ผลของโปรแกรมการเสริมสร้างความรอบรู้ด้านสุขภาพต่อพฤติกรรมการป้องกันโรค ที่มียุงลายเป็นพาหะของแกนนำครัวเรือนในพื้นที่จังหวัดปทุมธานี
DOI:
https://doi.org/10.14456/dcj.2022.44คำสำคัญ:
โปรแกรมการเสริมสร้างความรอบรู้ด้านสุขภาพ พฤติกรรมการป้องกันโรคที่มียุงลายเป็นพาหะ, พฤติกรรมการป้องกันโรคที่มียุงลายเป็นพาหะบทคัดย่อ
การวิจัยกึ่งทดลองนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมการเสริมสร้างความรอบรู้ด้านสุขภาพและการป้องกันโรคที่มียุงลายเป็นพาหะของแกนนำครัวเรือน ในจังหวัดปทุมธานี โดยศึกษาจาก 45 ครัวเรือน วัดผลก่อนและหลังการทดลอง (One – group Pretest – Posttest) เก็บรวบรวบข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามผู้นำครอบครัวและแบบสำรวจลูกน้ำยุงลาย วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติการแจกแจงความถี่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ยและส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน สถิติอ้างอิง Paired Sample t – test และวิเคราะห์ค่าร้อยละของการพบลูกน้ำยุงลายในภาชนะใส่น้ำที่สำรวจ (Container Index) และร้อยละของบ้านที่สำรวจพบลูกน้ำยุงลาย (House Index) ผลการวิจัยพบว่า หลังการทดลองกลุ่มตัวอย่างมีความรอบรู้ด้านสุขภาพการป้องกันโรคที่มียุงลายเป็นพาหะ ระดับมาก ร้อยละ 75.6 จำแนกเป็นรายด้าน ได้แก่ ทักษะการเข้าถึงข้อมูลข่าวสาร ระดับมาก ร้อยละ 60.0 ทักษะการเข้าใจ ระดับมากร้อยละ 100 ทักษะการสื่อสารและการไต่ถาม ระดับมาก ร้อยละ 100 ทักษะการตัดสินใจ ระดับปานกลาง ร้อยละ 51.1 และทักษะการนำไปใช้ ระดับมาก ร้อยละ 75.6 มีพฤติกรรมการป้องกันโรคที่มียุงลายเป็นพาหะ ระดับมาก ร้อยละ 75.6 ความรอบรู้ด้านสุขภาพและพฤติกรรมการป้องกันโรคที่มียุงลายเป็นพาหะหลังการทดลองมากกว่าก่อนการทดลองอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ที่ระดับ 0.05 ค่าร้อยละของบ้านสำรวจพบลูกน้ำยุงลาย (HI) หลังการทดลองลดลง 17.78 เมื่อเทียบกับก่อนการทดลอง และค่าร้อยละของภาชนะที่สำรวจพบลูกน้ำยุงลาย (CI) มีค่าลดลงหลังการทดลอง 3.37 เพื่อลดความเสียงต่อโรคที่เกิดจากยุงลาย ควรส่งเสริมให้แกนนำครัวเรือนมีทักษะการตัดสินใจกำหนดวิธีการกำจัดแหล่งเพาะพันธุ์ยุงลาย จัดสรรเวลาสำรวจลูกน้ำยุงลาย เน้นปฏิบัติตามมาตรการ 3 เก็บ ป้องกัน 3 โรค เก็บบ้าน เก็บน้ำ เก็บขยะ ในครัวเรือนอย่างต่อเนื่อง
Downloads
เอกสารอ้างอิง
Kaeodumkoeng K. Health literacy: functional, interactive and critical. Bangkok: Amarin Printing and Publishing; 2019. (in Thai)
Division of Vector Borne Diseases, Department of Disease Control (TH). Situation of dengue fever week 12, 2019 [Internet]. 2019 [cited 2020 Feb 10]. Available from: https://ddc.moph.go.th/uploads/ckeditor/6f4922f45568161a8cdf4ad2299f6d23/files/Dangue/Situation/2562/DHF%2012(1).pdf (in Thai)
Division of Vector Borne Diseases, Department of Disease Control (TH). Dengue fever prognosis re¬port 2020. Nonthaburi: Division of Vector Borne Disease; 2020. (in Thai)
Montri P, Kongsaktragool K, Montatip S, Klinchun Y, Maisomboon T. The study of health literacy and behavior for mosquito-borne disease prevention of people in Pathum Thani province. Disease Control Journal. 2021;47:343-52. (in Thai)
Nutbeam D. Health Literacy as a Public Health Goal: a challenge for contemporary health education and communication strategies into health 21st century. HEAPRO. 2000;15:259-67.
Department of Provincial Administration (TH). Population and house statistics report 2019 [Internet]. 2019 [cited 2020 Feb 5]. Available from: https://stat.bora.dopa.go.th/stat/statnew/statMONTH/statmonth/#/view (in Thai)
Chantarintrakorn A. Relationship between health literacy and dengue hemorrhagic fever prevention and control behaviors of public health volunteers in Suanluang subdistrict Municipality, Krathum Bean district, Samut Sakhon province [dissertation]. Bangkok: Kasetsart University; 2014. 146 p. (in Thai)
Bloom BS. Mastery learning: theory and practice. New York: Holt Rinehart and Winston; 1971.
Plunkett WR, Attner RF. Introduction to Management. Belmont: Wadsworth; 1994.
Division of Vector Borne Disease, Department of Disease Control (TH). Guidelines and manual for mosquito larvae [Internet]. 2019 [cited 2020 Apr 15]. Available from: https://ddc.moph.go.th/uploads/ckeditor2/lavaservay_manual.pdf (in Thai)
Kickbush I, Wait S, Maag D. Navigating health the role of health literacy. London: Health and the Future International Longevity Centre - UK. 2005.
Konsnan W, Poum A. Health literacy associated with preventing and controlling behavior of Dengue hemorrhagic fever among village health volunteers in Nong Yai sub-district, Prasat district, Surin province. JHSCH. 2020;3:36-44. (in Thai)
Saengkae H. The effect of health education program for prevention and control of dengue hemorrhage fever in family core leader, Muangphai subdistrict Aranyaprathet district, Srakaeo province.Phranakorn Rajabhat Research Journal:Science and Technology. 2015;10:65-81. (in Thai)
Sangphokhum M, Rojpaisarnkit K, Kriengkaisakda W. The effect of empowerment program through participatory management for Aedes larvae control of household leader: A case Khao Chakan subdistrict, Khao Chakan district, Sa Kaeo province. Kualarun Journal of Nursing. 2016;23:135–48. (in Thai)
Wongsubin K, Kaeodumkoeng K, Kengganpanich T, Kengganpanich M. Effect of empowerment program on prevention and control of dengue hemorrhagic fever among village health volunteers in Pongnumron subdistrict, Pongnumron district, Chanthaburi province. The Journal of Prapokklao Hospital Clinical Medical Education. 2016;33:196-209. (in Thai)
Tanprasert S. Effectiveness of the dengue hemorrhagic fever prevention and control program using community participation. Disease Control Journal. 2018;44:185-96. (in Thai)
Aunhalagit P, Auengchareansuk J, Nakkong J, Mouepech A, Phakcharean N, Woraphong P, et al. Dengue haemorrhagic fever prevention behaviors of the people in Klong Thamtabun Rahang subdistrict, Lad Lum Keaw district, Pathumthani Province [Internet]. 2016 [cited 2020 Apr 10]. Available from: http://61.19.238.50/PTU/images/journal/data/8-2-2019/12.pdf (in Thai)
Kansorn T, Loyha K, Wongphrasert J, Srisura D. The effects of empowerment program for prevention and control dengue hemorrhagic fever on village public health volunteers in Mueang Ubon Ratchathani district. The office of disease prevention and control, Region 7 Khonkhaen. 2019;26:25-35. (in Thai)
Suapumee N, Chittayanunt K, Wongrattanatak Wongrattanarak W, Noksrisang W. Effectiveness of the Dengue Hemorrhagic Fever Prevention and Control Program in Community using a Participatory Learning Process. Nursing Journal of the Ministry of Public Health. 2015:25-39. (in Thai)
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2022 วารสารควบคุมโรค
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ลงพิมพ์ในวารสารควบคุมโรค ถือว่าเป็นผลงานทางวิชาการหรือการวิจัย และวิเคราะห์ตลอดจนเป็นความเห็นส่วนตัวของผู้เขียน ไม่ใช่ความเห็นของกรมควบคุมโรค ประเทศไทย หรือกองบรรณาธิการแต่ประการใด ผู้เขียนจำต้องรับผิดชอบต่อบทความของตน
