การเปรียบเทียบอุบัติการณ์การเกิดภาวะเมตาบอลิกซินโดรม ระหว่างยาต้านโรคจิตกลุ่มดั้งเดิมและยาต้านโรคจิตกลุ่มใหม่ในผู้ป่วยจิตเภท

Main Article Content

กมลรัตน์ โสมรักษ์
จันทร์ทิพย์ กาญจนศิลป์
กนกกาญจน์ วิโรจน์อุไรเรือง

บทคัดย่อ

บทนำ: ผู้ป่วยโรคจิตเภท มีโอกาสเสี่ยงต่อการตายเป็น 2-3 เท่าเมื่อเทียบกับประชากรทั่วไป โดย  พบว่าโรคหัวใจและหลอดเลือดเป็นสาเหตุสำคัญของการตาย และยังมีความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะเมตาบอลิกซินโดรมสูง ซึ่งภาวะนี้เป็นปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาอุบัติการณ์ของภาวะเมตาบอลิกซินโดรมจากการใช้ยาต้านโรคจิตกลุ่มใหม่เปรียบเทียบกับการใช้ยาต้านโรคจิตกลุ่มดั้งเดิม และหาปัจจัยที่ส่งผลต่อการเกิดภาวะเมตาบอลิกซินโดรม วิธีการศึกษา: การศึกษานี้เป็นการศึกษาวิจัยเชิงวิเคราะห์แบบติดตามไปข้างหน้า ในผู้ป่วยโรคจิตเภทที่ได้รับยาต้านโรคจิต  ที่รับการรักษาเป็น ผู้ป่วยรายใหม่ที่โรงพยาบาลพระศรีมหาโพธิ์ ตั้งแต่ 1 พฤษภาคม 2554 – 30 เมษายน 2555 จำนวน 39 ราย เก็บข้อมูลโดยวัดรอบเอว วัดความดันโลหิต ระดับน้ำตาลในเลือด ระดับไขมันไตรกลีเซอร์ไรด์และไขมัน เอชดีแอล ด้วยวิธีและเครื่องมือมาตรฐาน ในเดือนที่ 0 และ 3  ประเมินภาวะเมตาบอลิกซินโดรมโดยใช้เกณฑ์วินิจฉัย Updated  ATPIII และ IDF 2005 เมื่อวินิจฉัยตามเกณฑ์ของ ATP III ผลการศึกษา: พบอุบัติการณ์ภาวะเมตาบอลิกซินโดรม ในผู้ป่วยที่ได้รับยากลุ่มใหม่ร้อยละ 18.18 ส่วนผู้ป่วยที่ได้รับยากลุ่มดั้งเดิมพบร้อยละ 5.88 โดยมีค่าความเสี่ยงสัมพัทธ์เท่ากับ 3.09 (95%CI 0.38-25.19) เมื่อวินิจฉัยตามเกณฑ์ของIDF 2005 พบอุบัติการณ์ในผู้ป่วยที่ได้รับยากลุ่มใหม่ร้อยละ 16.67 แต่ไม่พบจากยากลุ่มดั้งเดิม ไม่มีปัจจัยใดที่มีความสัมพันธ์ต่อการเกิดอุบัติการณ์ภาวะเมตาบอลิกซินโดรม ได้แก่ เพศ  สถานภาพสมรส การศึกษา อาชีพ สิทธิการรักษา  ประวัติการเจ็บป่วยของครอบครัว การดื่มสุรา การสูบบุหรี่ และกลุ่มยารักษาโรคจิตที่ใช้ สรุปผล: แม้ว่าค่าความเสี่ยง ที่พบนั้นจะไม่พบนัยสำคัญทางสถิติ แต่ก็สามารถทราบแนวโน้มได้ว่ายาต้านโรคจิตกลุ่มใหม่มีผลต่อการเกิดภาวะเมตาบอลิกซินโดรมได้มากกว่ายาต้านโรคจิตกลุ่มดั้งเดิม จึงควรเฝ้าระวังการเกิดภาวะเมตาบอลิกซินโดรม โดยการวัดรอบเอว วัดความดันโลหิต ระดับน้ำตาลในเลือด ระดับไขมันไตรกลีเซอร์ไรด์และไขมัน เอชดีแอลในผู้ป่วยที่ได้รับยาต้านโรคจิตกลุ่มใหม่เมื่อเริ่มได้รับยาเพื่อเป็นข้อมูลพื้นฐานและติดตามวัดเป็นระยะอย่างสม่ำเสมอในผู้ป่วยที่ได้รับยาต้านโรคจิตกลุ่มใหม่

Article Details

ประเภทบทความ
เภสัชกรรมปฏิบัติ (Pharmaceutical Practice)

เอกสารอ้างอิง

De Hert M, Schreurs V, Vancampfort D, Van Winkel R. Metabolic syndrome in people with schizophrenia: a review special article. World Psychiatry 2009 : 8:15-22.

Grundy SM, Hansen B, Smith SC, et al. Clinical management of metabolic syndrome: Report of the National Heart, Lung and Blood Instit ute/American Heart Association/National Heart, Lung, and Blood Institute/ American Diabetes Association conference on scientific issues related to management. Circulation 2004;109:551-556.

Ishizaka N, Ishizaka Y, Toda E, et al. Association between cigarette smoking, metabolic syndrome, and carotid arteriosclerosis in Japanese individuals. Atherosclerosis vol. 181 issue 2 August, 2005. p. 381-388.

Lekskulchai V.Toxicity of cigarette smoke . J Health Res 2007;21(4):287-292.

McEvoy JP, Meyer JM, Goff DC et al. Prevalence of the metabolic syndrome in patients with schizophrenia:

baseline results from the Clinical Antipsychotic Trials of Intervention Effectiveness (CATIE) schizophrenia trial and comparison with national estimates from NHANES III. Schizophr Res 2005; 80:19-32.

Newcomer JW. Metabolic syndrome and mental illness. Am J Manag Care. 2007 Nov;13(7 Suppl):S170-177.

Park YW, Zhu S, Palaniappan L et al. The metabolic syndrome : prevalence and associated risk factor finding in the US population from the third national health and nutrition examination survey,1988-1994. Archintern MED 2003; 163:427-436.

Saddichha S, Manjunatha N, Ameen S et al. Metabolic syndrome in first episode schizophrenia – a randomized double-blind controlled, short-term prospective study. Schizophr Res 2008;101:266-272.

Saha S, Chant D, Mcgrath J. A systematic review of mortality in schizophrenia: is the differential mortality gap worsening over time? Arch Gen Psychiatry 2007;64:1123-1131.

Scheen AJ and Hert MAD. Abnormal glucose metabolism in patients treated with antipsychotics. Diabetes & Metabolism 2007; 33: 169-175.

Tansupasiri P., Arunpongpaisal S.,Pimpanit V., Khiewyoo J. Metabolic Syndrome in Patients with Schizophrenia at Psychiatric Outpatient Clinic, Srinagarind Hospital.J Psychiatr Assoc Thailand 2008; 53(1): 98-113.

The Diabetes Prevention Program Research Group: Reduction in the incidence of type 2 diabetes with lifestyleintervention or metformin. N Eng J Med 2002;346:393-403.

Vasiknanote S., Oukantawong S. Metabolic syndrome in antipsychotic treated psychiatric patients.

J Psychiatr Assoc Thailand 2009; 54(3): 273-286.

Weitzman M, Cook S, Auinger P et al.. Tobacco smoke exposure is associated with the metabolic syndrome in aldolescents. Circulation 2005; 112 : 862-869.

Wu RR, Zhao JP, Jin H et al.. Life style intervention and metformin for treatment of antipsychotic induced weight gain : a randomized controlled trial. JAMA 2008;299(2):185-193.