การประเมินสุขภาพจิตและความเครียดของนักศึกษามหาวิทยาลัยอุบลราชธานี

บทคัดย่อ

บทนำ: การเข้าศึกษาในระดับมหาวิทยาลัยเป็นช่วงเวลาเปลี่ยนผ่านจากเด็กวัยรุ่นเข้าสู่วัยผู้ใหญ่ ซึ่งนักศึกษาต้องปรับตัวด้านความรับผิดชอบต่อตนเอง ทั้งด้านการเรียนและชีวิตส่วนตัว  จึงอาจส่งผลให้เกิดความเครียดและปัญหาสุขภาพจิตได้ การศึกษา ครั้งนี้เพื่อประเมินสุขภาพจิตและความเครียดของนักศึกษาระดับปริญญาตรีของมหาวิทยาลัยอุบลราชธานี และศึกษาปัจจัยที่สัมพันธ์กับสุขภาพจิตและความเครียดของนักศึกษา วิธีการดำเนินการวิจัย: การวิจัยเชิงพรรณนาภาคตัดขวาง โดยเก็บข้อมูลจากกลุ่มตัวอย่าง นักศึกษาปริญญาตรี มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี ในภาคการศึกษาต้น ปีการศึกษา 2556  ด้วยแบบสอบถามออนไลน์  เครื่องมือที่ใช้ในการประเมินสุขภาพจิตและความเครียด คือแบบทดสอบดัชนีชี้วัดสุขภาพจิตคนไทยฉบับสั้น 15 ข้อ (TMHI-15) และแบบประเมินความเครียดกรมสุขภาพจิต (ST-5) ตามลำดับ การวิเคราะห์ข้อมูลใช้สถิติเชิงพรรณนา และหาความสัมพันธ์ของปัจจัยส่วนบุคคลกับสุขภาพจิตและความเครียดด้วยสถิติไคสแควร์ ผลการศึกษาวิจัย: กลุ่มตัวอย่างจำนวน 11,498 คน (ร้อยละ 86.69) ให้ความร่วมมือในการตอบแบบสอบถาม นักศึกษาส่วนใหญ่มีระดับสุขภาพจิตดีเท่ากับหรือสูงกว่าคนทั่วไป คิดเป็นร้อยละ 72.40  มีความเครียดระดับน้อยถึงปานกลาง ร้อยละ 77.98 และพบความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยส่วนบุคคลด้าน เพศ  กลุ่มคณะที่ศึกษา  ชั้นปีที่ศึกษา  ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน  และความเพียงพอของรายได้ กับ ระดับสุขภาพจิตและความเครียด อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < 0.05) กลุ่มตัวอย่างเลือกแนวทางการจัดการปัญหาสุขภาพจิตและความเครียด โดยทำกิจกรรมเพื่อพักผ่อนหย่อนใจ ปรึกษาคนรอบข้าง และ ออกกำลังกาย  (ร้อยละ 94.03, 57.92  และ 55.04  ตามลำดับ)   กลุ่มตัวอย่างให้ความสำคัญในการขอคำปรึกษากับพ่อแม่ หรือ ครอบครัว เพื่อนในมหาวิทยาลัย และเพื่อนจากมัธยมศึกษาตอนปลาย เป็นสามลำดับแรก ส่วนแนวทางที่กลุ่มตัวอย่างต้องการให้ทางมหาวิทยาลัยดำเนินการเพื่อช่วยบรรเทาปัญหาสุขภาพจิตและความเครียดสามลำดับแรก คือ การจัดสภาพแวดล้อมและสถานที่ให้เหมาะสมต่อทั้งการพักผ่อนหย่อนใจ และต่อการออกกำลังกาย  รวมถึงการจัดหาช่องทางให้ได้เข้ารับการรักษาเมื่อมีปัญหา  สรุปผลการวิจัย: ในภาพรวมนักศึกษามหาวิทยาลัยอุบลราชธานี  ส่วนใหญ่มีสุขภาพจิตอยู่ในระดับดี และไม่มีปัญหาความเครียด อย่างไรก็ดีมหาวิทยาลัยต้องพัฒนาทั้งแผนการดูแลนักศึกษาที่มีปัญหาสุขภาพจิตและแผนการส่งเสริมสุขภาพจิตที่ดีสำหรับนักศึกษาทุกคน