ผลของการให้คำแนะนำโดยเภสัชกรในผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 2

บทคัดย่อ

บทนำ: เพื่อศึกษาผลของการให้คำแนะนำโดยเภสัชกรในผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ที่ใช้ยาลดระดับน้ำตาลในเลือดชนิดรับประทานต่อผลลัพธ์ทางคลินิก ความรู้ และความร่วมมือในการใช้ยาของผู้ป่วย วิธีการดำเนินการวิจัย: เป็นการศึกษาเชิงทดลอง ตัวอย่างเป็นผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ที่ใช้ยาเม็ดชนิดรับประทาน มีค่าไกลโคซิเลต ฮีโมโกลบิน (HbA_1C) มากกว่า 7% และมารับบริการในคลินิกโรคเบาหวาน โรงพยาบาลตราด เก็บข้อมูลตั้งแต่เดือนพฤษภาคม 2555 ถึงเดือนกุมภาพันธ์ 2556 จำนวน 158 ราย แบ่งเป็นกลุ่มควบคุมจำนวน 78 รายและกลุ่มทดลองจำนวน 80 ราย ในกลุ่มทดลอง เภสัชกรผู้วิจัยจำนวน 1 คน ให้คำแนะนำและความรู้เกี่ยวกับโรคเบาหวาน ภาวะแทรกซ้อน การใช้ยา อาการอันไม่พึงประสงค์จากยา การควบคุมอาหารและการออกกำลังกายรวมถึงการปฏิบัติตัวอื่นๆ แก่ผู้ป่วยตามการนัดของแพทย์ทุก 12 – 16 สัปดาห์ รวมทั้งสิ้น 4 ครั้งโดยการใช้เอกสารประกอบการอธิบายเป็นแผ่นพลิกให้ความรู้เรื่องโรคเบาหวาน ส่วนกลุ่มควบคุมจะได้รับการดูแลจากเภสัชกรตามปกติ เปรียบเทียบผลลัพธ์ทางคลินิก ความรู้ และความร่วมมือในการใช้ยาระหว่างกลุ่มโดยใช้สถิติ  Independent sample t-test  ผลการศึกษาวิจัย: ในกลุ่มทดลองพบว่า ภายหลังการให้คำแนะนำจากเภสัชกร ผู้ป่วยมีค่า HbA_1c ลดลงอย่างมีนัยสำคัญเมื่อเปรียบเทียบกับกลุ่มควบคุม (ค่า HbA_1c = 7.64 + 1.35 และ 8.45 + 1.41 ตามลำดับ; P < 0.01) ระดับไขมัน LDL-C มีค่าลดลงจากก่อนการให้คำแนะนำ (ก่อนและหลังให้คำแนะนำ ค่า LDL-C = 103.64 + 33.88 และ 86.76 + 30.86 ตามลำดับ) แต่ไม่แตกต่างจากกลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญ (ค่า LDL-C = 86.76 + 30.86 และ 95.01 + 37.31 ตามลำดับ; P = 0.14) ส่วนคะแนนความรู้และความร่วมมือในการใช้ยามีค่าเพิ่มขึ้นแตกต่างจากกลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญ (คะแนนความรู้ = 19.90 + 1.23 และ 16.38 + 2.65 ตามลำดับ; P < 0.01 และความร่วมมือในการใช้ยา = 94.43 + 6.94 และ 89.72 + 11.96 ตามลำดับ; P = 0.01) สรุปผลการวิจัย: การมีเภสัชกรเป็นผู้ให้ความรู้และคำแนะนำแก่ผู้ป่วยโรคเบาหวานทำให้ผู้ป่วยสามารถควบคุมระดับน้ำตาลได้ดีขึ้น รวมทั้งมีความรู้และความร่วมมือในการใช้ยาเพิ่มขึ้น