การวิเคราะห์ต้นทุน-ประสิทธิผลของยาพ่นสเตียรอยด์ สำหรับโรคหืดที่มีอาการน้อยและปานกลาง ในบริบทของระบบสุขภาพไทย

บทคัดย่อ

โรคหืดเป็นโรคเรื้อรังที่มีอุบัติการณ์ประมาณร้อยละ 10-13 ในเด็ก และร้อยละ 5-9 ของประชากรผู้ใหญ่ในประเทศไทย การเข้ารับการรักษาของผู้ป่วยโรคหืดที่แผนกฉุกเฉินและแผนกผู้ป่วยในของโรงพยาบาลมีอัตราค่อนข้างสูง ส่งผลให้เกิดภาระทางเศรษฐกิจต่อระบบสุขภาพของประเทศ ในปัจจุบัน สมาคมอุรเวชช์แห่งประเทศไทยได้เผยแพร่แนวทางการรักษาโรคหืดตาม GINA guideline ซึ่งแนะนำให้มีการใช้ยาพ่นสเตียรอยด์ในผู้ป่วย โรคหืดที่มีอาการอย่างต่อเนื่องทั้งในระดับน้อยจนถึงรุนแรงมาก อย่างไรก็ตามในเวชปฏิบัติมีการใช้ยาพ่นสเตียรอยด์ สำหรับผู้ป่วยโรคหืดในอัตราค่อนข้างต่อเนื่องจากยาพ่นสเตียรอยด์มีราคาค่อนข้างแพง การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อวิเคราะห์หาอัตราส่วนต้นทุน-ประสิทธิผล (incremental cost-effectiveness ratio, 1CER) ของการใช้ยาพ่นสตียรอยด์ร่วมกับยาพ่น beta-2 agonist เมื่อเปรียบเทียบกับการใช้ยาพ่น beta-2 agonist เพียงชนิดเดียว สำหรับผู้ป่วยโรคหืดที่มีอาการน้อยและปานกลาง อายุ 18-35 ปี และมากกว่า 35 ปี ซึ่งมีหรือไม่มีประวัติการเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาล ภายใต้มุมมองของผู้ให้บริการทางสุขภาพ โดยใช้ข้อมูลประสิทธิผลในรูปแบบของความน่าจะเป็น สำหรับ health state ต่างๆ ในการใช้บริการสุขภาพ และค่าคุณภาพชีวิตจาก Asthma Policy Model ของสหรัฐอเมริกา ข้อมูลต้นทุนค่ารักษาพยาบาลได้จากฐานข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์ของโรงพยาบาลศูนย์และโรงพยาบาลทั่วไป 18 แห่ง ตัวแบบที่ใช้วิเคราะห์ คือ Markov Model ซึ่งกำหนดระยะเวลารอบละ 1 เดือน ผลการศึกษาพบว่า สำหรับ reference case ICER ของการใช้ยาพ่นสเตียรอยด์ในช่วงระยะเวลา 10 ปี สำหรับผู้ป่วยโรคหืดที่มีอาการน้อย อายุ 18-35 ปี และไม่เคยเข้าโรงพยาบาลมาก่อน มีค่า - 2,636 บาท/quality-adjusted life month (QALM) สำหรับผู้ป่วยที่มีอาการปานกลาง อายุมากกว่า 35 ปี และเคยเข้าโรงพยาบาลมากกว่า 1 ครั้ง มีค่าเท่ากับ - 15,602 บาท/QALM หากกำหนดกรอบระยะเวลาการวิเคราะห์เป็น 5 ปี ค่า ICER ต่อ QALM ของยาพ่นสเตียรอยด์สำหรับผู้ป่วยในแต่ละกลุ่ม เท่ากับ 1,340 และ - 9,423 บาท ตามลำดับ และในระยะเวลา 3 ปี ค่า ICER ต่อ QALM เท่ากับ 3,255 และ - 4,743 บาท ตามลำดับ ดังนั้น การใช้ยาพ่นสเตียรอยด์ในโรคหอบหืดจึงมีความคุ้มค่าทางเศรษฐกิจในบริบท ของระบบสุขภาพไทย