา คิดเป็นร้อยละ 22.2 เพื่อเตรียมฉลากยาซองบรรจุยา คิดเป็นร้อยละ 22.0 เพื่อจ่ายยา ตามใบสั่งการใช้ยา คิดเป็นร้อยละ 19.7 เพื่อบันทึกข้อมูลการใช้ยาผู้ป่วย คิดเป็นร้อยละ14.9 และเพื่อการ รายงาน คิดเป็นร้อยละ 4.3

การศึกษาการทำงานของเภสัชกรในมุมมองหลายมิติของการทำงานด้วยวิธีการสุ่มงานโดยการรายงานผล ด้วยตนเอง ทำให้สามารถวิเคราะห์สัดส่วนของเวลาการทำงานของบุคลากร นำไปสู่การปรับปรุงและ พัฒนาการทำงาน ซึ่งจากการศึกษานี้จะพบว่าการใช้เวลาปฏิบัติงานด้านเภสัชกรรมคลินิกของเภสัชกรในงานบริการเภสัชกรรมผู้ป่วยในมีอยู่ในสัดส่วนที่น้อยมาก (<ร้อยละ3 ของเวลาทำงานทั้งหมด) ขณะที่การใช้เวลาปฏิบัติงานด้านการจัดและกระจายยามีอยู่ในสัดส่วนที่สูงมาก (>ร้อยละ 83 ของเวลาทำงานทั้งหมด) ดังนั้น จึงควรพิจารณาเพิ่มเวลาในการทำงานด้านเภสัชกรรมคลินิกที่เน้นผู้ป่วยเป็นศูนย์กลางให้มากขึ้น