การสำรวจข้อมูลและจัดทำแผนการตลาดสำหรับยาสมุนไพร “ยู เมดิคอล” ของคณะเภสัชศาสตร์มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี

บทคัดย่อ

บทนำ: ยาสมุนไพรได้รับการยอมรับว่าเป็นทางเลือกหนึ่งในการรักษาโรค คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานีจึงได้จัดตั้งหน่วยผลิตยาและผลิตภัณฑ์สมุนไพร ภายใต้ชื่อการค้า “ยู เมดิคอล” เพื่อวิจัยและพัฒนาผลิตภัณฑ์สมุนไพรออกสู่ตลาด แต่ยังขาดข้อมูลและแผนการตลาด การศึกษานี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์สถานการณ์การตลาดยาสมุนไพรและจัดทำแผนการตลาดสำหรับ “ยู เมดิคอล” วิธีการดำเนินการวิจัย: เก็บข้อมูลเชิงปริมาณโดยใช้แบบสอบถามกับเภสัชกรจากโรงพยาบาลในจังหวัดอุบลราชธานีและใกล้เคียงรวม 29 แห่ง เก็บข้อมูลเชิงคุณภาพโดยการสัมภาษณ์เชิงลึกกับเภสัชกรร้านยา โรงพยาบาล และสำนักงานสาธารณสุขจังหวัด จำนวน 12 คน วิเคราะห์ผลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา วิเคราะห์ SWOT และจัดทำแผนการตลาด ผลการศึกษาวิจัย: ยาสมุนไพรเดี่ยวที่ใช้มากที่สุดในโรงพยาบาลคือขมิ้นชัน (86.2%) ฟ้าทะลายโจร (86.2%) ส่วนยาตำรับที่ใช้มากที่สุดคือประสะมะแว้ง ( 31.1%) ผู้สั่งใช้ยามากที่สุดคือแพทย์และแพทย์แผนไทย ส่วนใหญ่จัดซื้อจากโรงพยาบาลในจังหวัด (80.8%) องค์การเภสัชกรรม (42.3%) และบริษัทเอกชน (38.5%) โดยพิจารณาจากมาตรฐาน GMP ของผู้ผลิต (65.5 %)และการได้รับทะเบียนยา (51.7%) ปัญหาสำคัญในการจัดซื้อยาสมุนไพรคือ การจัดส่งล่าช้าเพราะวัตถุดิบในการผลิตขาดตลาด ปัญหาเกี่ยวกับผลิตภัณฑ์ที่สำคัญคือความเชื่อมั่นในประสิทธิภาพและราคาของยาที่มักจะสูงกว่ายาแผนปัจจุบัน ผลการวิเคราะห์ SWOT พบว่าจุดแข็งของผลิตภัณฑ์ “ยู เมดิคอล” คือ กระบวนการผลิตที่ดี ผ่านการฆ่าเชื้อด้วยรังสีแกมมา ราคาใกล้เคียงกับคู่แข่ง จุดอ่อนคือ ขีดความสามารถในการผลิตต่ำ ขาดแผนการตลาด โอกาสคือนโยบายการส่งเสริมการใช้ยาสมุนไพรตามบัญชียาหลักแห่งชาติ อุปสรรคคือมีคู่แข่งมาก แผนการตลาดสำหรับยู เมดิคอลคือ กำหนดกลุ่มเป้าหมายหลักคือแพทย์และเภสัชกร เน้นการผลิตยาที่มีประสิทธิภาพและมาตรฐานความปลอดภัย กำหนดราคาจากต้นทุน จัดจำหน่ายผ่านโรงพยาบาลและร้านยาเป็นหลักและควรจัดกิจกรรมส่งเสริมการตลาดผ่านบุคลากรทางการแพทย์ สรุปผลการวิจัย: ยาสมุนไพรที่มีการใช้มากมักเป็นยาเดี่ยวและยาในบัญชียาหลักแห่งชาติ แผนการตลาดควรเน้นมาตรฐานการผลิต การส่งเสริมการตลาดในกลุ่มโรงพยาบาลและร้านยาที่มีเภสัชกร